جدا شدن تئاتر از رسانهها ممکن نیست

بخش اول نشست چگونگی تعامل تئاتر با سایر رسانه‌ها روز گذشته -۴ آبان‌ماه- با حضور "مریم کاظمی" و "محمود رضا رحیمی" در غرفه سایت ایران تئاتر در هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر در ابتدای این نشست، مریم کاظمی کارگردان، نویسنده و بازیگر تئاتر با بررسی ویژگیهای تئاتر و ارتباط آن با سایر رسانهها به سایت ایران تئاتر، گفت: «تئاتر رسانهای است که به تنهایی و بدون ارتباط با مخاطب معنایی ندارد، بنابراین همیشه باید برای عدهای نمایش داده شود.»
وی افزود:« تفاوت عمده تئاتر و نشریات این است که نشریات میتوانند چند منظوره باشند و بخش کوچکی از اطلاعات خود را به تئاتر اختصاص دهند و یا با موضعگیریهای تحلیلی در مورد مسائل مختلف استقلال داشته باشند، ولی تئاتر به عنوان هنری منحصر به فرد و خلاق، ماهیتی ذاتا مستقل دارد؛ بنابراین به دور از هر گونه وابستگی، مدیون و وامدار هیچ چیز و هیچ کس نیست.»
این کارگردان تئاتر خاطرنشان کرد:»تئاتر بدون وجود نشریات میتواند زنده باشد ولی نشریاتی که بخش تئاتر دارند بدون این اخبار نمیتوانند به کار خود ادامه دهند.»
کاظمی با اشاره به لزوم تعامل میان رسانهها و تئاتر گفت:«تعامل میان رسانهها و تئاتر به واکنش افرادی که در این زمینه فعالیت میکنند، بستگی دارد. اگر هرکدام تفکر و استقلالی برای دیگری قائل باشند، میتوانند در یک راستا با هم همکاری کنند.»
کاظمی افزود: «وظیفه رسانه این است که به تئاتر بپردازد و اخبار و تحلیلهای تئاتر را به مخاطب ارائه کند، چرا که اگر اطلاعاتی که او میدهد در حدی باشد که مردم کوچه و بازار، رانندهها و فروشندهها، رهگذران و همسایهها از آن آگاه باشند، رسانه خود را گم کرده است و به طور غیرمستقیم تئاتر را به سمت تبلیغات دروغین پیش میبرد و تئاتر نیز برای جستوجوی مخاطب راهی جز قبول تبلیغات دهان پرکن ندارد.»
وی افزود: «مخاطب سنتی شایعهپرداز است و از رسانه انتظار دارد که آنچه را که مهم است به گوش او برساند؛ بنابراین با اعتماد خود به رسانه، مسیر فکریاش را تغییر میدهد و به رسانه اجازه میدهد تا سلیقه او را قالببندی کند، حال اگر اخبار و اطلاعات رسانه، دروغین و نادرست باشد در این میان این مخاطب است که اعتماد خود را از دست میدهد.»
کاظمی درخصوص تأثیر رسانه بر رسانه گفت: «اگر قرار باشد رسانهها از یک الگوی از پیش تعیین شده پیروی کنند، هیچگونه تأثیری روی هم نخواهد گذاشت. شیوه تحلیل خبری یک شیوه غبطه برانگیز است و دیگران را به تفکر و یافتن افرادی با نگرش منطقی و قابلیت تشخیص استراتژی درست هنری تشویق میکند.»
در ادامه این نشست نیز "محمودرضا رحیمی" نویسنده، کارگردان و مدیر پروژه طرح جامع آموزش تئاتر شهرستانها با اشاره به گروهی و جمعی بودن فعالیت تئاتر گفت: « ابتدا باید تئاتر را به عنوان فعالیت گروهی و جمعی بپنداریم که در دل این فعالیت باید جایگاه رسانه مشخص شود، باید بدانیم که در تئاتر زیباترین مراسم و مناسک برای معرفی شدن یک اجرا از دوران پیش از میلاد تعبیه شده است؛ یعنی خبررسانی و گزارش همواره در کنار تئاتر بوده است؛ بنابراین باید پذیرفت که جدا شدن رسانه و تئاتر به هیچ عنوان ممکن نیست؛ چراکه من معتقدم تئاتر رسانه نیست، اما در دل خود رسانه را هم دارد.
وی با اشاره تاریخچه روزنامهنگاری در قرن بیستم گفت:« از ابتدای قرن بیستم که مسئله روزنامهنگاری حرفهای مطرح شد، رسانههای خبری به شخصیتهای مستقلی تبدیل شدند که میخواستند از پدیدهها جدا شوند؛ بنابراین مسئله صراحت در خبر به 7 ویژگی خبر افزوده شد. برخی از خبرنگاران نیز در ارتباط با تئاتر یا حوزه خبری خود وابسته به شگفتانگیزی هستند که باعث میشود از الهامات روحی خود در خبر استفاده کنند که در نهایت به جدایی از صاحب خبر میانجامد.»
این کارگردان تئاتر خاطرنشان کرد: «در حال حاضر در جهان بحث سلطه رسانه جدی است اما در برخی جوامع رسانه تسلط بیشتری بر تئاتر دارد و در برخی دیگر هنوز رسانه مسلط بر تئاتر نیست و به عقید من زمانی رسانه میتواند در کفه دیگر ترازو قرار گیرد که بتواند از تئاتر بیرون بیاید و وظیفه رسانهای خود را انجام دهد که این امر با صراحت در ارائه اطلاعات میسر میشود که شاید دلیل آن شناخته نشدن رسانه از سوی اربابان رسانه و یا کسی باشد که خبرساز است.»
وی با تاکید بر اینکه در قدم اول باید پدیده رسانه را به عنوان یک عامل مستقل پذیرفت، تصریح کرد:«در این صورت است که تماشاگر نیز ذوق خود را نسبت به رسانه پیدا میکند. در واقع باید حداقل استقلالی که یک کارگردان در تئاتر دارد و یا حداقل استقلالی که صاحب رسانه میتواند داشته باشد، مشخص شود؛ چرا که این دو متعلق به هم هستند و از آن دو میتوان دو جزء لاینفک یاد کرد.