در گذشته برای حضور یک گروه نمایشی خارجی در جشنواره تمامی شرایط مربوط به آن گروه به صورت یک جانبه از سوی ما پذیرفته می‌شد اما در این دوره تنها بخشی از توقعات گروه‌ها برآورده شده است.

***
هنگام ورود شما به مرکز هنرهای نمایشی چه مدت از آغاز به کار دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر می‌گذشت و به‌عنوان رییس مرکز هنرهای نمایشی آیا همگام با برنامه‌های پیشین مرکز حرکت کرده‌اید یا اینکه سعی در تغییر برنامه‌ها داشته‌اید؟
در ابتدا، باید بگویم که قبل از ورود من نیز دبیرخانه‌ جشنواره برقرار بوده و من از آغاز دوره‌ جدید جشنواره با دبیر محترم آن محمد حیدری همراه بوده‌ام، به طوری که در جریان تمامی امور و برنامه‌ریزی‌های وی قرار گرفته‌ام و با آمدن من چیزی تغییر نکرد.
من از آغاز به صورت مشاوری همراه ایشان سعی کرده‌ام برای تقویت این برنامه‌ها از وی حمایت کنم تا از برنامه‌هایی که مورد قبول من نیز بوده عقب نمانیم و همه‌ آنها به موقع انجام شوند.
ورود شما به مرکز هنرهای نمایشی به سود دبیرخانه نیز بوده است، زیرا ممکن بود به دلیل برخی از برنامه‌ها دبیرخانه به چالش بیافتد اما هم‌اینک شاهد این اتفاق نیستیم.
خدا را شکر می‌کنم که من به جز سعی در فراهم آوردن زمینه اجرایی برنامه‌ها، هیچ درگیری دیگری با برنامه‌های جشنواره‌ فجر نداشته‌ام.
تعدادی از هنرمندان از حرکت کند دبیرخانه جشنواره در ابتدا و شتابزدگی پس از آن، تا شروع جشنواره در این دوره همانند دوره‌های گذشته انتقاد دارند، نظر شما در این مورد چیست؟
من فکر می‌کنم اگر دوستان در جریان کار دبیرخانه قرار گیرند، قطعاً این نظر را نخواهند داشت، علت این امر قضاوت براساس شنیده‌هاست و اینکه آنها از بیرون نظاره‌گر این جریان هستند. تقویم اجرایی جشنواره یک الی دو ماه پس از اعلام فراخوان تنظیم شده و تاکنون نیز هیچ یک از برنامه‌ها از این تقویم جا نمانده‌اند و حتی جلوتر از آن عمل کرده‌اند، بنابراین نباید تصور شود روند جشنواره کند بوده و از این به بعد تسریع دارد.
به دلیل افزایش حجم برنامه‌ها در ماه‌های آخر باید به همان میزان سرعت اجرایی آنها نیز افزایش یابد تا بتوان کارها را به موقع انجام داد و اگر ما هم‌اکنون شاهد جنب و جوش بیشتری هستیم این امر کاملاً بدیهی بوده و جزء برنامه است، زیرا تمامی مقدمات لازم طبق موعد مقرر انجام گرفته و در حال حاضر خروجی‌های آن مشخص شده و باید هر چه سریع‌تر برای این خروجی‌ها برنامه‌ریزی کرد.
در گذشته تعیین کارها در طول یک هفته الی پانزده روز پیش از شروع جشنواره صورت می‌گرفت، در حالی که در این دوره مشاهده می‌کنیم بیش از یک ماه است که همه‌ امور مربوط به جشنواره سازمان‌دهی شده، بنابراین جشنواره در این دوره جلوتر از برنامه‌های خود حرکت می‌کند.
یکی از بخش‌های جشنواره که همیشه نسبت به آن حساسیت وجود دارد و معمولاً نیز بیشترین ناهماهنگی‌ها را شامل می‌شود بخش بین‌الملل است. اکنون با وجود اینکه بیشتر از بیست روز تا جشنواره باقی‌نمانده، همچنان چیزی در مورد این بخش مشخص نشده و این در حالی است که گروه‌های خارجی باید هر چه زودتر از برنامه ورود خود به ایران مطلع شوند.
