نخستین فرامتن ایرانی در فضای دیجیتال منتشر شد

یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه سوره ضمن ارائه پایان نامه خود تحت عنوان "ساختار روایت در هنر رسانه جدید" موفق به انتشار اولین فرامتن در ایران شده است.
"محمد (امین) انصاری" با اعلام این خبر به سایت ایران تئاتر، گفت: «فرامتن «جنگ» اقتباسی دیجیتال، از داستان کوتاه جنگ، نوشته «لوئیجی پیراندلو» و برگرفته از کتاب «داستان و نقد داستان»، ترجمه "احمد گلشیری" است.»
انصاری درباره لزوم پرداختن به این نوع تئاتر که آن را پاسخی شرایط روز دانست، گفت: «کارکردهای کامپیوتر و اینترنت از دهههای آخر قرن بیستم منجر به شکل گیری هنر رسانهی جدید (new media art ) شد. این هنر تمامی هنرها به ویژه هنرهای تجسمی را تحت سیطره خود گرفتهاند. به مرور زمان روایت نیز تحت تاثیر فناوری نو قرار گرفت، تا آنکه منجر به شکل گیری داستانگویی در فضای رسانهی جدید شد، که از جمله ی اشکال مختلف آن می توان به فرامتن (hypertext) ، سایبر درام (cyberdrama) و برخی بازی های کامپیوتری (games) اشاره کرد.
انصاری تصریح کرد: «مبانی روایت فرامتن با روایت سنتی مشترک است، اما وسیله روایت تغییر کرده است. به جای خواندن یک متن از آغاز تا پایان، یک روایت فرامتن به خواننده اجازه میدهد که با اختیار خود به لینکهایی که پیش رو میبیند، سر بکشد و راه دیگری را برای درک داستان در پیش بگیرد.»
وی افزود: «لینکها، نقشی کلیدی در فرامتن بازی میکنند. کاربر/ مخاطب میتواند بر آنها که میتوانند تصویری هم باشند، کلیک کند. در فضای یک فرامتن، لینکها میتوانند به مرحله بعدی بروند، یا تاکیدی مکرر بر اهمیت ایده یا صحنهای داشته باشند. اهمیت و ویژگی خاص فرامتن را میتوان در نقد روانکاونه جست، که شِیفر بر آن تاکید کرده و میگوید: وضوح و شفافیت در روایات، از طریق مطالعه مدور و هماهنگی گذشته و آینده اتفاق میافتد.»
انصاری درباره طریقه استفاده از این فرا متن گفت: «برای مطالعه فرامتن «جنگ»، خواننده اثر میتواند بر روی هر قسمتی که به او امکان میدهد، کلیک کند. اکثر این قسمتها در این اثر با رنگ زرد مشخص شدهاند.»
وی افزود: «به علت آنکه این اثر شامل تصاویر و فایلهای صوتی است، ممکن است برخی از قسمتها در اتصالات تلفنی به اینترنت با کمی تاخیر بارگذاری شوند. در عین حال تنظیم صدای این فرامتن تنها از طریق ولوم کامپیوتر شخصی خواننده ممکن است. ممکن است فایلهای صوتی در مرورگر موزیلا اجرا نشوند؛ لذا پیشنهاد میشود از مرورگر اینترنت اکسپلولر برای خواندن این فرامتن استفاده شود.»
این پژوهشگر و نویسنده همچنین برای تکمیل پروژه فرا متن خود پرسشنامهای را هم در اختیار علاقهمندان قرار داده است که در این ارتباط گفت: «این فرامتن، مربوط به پژوهشی در ارتباط با «هنر رسانه جدید» است. از بازدیدکنندگان تقاضا میشود، پرسشنامه تنظیم شده در لینک زیر را دانلود کرده و پس از تکمیل به آدرس heliajournal@gmail.com ارسال کنند. نتایج حاصل از این پرسشنامهها در مقالات مربوط به این تحقیق منتشر خواهد شد.»
علاقهمندان برای دسترسی به این فرامتن میتوانند به نشانی www.havayegoftan.com/war مراجعه کنند.