آموزش تعزیه، گامی مهم برای حفظ این هنر آیینی است

به گزارش ایران تئاتر، داوود فتحعلی‌بیگی، از چهره‌های شاخص و باسابقه هنر تعزیه، شامگاه یازدهم مرداد با حضور در پردیس تئاتر تهران، تماشاگر یکی از مجالس تعزیه «شبیه نور» بود.

داوود فتحعلی‌بیگی با حضور در پردیس تئاتر تهران و تماشای مجلس حضرت قاسم(ع) از مجالس تعزیه «شبیه نور» گفت: به‌عنوان کسی که سال‌ها در میدان اجرای تعزیه بوده، اکنون حضور در جایگاه تماشاگر برایم تجربه متفاوتی بود. از اساس، پرداختن به تعزیه، جذب مخاطب، آموزش جوانان و حفظ این هنر آیینی، اقدامی بسیار  قابل‌تحسین است. 

او ادامه داد: «اصولاً وقتی کاری این‌چنین اجرا می‌شود، وظیفه ماست که هم تشویق کنیم، هم برای پیشرفت، تذکر دهیم. خوشبختانه اجرای امشب مجلس گرمی بود، تعزیه‌خوانان  مسلط بودند و در فضای کلی کار، نمره قبولی می‌گیرند». 

پیشکسوت تعزیه و نمایش ایرانی با بیان این که برخی اشکالات محتوایی در نسخه‌های تعزیه وجود دارد، گفت: «نسخه‌های تعزیه در طول تاریخ، دچار دخل و تصرف‌هایی شده‌اند. تشخیص و اصلاح این موارد کار هر کسی نیست. این وظیفه افراد خبره و نسخه‌شناس است که بتوانند طبق ضوابط صحیح، اشکالات احتمالی را اصلاح کنند.»

او همچنین اظهار داشت: «من چون سال‌ها در این فضا کار کرده‌ام و با نمونه‌های ممتاز مواجه بوده‌ام، ذهنم ناخودآگاه شروع به مقایسه می‌کند. مثل فیلم‌سازی که هنگام دیدن فیلم، به جای لذت بردن، مدام به نحوه فیلم‌برداری و بازی‌ها دقت می‌کند. این طبیعت حرفه‌ای ماست و به‌هیچ‌وجه به معنای نقد منفی یا نفی زحمات نیست.»

فتحعلی‌بیگی درباره ابعاد اجرایی تعزیه گفت: «تعزیه، هنری وابسته به فضا و ارتباط مستقیم با مخاطب است. نور، طراحی صحنه و نحوه قرارگیری بازیگران اهمیت دارد. اگر نور درست تنظیم نشود یا تماشاگر در ارتباط با صحنه دچار گسست شود، کیفیت انتقال پیام کاهش می‌یابد. این مسئله در بعضی اجراها به چشم می‌خورد.»

وی افزود: «برخلاف سینما یا تلویزیون که وابسته به لوکیشن هستند، تعزیه با قراردادهای ذهنی مخاطب کار می‌کند. تماشاگر با پذیرش فضای ذهنی، خودش را در دل واقعه قرار می‌دهد. اما این انتقال در مدیوم‌هایی مثل تلویزیون اتفاق نمی‌افتد، چون جنس تعزیه متفاوت است و نباید آن را با ابزارهای تصویری دیگر سنجید.»

فتحعلی‌بیگی در بخش پایانی، با اشاره به نقش نهادهای حمایتی گفت: «در میان نهادهای مختلف، سازمان اوقاف به دلیل ارتباط تاریخی‌اش با موقوفات، وظیفه ذاتی در این زمینه دارد. البته دیگر نهادهای هنری و فرهنگی هم باید به میدان بیایند. هنر تعزیه بخشی از هویت فرهنگی ماست و حفظ آن، نیاز به برنامه‌ریزی، بودجه، آموزش و حمایت دارد.»

او با اشاره به استقبال مخاطبان از مجالس تعزیه شبیه نور گفت: «شب گذشته حدود هزار نفر به تماشای تعزیه نشسته بودند و این موضوع موجب تعحب من شد، اغلب با چنین تعداد تماشاچی تعزیه در اجراهای تعزیه روبه رو نبوده‌ایم. این یعنی مردم همچنان با این هنر ارتباط برقرار می‌کنند. به شرط آنکه اجراها با کیفیت و وفادار به روح تعزیه باشند. امیدوارم این مسیر ادامه‌دار باشد و روز به روز شاهد پیشرفت و تعالی تعزیه در کشور باشیم.»