در ابتدا، این نوید را می‌دهم که در این دوره از جشنواره نسبت به گذشته شاهد حضور گروه‌های معتبرتر و مطلوب‌تری از نظر کمّی و کیفی خواهیم بود، البته باید بگویم که جشنواره از آغاز کار خود به جای کمیت، تأکید بر کیفیت داشته است.
متأسفانه اشتباهی کوچک در صدور روادیدها رخ داده بود که با همکاری وزارت خارجه برطرف شد. هم‌اینک برای حضور گروه‌های خارجی هیچ مشکلی وجود ندارد و هیچ یک از برنامه‌های مربوط به آنان تاکنون لغو نشده است. تمامی قراردادها با گروه‌های مهمان، مدیران کمپانی‌های تئاتری، دبیران جشنواره‌های معتبر و مدیران
فستیوال‌های متعدد به قوت خود باقی است و جشنواره در بخش بین‌الملل به هیچ وجه از برنامه‌های خود عقب نیست و همه برنامه‌ها به درستی انجام شده، با وجود همه اینها حضور یک گروه اجرایی در تئاتر به دلیل زنده بودن آن از سایر جشنواره‌ها مانند فیلم و ... متمایز است. ممکن است یک اتفاق هر چند کوچک از سوی گروه مربوطه یا موارد پیش‌بینی نشده دیگر مانع از حضور گروه‌ها شود. جدا از مسئله اتفاقات پیش‌بینی نشده، هیچ مشکلی پیش روی بخش بین‌الملل بیست‌ونهمین دوره جشنواره‌ تئاتر فجر نیست.
[:sotitr1:]ما چندین سال متوالی شاهد حضور گروه‌های خارجی، مثل گروه لهستان و تعدادی از مدیران فستیوال‌های مختلف هستیم که این امر از طرفی از نظر کارشناسانی که جشنواره را برنامه‌ریزی می‌کنند مثبت است و از جهتی نیز عده‌ای معتقد هستند که ای کاش این تعامل با گروه‌ها و مدیران جدید و متفاوت نیز تجربه شود، در این مورد برایمان بگویید.
همان‌طور که اشاره کردید حضور مدیران در دوره‌های مختلف در شناسایی عمیق‌تر فعالیت‌های تئاتری در ایران و معرفی آن به جهان مؤثر بوده و یک حسن محسوب می‌شود.
اینکه افرادی در جشنواره حضور یابند و پس از آن دیگر اطلاعی از جشنواره نداشته باشند آنچنان در شناساندن تئاتر ایران در دنیا مؤثر نخواهد بود، اما حضور مکرر بعضی از افراد و گروه‌ها و در چندین دوره پیوسته جشنواره تئاتر فجر سبب می‌شود که آنها بهتر غنای آثار نمایشی ما را دریابند. در ضمن مقایسه کارشناسان آنها در کنار کارشناسان داخلی می‌تواند در برنامه‌ریزی و پیشرفت کار ما ثمربخش بوده و فعالیت‌های تئاتری ما را در دنیا منعکس کند، اما این موضوع سبب نمی‌شودکه ما از حضور چهره‌ها و مدیران جدید و مؤثر چشم‌پوشی کنیم.
در گذشته برای حضور یک گروه نمایشی خارجی در جشنواره تمامی شرایط مربوط به آن گروه به صورت یک جانبه از سوی ما پذیرفته می‌شد اما در این دوره تنها بخشی از توقعات گروه‌ها برآورده شده است.
امسال با توجه به اطلاعاتی که نسبت به گذشته وجود دارد و رایزنی‌هایی که از آغاز سال در رابطه با حضور یا عدم حضور گروه‌ها صورت گرفت، موارد کمک به گروه‌ها را مشخص کرده و به اطلاع آنها رسانده‌ایم، به‌طوری‌که بخشی از کمک هزینه‌ها از جانب ما و بخش دیگر از جانب کمپانی مربوط به کشور گروه شرکت‌کننده تأمین می‌شود، انعکاس این مطلب موجب افزایش استقبال گروه‌ها و نمایانگر برگزاری حرفه‌ای‌تر جشنواره است.
