گزارشی از مراسم شب کارگردان ”خانه تئاتر”
احمد حجارزاده: خانه هنرمندان ایران شب گذشته ۱۳ اردیبهشت‌ماه میزبان اهالی تئاتر در جشن انجمن کارگردانان خانه تئاتر بود.
به گزارش سایت ایران تئاتر، آغاز بخش برنامه حضور بازیگران روی پشت‌بام خانه هنرمندان با حالتی نمایشی بود. مهمانان مراسم با شگفتی و هیجان، میان بازیگران می‌چرخیدند و از این نمایشگاه فرم‌های زنده بازیگری دیدن می‌کردند. پس از گذشت دقایقی با فریاد یکی از بازیگران بقیه نیز به تکاپو و جنب‌وجوش افتادند و ضمن خیر مقدم به مشتاقان تئاتر و حضار، به خصوص برخی از سرشناس‌ترین کارگردانان تئاتر که در جمع حضور داشتند، همه را به قسمت انتهایی بام هدایت کردند.
کارگردانان و پاسخ به یک شعار
فردوس کاویانی، کوروش نریمانی، محمد یعقوبی، هادی مرزبان، حسین کیانی، نیما دهقان، جمشید جهانزاده، رضا فیاضی و مریم معترف از شاخص‌ترین چهره‌های عرصه تئاتر در این جشن حضور داشتند.
جمع هنرمندان حاضر در مراسم از همان لحظات آغازین برنامه، مدام با سؤالی از جانب مجریان جوان برنامه مواجه شدند که شعار "تئاتر برای همه" یعنی چه ؟!
در پاسخ به سؤال‌های مطرح شده، برخی از کارگردانان پاسخ‌های کوتاه، بلند، شوخی و گاه جدی جالبی می‌دادند. "فردوس کاویانی" به عنوان نخستین فردی که به این پرسش جواب داد، با شیرینی خاص خودش گفت: «اگر قرار باشد تئاتر برای همه باشد، دیگر جا نیست بقیه مردم هم بیایند اینجا!» که این پاسخ، خنده و تشویق مهمانان را در پی داشت و سپس این هنرمند در جواب سؤالی مبنی بر اینکه چگونه کار تئاتر را آغاز کرده، با ذکر خاطره‌ای ادامه داد: «اولین بار که تئاتر را شروع کردم، اصلاً نمی‌دانستم این کاری که می‌کنیم تئاتر است. در واقع من نمایشی را که جایی اجرا شده بود، دیدم و همان را به اتفاق بچه‌های کلاس مدرسه‌مان کارگردانی کردم ولی نمی‌دانستم که باید یک متنی باشد و...! همینطوری کار کردیم!»
"محمد یعقوبی" کارگردان نیز گفت: «شعار دادن خیلی آسان است ولی تحقق این شعار خیلی خیلی سخت است به خصوص این که در ایران تئاتر برای خواص هم به سختی وجود دارد.»
کارگردان‌های ایزو 9002
پس از شنیدن نظرات کارگردانان، مجریان جوان برنامه به اجرای آوازی دسته جمعی ولی بدون موسیقی پرداختند که با خوانندگی یکی از آنها و با گویش "افغانی" همراه بود.
جشن کارگردانان تئاتر ایران از نوعی آشفتگی و بی‌نظمی عمدی و خود خواسته برخوردار بود که در پایان مراسم، "حسین کیانی" در تقدیر از "حمید پورآذری" کارگردان مراسم گفت: «این آشوب و شلختگی در حقیقت، طرحی بود به نام "بازی بی‌نظمی" که به پیشنهاد و از سوی پورآذری اجرا شده بود.»
کیانی همچنین گفت: «عمده وظیفه برگزاری مراسم این شب بر عهده بود؛ کارگردان جوانی که بی‌اغراق شور و شوق او را من در هیچ کارگردان دیگری از میان همسن و سالانم سراغ ندارم.»
در بخش دیگری از این مراسم، مجریان به سراغ "کوروش نریمانی" رفتند تا از او بپرسند "یک کارگردان خوب باید چه استانداردهایی داشته باشد؟ که نریمانی در پاسخ گفت: «به نظرم ایزو 9002 خوبه! مجری برنامه از نریمانی خواست تا کارگردانی را با ایزو 9002 به او معرفی کند و او جواب داد: «تمام کارگردان‌هایی که امشب اینجا هستند ایزو 9002 دارند ولی بقیه باید بروند استاندارد شوند!»
