کار سفارشی انجام ندادهام

نشست پرسش و پاسخ نمایش "حکایت دختری که خاتون مغربی را دید" به همت انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر با حضور نویسنده، کارگردان و بازیگران آن برگزار شد.
به گزارش دریافتی سایت ایران تئاتر، در آغاز این نشست "سیروس همتی"، خلاصهای از فعالیت خود و گروه تئاتر مانی ارائه داده و گفت: «گروه تئاتر مانی از سال 75 با نمایش "محرمانه" شکل گرفت و از آن پس هر سال یک نمایش روی صحنه داشتهایم. من تحصیلات ریاضی دارم و بین ریاضی و هنر ارتباط تنگاتنگی میبینم. به عنوان طراح، نویسنده و بازیگر نیز در خدمت گروه هستم. همواره تلاش کردهایم کارهایمان با معیارهای نمایش حرفهای انطباق داشته باشد و هیچ کاری را برای سفارش انجام ندادهایم.»
وی در پاسخ به این سؤال که چرا در تمام کارهایش تم مذهبی و نمایش ایرانی دیده میشود، گفت: «به تئاتر ایرانی و مذهبی اعتقاد دارم و تلاش میکنم برای پربارکردن آن راههای تازه پیدا کنم. به شخصه اعتقاد دارم که اگر کارگردان امضای ویژهای داشته باشد آن را به کار پیوست میکند. از روی بروشور یک کار میتوان فهمید که چه کسی آن را کارگردانی کرده است.»
همتی درباره مفهوم دراماتورژی در گروه تئاتر مانی توضیح داد: «دراماتورژی تبدیل یک اثر مکتوب به اثر صحنهای است. دراماتورژ پلی بین نویسنده، کارگردان و گروه اجرایی است. او تشخیص میدهد که صحنهها را باید چگونه برای زمان حال تنظیم کرد. در سالهای اخیر دراماتورژ بیشتر روی استریلیزه کردن متن کار میکند. مسلماً اگر خودم دراماتورژی این اجرا را بر عهده داشتم به دلیل تعصب روی متن با تغییراتی که کارگردان مد نظر دارد مخالفت میکردم.»
در ادامه تماشاگران به بخشهایی از متن که به کرنا زدن در بالای گلدسته حرم امام رضا (ع) و راه حل پایان نمایش اشاره کردند که "جلال خباز" پاسخ داد: «در این اجرا مهم این است که دختر برای بر هم زدن یک عرف در جایگاه اجتماعی آن تلاش میکند. هر چند ممکن است موفق نشود اما قبح آن را شکسته است.»
یکی از تماشاگران نمایش، معرفی نشدن خاتون مغربی مادر امام رضا(ع) و بزرگ نمایی در سلسله مراتب خدام حرم را مورد انتقاد قرار داد که "سعید بحرالعلومی"، بازیگر نقش پدر پاسخ داد: «این خاصیت نمایش است که بخشهایی را بیشتر مورد توجه قرار دهد. این داستان از یک معجزه شروع میشود اما به مسائلی که پس از آن پیش میآید، میپردازد. در مشاهده یک شخصیت قدیس، یک پیامبر یا امام، اصل بر ارتباطی است که یک فرد با کائنات بر قرار میکند و نور روحانی را در چهرهای که بیشتر با او مانوس است میبیند. دختر داستان ما نیز به دلیل نزدیکی که خانوادهاش با امام رضا (ع) دارد، آن نور روحانی را در کسوت مادر آن امام مشاهده میکند. تا جایی که اطلاع دارم هیچ نوع اغراقی در پرداخت داستان نشده چرا که سه سال پیش وقتی برای تصویربرداری یک کار بالای گلدسته حرم میرفتیم، کلیددار آن با حسرت ما را نگاه میکرد و میگفت من 10 سال است که کلیددار این در هستم اما هنوز اجازه ندارم از در رد شوم.»
در بخش بعدی این جلسه، تلفظ صحیح "کَرنا" یا "کُرنا" مورد سوال قرار گرفت که همتی گفت: «به نظر من نام این ساز باید نایی که وقتی زده میشود همه را کر میکند باشد اما کارگردان با هر دو این تلفظها در نمایش کار کرده است. پدر آن را کَرنا و دیگران آن را کُرنا تلفظ میکنند.»
خباز در خصوص انتخاب بازیگر نیز توضیح داد: «"سعید بحرالعلومی" 15 سال پیش مرا با تئاتر آشنا کرد. در حق من لطف کردند و پس از سالها از میز دوبله پا بر صحنه گذاشتند. میرزائیان هم اولین کسی بود که برای بازی در این نمایش انتخاب کردم، رضاپور را هم در اجرای همتی دیده بودم و برای این نقش مناسب میدیدم. با خلیق نیز در طول کار آشنا شدم. همهشان بازیگران قدرتمند و خلاقی هستند. این متن هم فضای کار به همه آنها میداد و هرکدام توانستهاند لحظات زیبا و منحصر به فردی در کار خلق کنند.»
این جلسه با پرسش و پاسخ تماشاگران درباره مفهوم سنت و سنت شکنی در نمایشنامه "حکایت دختری که خاتون مغربی را دید"، نقش خواب در داستان، نقش مادر در اجرای نذر دختر و ... ادامه یافت.
نمایش "حکایت دختری که خاتون مغربی را دید" نوشته "سیروس همتی" و کارگردانی "جلال خباز" با بازی سعید بحرالعلومی، عصمت رضاپور، شیدا خلیق و حسین میرزائیان تا 4 تیر در خانه نمایش اداره تئاتر روی صحنه است.