و این تفاوت عمده‌ای در نوع روابط بین‌الملل نسبت به گذشته است، زیرا اگر جشنواره شرایط حرفه‌ای را رعایت کند از اعتبار بیشتری نیز برخوردار خواهد بود. جالب است بدانید برای اولین بار به اطلاع مدیران گروه‌های خارجی رسانده شده است که تعدادی از بلیط‌های جشنواره در صورت تمایل باید از سوی خود آنها تهیه شود، علت این است که دیگر با دیدی تحقیرآمیز با تئاتر ما برخورد نشود، اتفاقاً این عملکرد موجب اشتیاق بیشتر گروه‌ها برای دیدن جدول جشنواره شد، به همین خاطر در این دوره جدول جشنواره زودتر از دوره‌های گذشته آماده شده است.
البته جا دارد بگویم معضلی که باعث ایجاد مشکل می‌شود، متأسفانه اشتراک بازیگران در تعدادی از نمایش‌هاست. از نظر من این جریان ایرادی اساسی است و امیدوارم در درجه اول خود تئاتری‌ها به آن رسیدگی کنند، زیرا با وجود این روند، کارها از نظر کیفی و تخصصی دچار مشکل می‌شوند.
من فکر می‌کنم جشنواره نیز در این امر بی‌تأثیر نبوده است، زیرا معمولاً گروه‌ها برای اینکه پذیرفته شوند به سراغ تعداد معدودی از بازیگران چهره می‌روند.
متأسفانه من این مطلب را از سوی برخی هنرمندان صاحب‌نام نیز شنیده‌ام و عنوان آن را فرار از مسئولیت می‌گذارم؛ به ‌طور مثال: من به دلیل آنکه شاخصه‌های بهتری برای پذیرفته شدن نمایش خود در جشنواره پیدا نکرده‌ام از نام چهره‌های خاص استفاده می‌کنم، این موضوع تناقضی است که قابل پذیرفته شدن نیست.
اما از طرفی نیز قبول دارم که جشنواره باید در برنامه‌ریزی‌های خود موازین جدیدی ایجاد کند و معیارهای انتخاب را از قبل و به صورتی شفاف اعلام کند و شاخصه‌هایی را به شورای انتخاب خود معرفی کند که در آن شاخصه‌ها حضور برخی چهره‌های صاحب‌نام امتیازی ویژه‌ای تلقی نشود و اعضای شورای انتخاب قوت کار را در عناصری دیگر جویا شوند.
در دوره‌های مختلف، اعضای شورای عالی انتخاب را که وظیفه گزینش بخش عمده‌ای از آثار را برعهده دارند، هنرمندانی تشکیل می‌دهند که حضور آنها هر ساله تکرار می‌شود، علاوه بر این، با توجه به اینکه بخش‌های گوناگون جشنواره رویکردی متفاوت دارند، با این حال از داوران مشترکی در آنها استفاده می‌شود، آنچه مسلم است اینکه با وجود صلاحیت برخی از این افراد امکان دست زدن به انتخاب‌های بهتری نیز وجود دارد پس علت این تکرار چیست؟
تردیدی نیست که همیشه ممکن است انتخاب بهتری وجود داشته باشد. از زمانی که هیأت انتخاب شامل بنده و آقایان: امین تارخ، حسین پاکدل و اسماعیل شنگله می‌شد ما شاهد این اتفاق هستیم، البته این ترکیب تنها مربوط به یک دوره نبوده است، حداقل من چهره تکراری همه دوره‌ها بوده‌ام، به دلیل تکرار چهره خود من در بازبینی‌ها و انتخاب آثار می‌گویم تکرار اعضای شورای عالی انتخاب یک حسن است، اما نه اینکه صددرصد ترکیب اعضا تکراری باشد، حضور مداوم تعدادی از افراد، از دوره‌های گذشته تجربه‌هایی با خود به ارمغان می‌آورد که می‌تواند برای افراد جدید محمل بحث باشد، اگر این ترکیب به کلی عوض شود، گویی جشنواره را از صفر آغاز کرده‌ایم که این موضوع به هیچ عنوان اصولی نیست، البته من با ترکیب دوگانه‌ی این اعضا موافق هستم. همیشه درصد انتخاب، داوری و در نهایت رضایت نسبی است و طبیعتاً خروجی آن نیز نسبی خواهد بود، اما ما سعی بر این داریم که این نسبت‌ها را به سمت نسبت‌های رضایت‌بخش افزایش دهیم، ولی در این امر تضمینی وجود ندارد.