یکی از تماشاگران برنامه نیز از وی پرسید: « در اولین کاری که شما در تئاترشهر روی صحنه بردید، پروسه گرفتن سالن چقدر طول کشید؟!» که نریمانی پاسخ داد: «10 سال! دو سال برای نمایش "پایان آغاز" که متأسفانه به‌رغم اینکه به ما سالن داده بودند، (من، سیامک صفری و نادر برهانی‌مرند، بازیگر کار من)، 10 روز قبل از شروع اجرا خبر دادند، سالن را به یک گروه خارجی یک (گروه عرب) واگذار کرده‌اند. بعد از آن، برای اجرای نمایش "شب‌های آوینیون" ما 8 سال در صف ماندیم. از سال 70 تا 78. قبل از آن هم "شب‌های آوینیون" را فقط یک اجرا آن هم به شکل عروسکی و روی پشت‌بام دانشکده سینما تئاتر اجرا کردیم، فقط از سر ناچاری.»
نان و پنیر و تقدیر
در ادامه مراسم در یک فضای سنتی با نان سنگک و پنیر از مهمانان پذیرایی شد!
سپس پایان بخش مراسم، تقدیر از دو چهره هنرمند عرصه تئاتر از دو نسل پیش‌کسوت و نو ظهور بود. نخست "هادی مرزبان" گفت: «من از آنهایی هستم که همیشه داد و ناله و عشق را با هم در تئاتر دارم. من معتقدم و همیشه گفته‌ام که کتاب استعداد و دانشگاه و باقی مسائل یک طرف، عشق به کارمان هم یک طرف دیگر.
وی در ادامه به معرفی "فردوس کاویانی" پرداخت و گفت: «امشب از کاویانی تقدیر می‌کنیم. او مثل آب چشمه زلال است و تئاتر واقعی را می‌شناسد.»
کاویانی با حضور در پشت تریبون روبه "هادی مرزبان" با لحنی طنز‌آمیز گفت: «"ماشاالله ما اینقدر کارگردان داریم؟" که مرزبان گفت: «اتفاقاً ما الان با تورم کارگردان روبه روییم و بازیگر کمتر داریم. در ضمن جوان‌های این جمع، شوخی‌های مرا فراموش کنند و به کار تئاتر ادامه دهند. چون آینده شما مثل ما نیست بلکه خیلی بهتر از ماست.»
در ادامه حسین کیانی، در قالب معرفی "حمید پورآذری" گفت: «حمید پورآذری پول نداده تا این دوستان تشویقش کنند. تمام زندگی‌اش را گذاشته تا در مکانی که کشتارگاه سابق بود و فرهنگسرای بهمن فعلی است تئاتر کار کند .فکر می‌کنم بهترین نمایش سال 88 را به نام "ادیپ" پورآذری روی صحنه برد.»
سپس "نیما دهقان" به دعوت کیانی با بیان چند جمله‌ای درباره پورآذری، گفت: «تمام تلاشم این بود که امشب صحبت نکنم. چون من و حمید پورآذری هم دانشگاهی و زمانی هم رقیب بودیم. از دیروز که فهمیدم قرار است در این مراسم حرف بزنم، هر چه محاسبه کردم دیدم هر خاطره‌ای بگویم یا به ضرر حمید است یا به ضرر خودم. بنابراین به این جمع‌بندی نرسیدم که کدامش خوب‌تر است! فقط می‌گویم این تشویق و قدردانی، حق "حمید پورآذری" است و او کارگردان برگزیده جوان تئاتر امسال ما است.»
بدین ترتیب از سوی انجمن کارگردانان تئاتر ایران به "فردوس کاویانی" و "حمید پورآذری" هدایایی به رسم یاد بود تقدیم شد.
در انتهای برنامه، "حسین کیانی" نامه‌ای طنز را که یکی از مشتاقان تئاتر خطاب به انجمن کارگردانان تئاتر نوشته بود، قرائت کرد.