در نمایش ”یک دامان ماه و ستاره” شکل شبیه‌خوانی را معاصر کردم
نشست خبری نمایش "یک دامان ماه و ستاره" صبح امروز ـ ۲۹ آبان ـ با حضور "امیر دژاکام" کارگردان این نمایش و جمعی از خبرنگاران در تالار وحدت برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، "امیر دژاکام" در ابتدای این نشست اظهار کرد: «نمایش "یک دامان ماه و ستاره" از سال‌ها قرار بود اجرا شود. در واقع در سال 64 و از سال‌های شروع تحصیلاتم در دانشگاه هنرهای زیبا این طرح در ذهنم بود.»
وی ادامه داد: «همیشه باورم این بود که سه گونه نمایش نقالی، تخت حوضی و شبیه‌خوانی نیاز به تغییر و تحولاتی دارند. این گونه از نمایش‌ها برای انسان‌های 80 سال پیش جذابیت داشت، ولی برای انسان معاصر دیگر جذابیت گذشته را ندارد.»
دژاکام با بیان اینکه انسان امروز عاقلانه‌تر می‌اندیشد، گفت: «این در حالی است که نمایش ایرانی روی احساسات بسیار تأکید دارد. همچنین این نوع نمایش گرایش بیشتری به سمت احساسات دارد.»
وی افزود: «به نظرم نمایش ایرانی باید عقل‌گرایانه‌تر شود البته بدون نفی احساس. نمایش ایرانی باید حاوی موضوعاتی باشد که زندگی انسان امروز را در تمام مسائل در بر بگیرد.»
این بازیگر و کارگردان تئاتر تصریح کرد: «از نظر من زیبایی‌شناسی و تکنیک این نوع نمایش این توان را دارد که بتواند به صورت معاصر اجرا شود. نمایش ایرانی از بهترین راه و روشی که در زمان خودش وجود داشته استفاده کرده است. از جمله صورتک‌ها، گریم‌هایی که در تعزیه بوده و همچنین افکتی که در تعزیه وجود دارد.»
وی در ادامه خاطرنشان کرد: «همیشه باورم این بوده که نمایش ایرانی این توان را دارد که معاصر شود چون نمایش ایرانی هیچ‌وقت تاریخ را تکرار نکرده است و هیچ نمایش ایرانی پیدا نمی‌شود که تخیل در آن نباشد. در نمایش ایرانی هیچ‌وقت زمان یک سیر خطی علت و معلولی ندارد و همه این‌ها انگیزه‌ای برایم بود. از روزی که گروه ما تشکیل شد، بیش از 30 سال در زمینه تخت حوضی، نقالی، شبیه‌خوانی و تعزیه تجربه کسب کرده‌ایم. گروه ماهان 33 سال تجربه دارد و ایمان دارم که توانسته‌ام کارم را به خوبی و درست انجام دهم.»
وی با اشاره به تجربیات خود گفت: «در برخی از آثارم توانستم پیروز شوم و در برخی دیگر هم نتوانستم از جمله اینکه در شبیه‌خوانی "همزاد" شکست خوردم و نتایج و تجربه‌ای که از "همزاد" به دست آوردم، باعث پیروزی‌ام در نمایش"شمس" شد.»
کارگردان نمایش "ملکه جنیان" تصریح کرد: «تلاش سی ساله‌ام باعث شد تا بتوانم در نمایش "یک دامان ماه و ستاره" شکل شبیه‌خوانی را معاصر کنم.»
وی در خصوص اینکه چرا تالار وحدت را برای اجرای نمایش انتخاب کرده است، گفت: «تاکنون چند کار را در این تالار اجرا کرده‌ام و کاملاً با فضا و امکانات تالار وحدت آشنا هستم و از طرفی این کار به گونه‌ای بود که به غیر از تالار وحدت نمی‌توانستم در مکان دیگری نمایش را به صحنه ببرم.»
