چند نکته در مورد کارت زرد بهارستان

در حالیکه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز گذشته با کارت زرد مجلس روبهرو شد، نگاهی به عملکرد اخیر وزارتخانه بهویژه در حوزهٔ هنرهای نمایشی و تئاتر نشان میدهد که در یکی از بحرانیترین مقاطع کشور، فعالیتهای هنری از جمله اجرای بیش از هزار نمایش، برگزاری دهها جشنواره و جذب بیش از یکمیلیون تماشاگر، نهتنها متوقف نشد، بلکه به تقویت روحیه ملی نیز انجامید.
به گزارش ایران تئاتر به نقل از روزنامه ایران، «دلیل بیتوجهی و ترک فعل در خصوص وظایف اصلی وزارتخانه»، «دلیل بیتوجهی به تعهدات وزارتخانه در نقاط مختلف کشور و توزیع ناعادلانه اعتبارات در کشور» و «دلیل انتصابات خاص در وزارتخانه».
اینها مواردی بود که پرسش مجلس از دکتر عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد بود که به صدور کارت زرد برای او ختم شد.
کارت زرد یعنی اعلام اخطار؛ اما به نظر میرسد که پیش از هرگونه اخطاری باید کارنامه یک وزیر را احضار کرد و در نسبت با شرایط تاریخی آن سنجید.
مثلاً همین دو ماه اخیر را اگر لحاظ کنیم و دشواریهای شرایط بحرانی جنگ تحمیلی دوازده روزه را در نظر بگیریم، شاید یکی از بهترین عملکردها را از سوی وزارت فرهنگ و معاونت هنری او شاهد بودیم.
همین اکنون که بیش از چهل روز از جنگ گذشته، تمام موزها تعطیل است اما موزه هنرهای معاصر تهران باز بوده و شاهد برگزاری نمایشگاههای هنری مختلفی در آن هستیم.
برپایی دو نمایشگاه «به گزارش زنان» و «پیکاسو» در موزه هنرهای معاصر تهران و خانه هنرمندان گواه این مدعاست. در دوران جنگ دوازه روزه حتی شاهد برپایی دو کنسرت هم بودیم.
از آن سو، سازمان سینمایی در همین هفتهای که گذشت هفتهای سینمایی با عنوان «سینمای ایران برای وطن» را برپا کرده که همچنان در حال برگزاری است.
هفته پیش هم در موزه سینما، پاسداشت «یادمان خونِ ایران» برگزار شد. این رویداد در راستای پاسداشت یاد قربانیان بیدفاع جنگ اخیر و با هدف بزرگداشت شهدای جنگ دوازده روزه برگزار شده بود. آیینی فرهنگی و هنری که با محوریت بازتاب صلح، همدلی و یادآوری وجدان جمعی شکل گرفته بود.
رونق گیشههای سینما با بازگشت سینمای اجتماعی بر پردهها که آمار مخاطبان سینما را بشدت افزایش داد و رکوردهای گیشه را حتی در پیش فروش شکست و نمونههایی از این دست نشان میدهد که وزارت فرهنگ و معاونتهایش در بحرانیترین شرایط هم پای کار بودند و بویژه به تقویت روحیه ملی کمک کردند.
بجز این، در رابطه با عملکرد معاونت هنری، نگاهی اجمالی به کارنامه کاری نادره رضایی معاون هنری وزارت ارشاد بجز تعامل گسترده و همدلانه او با اهالی هنر، فراهم کردن شرایط و بسترسازیهای مناسب برای فعالیتهای هنری بود.
اگر عملکرد اجرایی اداره کل هنرهای نمایشی را از مهر 1403 مرور کنیم 1129 تعداد نمایشهای دارای مجوز، ۲۰۱۴۰تعداد نوبتهای اجرا، ۱٬۴۰۹٬۸۰۰ نفر تعداد تماشاگران، 43 تعداد جشنواره برگزار شده بخشی از این کارنامه است که حاصل اعتمادسازی معاونت هنری در جلب همکاری هنرمندان است؛ همان هدفی که به عنوان محورهای بنیادی وزارت فرهنگ در دولت چهاردهم بر آن تأکید شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد در مراسم معارفهاش تأکید کرد: «دولت چهاردهم دو رسالت بزرگ دارد که اگر بتواند گامهای جدی در این مسیر بردارد، به توفیق نزدیک شده است.
اولین رسالت آن «ملی» است که راهکارش وفاق است و بعدی، مبارزه با انزوای ایران که در سطح بینالملل مطرح است و وزارت فرهنگ و ارشاد میتواند نقش پیشگام را در این مسیر داشته باشد.»
بدیهی است تحقق این اهداف نه تنها با اعتمادسازی و کاهش شکاف بین دولت و هنرمندان محقق نمیشود که دمیدن در شکافهای مدیریتی و کم اعتمادی به مدیرانی است که در میدان دشوار فرهنگ در حال مبارزهاند.
آن هم در شرایط حساس کنونی که وفاق ملی پیش از هر زمان دیگری یک ضرورت اجتماعی و حتی اخلاقی است و به همدلی و اتحاد بیشتری در این زمانه نیازمندیم.
از این رو کارت نابهنگام به عملکرد اجرایی وزارت فرهنگ میتواند روند مدیریت فرهنگی کشور را مختل کند.
سخن بر سر نفی نقد و نظارت نیست که حق مجلس است؛ بلکه مسأله پرهیز از هیاهوهای جنجالی بیثمر است که حاشیهها را بر متن غالب کرده و امکان کار فرهنگی را که به تساهل و تسامح و سعه صدر بیشتری نیاز دارد محدود میکند. همدلی هنرمندان در دفاع و صیانت از وطن در جنگ دوازده روزه نشان میدهد که همیشه اعتماد و حمایت از هنرمندان و مدیریت هنری و فرهنگی، با وجود تمام ناهمترازیها و ناهمزبانیها را به همدلی و اتحاد ملی تبدیل کند.
بهرام بیضایی میگفت جهان را چاره جز فرهنگ نیست. باید به این جمله افزود که فرهنگ برای چاره ساز بودن به صیانت و حمایت سبز نیاز دارد نه کارت زرد.