گفت‌وگو با علی پیمان، کارگردان «ریگ چاه»
داستانی واقعی از ایستادگی تک‌سرباز در برجک
علی پیمان، کارگردان «ریگ چاه» نمایشش را برگرفته از داستانی واقعی در میرجاوه می‌داند که وقتی همرزمانش همگی کشته می‌شوند، یک‌تنه در از پاسگاه حفاظت می‌کند.
به گزارش ایران تئاتر، نمایش کمدی-تراژیک ریگ چاه بار اول، سال گذشته در تالار مولوی اجرا شد و حالا در سالن قشقایی تئاتر شهر تا 15 شهریور در حال اجراست. نمایش درباره پنج سرباز از شهرهای گوناگون است که در پاسگاه مرزی ریگ چاه مشغول خدمت هستند تا اینکه سرباز جدیدی با زبان کردی وارد جمع آنان می‌شود.
علی پیمان کارگردان این نمایش در مورد داستان آن می‌گوید: ماجرای این نمایش تلفیقی از خدمت سربازی من و داستانی واقعی است که در سال 1396 رخ داده است. داستان واقعی از این قرار بوده که به پاسگاهی در میرجاوه، یکی از شهرهای استان سیستان و بلوچستان حمله می‌شود و یک تک‌سرباز وقتی همرزمانش همگی کشته می‌شوند، یک‌تنه در برجک می‌ایستد و از پاسگاه حفاظت می‌کند تا دیگران برای کمک برسند.
پیمان با اشاره به استفاده از تجربه خود در این اثر نمایشی، گفت: خدمت سربازی‌ام سال 1396 در پاسگاه مرزی ریگ چاه در زاهدان گذشت. تصویرسازی و شخصیت‌های نمایش برگرفته از تجربه شخصی من است. در این پاسگاه از هر نقطه‌ای از ایران برای گذراندان خدمت سربازی می‌آمدند، از قومیت‌های گوناگون با لهجه‌ها و گویش‌های متفاوت.
این کارگردان تئاتر خاطرنشان کرد: وقتی دورخوانی نمایش را شروع کردیم، از بازیگران درباره زبان مادری‌شان پرسیدم یا اینکه چه لهجه‌ای را خوب بلدند صحبت کنند. من اصالتا مشهدی هستم. تلاش کردیم مانند یک پاسگاه واقعی، شخصیت‌ها با لهجه‌های گوناگون حضور داشته باشند.
پیمان درباره بازخورد مخاطبان توضیح داد: کسانی که به خدمت سربازی رفته بودند، با تماشای نمایش گفتند برایمان تجدید خاطره شد و دوران خاطره‌انگیز سربازی برایشان تداعی شد. برای مخاطبانی که تا به حال سربازی نرفته بودند هم جالب بود. علاوه بر این مخاطبان از هر قومیتی که بودند، بعد از اجرا با بازیگر همشهری‌شان صحبت می‌کردند و برایشان جالب بود.
او افزود: به هر حال بحث ایران و علاقه به وطن در این نمایش مطرح می‌شود، این موضوع پس از جنگ 12 روزه بین ایران و اسرائیل هم در کشور مهم شد. ممکن است در بخش‌هایی از نمایش، مفاهیم شعاری تلقی شود، اما در کل تلاش کردم اجرا، شمایل شعاری به خود نگیرد.
وی با توجه به اینکه دغدغه یکی از شخصیت‌های «ریگ چاه» مهاجرت است، بیان کرد: من در دانشگاه تربیت مدرس، درس خوانده‌ام، شخصیت نمایش که با لهجه اصفهانی صحبت می‌کند، هم می‌گوید در این دانشگاه تحصیل کرده و قصد مهاجرت دارد اما حالا مجبور است دوران سربازی‌اش را بگذراند. هم‌نسلی‌های ما در دانشگاه یا همگی مهاجرت کردند و یا به دنبال آن هستند. شاید یک نفر با تماشای این نمایش یک دقیقه به این فکر کند که به جای مهاجرت کردن اینجا بماند و ادامه دهد، همین برای من اتفاق خوبی است.
پیمان در مورد دیالوگ‌ها و لحظات طنزآمیز در این نمایش گفت: 80 درصد طنز نمایش را خودم طراحی کردم، زمانی که در پاسگاه ریگ چاه خدمت می‌کردم آنجا طنز بین سربازان برقرار بود و سعی کردم در این اثر هم وجود داشته باشد. 20 درصد طنز هم بداهه اتفاق می‌افتد و از دل بازیگران و خلاقیت آنان شکل می‌گیرد.
گفت‌وگو: نیلوفر شهسواریان