این نویسنده با اشاره به اجرای نمایش "موسی و بیابان" در تالار وحدت گفت: «در زمان اجرای این نمایش در یک روز تماشاگران همگی از یک قشر کاملاً مذهبی بودند و من نگران بودم که با ساختارشکنی که انجام داده‌ام می‌توانم این تماشاگران را به خود جذب کنم یا نه؟ خوشبختانه وقتی نمایش تمام شد مردم بسیار استقبال کردند و من در آن نمایش پیروز شدم.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا کار شما سفارشی است گفت: «از سال 64 بر روی این موضوع کار کرده‌ام و شناسنامه کاری‌ام نیز وجود دارد. نوع نگاه من با نوع نگاه تئاتر سفارشی سازگار نیست و در تمام نمایشنامه‌هایی که به صحنه برده‌ام از زندگی امروز، اعتقادات و باورم تأثیر گرفته‌ام.»
کارگردان نمایش "رویای خلیج‌فارس" با بیان اینکه تاکنون کار روی نمایشنامه‌های ایرانی را ارجح قرار داده است گفت: «البته به همان اندازه روی نمایشنامه‌های خارجی نیز کار کرده‌ام، ولی خاستگاه من نقالی، شبیه‌خوانی و تخت حوضی است و در تمام آثار من این سه ویژگی را می‌بینید.»
دژاکام عنوان کرد: «"یک دامان ماه و ستاره" خوانشی است که راجع به تک تک آن فکر کرده‌ام. من از تعزیه‌خوانی و شبیه‌خوانی می‌آیم و با شبیه‌خوانی کارم را شروع کرده‌ام.»
وی با بیان اینکه در تعزیه اشخاصی هستند که از قبل تعیین شده‌اند، گفت: «زمانی که وارد درام می‌شویم موضع ما تغییر پیدا می‌کند و این تنها یک مراسم عبادی نیست. در نمایش "یک دامان ماه و ستاره" کاراکترها را عقلانی نوشته‌ام و هرکدام را در موقعیت‌های خودشان بررسی کرده‌ام.»
کارگردان نمایش "ضیافت شیطان" خاطرنشان کرد: «وقتی تاریخ با تخیل و واقعیت همراه باشد می‌شود شبیه‌خوانی؛ اما زمانی که تاریخ با واقعیت و تخیل انسان امروز همراه می‌شود، در این تخیل عقل‌گرایی هم به وجود می‌آید و من در موقعیت‌های خودشان اشخاص را بررسی می‌کنم. قصد تکرار شبیه‌خوانی را ندارم، ولی از قوانین آن استفاده می‌کنم.»
وی اظهار کرد: «یکی از مشکلات تعزیه همراه بودن با احساسات است که جواب سؤال عقلانی انسان امروز را نمی‌دهد و مشکل دیگر این است که به این شکل از هنر بها داده نمی‌شود؛ در حالی که اگر تعزیه توسط افرادی که صدای خوبی دارند خوانده شود و آنان لباس‌های مناسبی به تن داشته باشند و... قطعاً مخاطب امروزی جذب خواهد شد.»
این کارگردان با بیان اینکه تمام تلاش خود را به خرج داده تا بهترین‌ها را در گروهش داشته باشد، گفت: «کار با گلچهره سجادیه افتخار بزرگی بود. او نقش مادر ام‌البنین را که یکی از سخت‌ترین قسمت‌ها است به خوبی اجرا کرد. همچنین محسن میرزایی هم آهنگساز جوان اثر است که یکی از امیدهای آینده موسیقی کشور است.»
دژاکام ادامه داد: «به همراه بهزاد جاودان‌فر طراح حرکت سعی کردیم تکرار نداشته باشیم و جنگ‌های بسیار سخت و سنگینی را طراحی کردیم و 60 نفر کرئوگرافی را به صورت همزمان انجام می‌دهند.»
وی افزود: «بازیگران نیز هرکدام در کار خود استادند. حسین محب‌اهری که صحنه‌ای 6 دقیقه‌ای را بازی می‌کند ولی بازی در آن 6 دقیقه کار هر کسی نیست. رحیم نوروزی در نقش خود فوق‌العاده است و شهرام عبدلی یک کاراکتر خاص را به عهده دارد که قابل تعریف نیست چرا که تغییرات مداوم این کاراکتر بسیار دشوار است.»
دژاکام در پایان عنوان کرد: «سه ماه قبل اولین نسخه نمایش را نوشتم و در حال حاضر نسخه هفتم که آخرین نسخه است اجرا می‌شود.»