”حمیدرضا نعیمی”: کارگردانی نمایش ”فاوست” برایم یک کلاس درس بود

به گزارش سایت ایران تئاتر، در ابتدای نشست "علیرضا سعیدی" که مجری نشست بود، هدف از برگزاری این نشست را معرفی نمایش به منظور جلب مخاطب دانست و از حمیدرضا نعیمی کارگردان نمایش "فاوست" خواست تا درخصوص تولید این اثر توضیحاتی به خبرنگاران ارائه کند. نعیمی خطاب به اصحاب رسانه گفت: «نمایش "فاوست" به عنوان جدیدترین کار از گروه تئاتر شایا، اقتباسی از شاهکار گوته نویسنده و فیلسوف آلمانی است که تا حمد ممکن نزدیک به اصل این نمایشنامه است.»
وی گفت: «از دو سال پیش ایده اجرای این نمایشنامه در ذهنم به وجود آمد که با ارائه متن به مرکز هنرهای نمایشی، محمد حیدری دبیر بیست‌ونهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از ما دعوت کرد تا این اثر برای شرکت در جشنواره تئاتر فجر و اجرای عموم آماده شود که با 4 ماه تمرین مداوم، این نمایش برای دو اجرا در روزهای پایانی جشنواره و اجرای عمومی پس از جشنواره آماده شد.»
نعیمی خاطرنشان کرد: «من معتقدم حتی اگر قرار باشد در طول سال یک اثر روی صحنه برود، آن نمایش باید به بهترین شکل تولید شود و این مسئله به اقتباسی یا غیر اقتباسی بودن اثر بستگی ندارد.»
وی با تأکید بر اینکه آثار نویسندگان ایرانی نباید از داستان‌های نمایشنامه‌نویسان بزرگ دنیا از جمله چخوف و شکسپیر خالی باشد، افزود: «اجرای این نمایش فرصت مناسبی بود تا یکی از نمایش‌های گوته را با وجود برخی محدودیت‌ها از نظر امکانات سخت افزاری، نیروی انسانی و... به شیوه‌ای ساده و قابل فهم برای مخاطبان و نویسندگانی که تمایل دارند از این اثر اقتباسی داشته باشند، اجرا کنم.»
نعیمی، در پایان به حضور چند تن از بازیگران عرصه تئاتر که از اعضای گروه تئاتر شایا نیستند از جمله "ایوب آقاخانی" در کار اشاره کرد و این حضور را باعث افتخار خود دانست.
در ادامه خسرو شهراز یکی از بازیگران نمایش فاوست با ابراز خرسندی از موفقیت در جذب مخاطب و اجرای این نمایش، گفت: «این نمایش نسبت به دیگر آثاری که توسط گروه تئاتر شایا روی صحنه رفته، نمایش متفاوتی است که با مدیریت، برنامه‌ریزی دقیق و تمرینات منظم حاصل شده است.»
همچنین در این نشست عابدین‌نژاد طراح لباس نمایش به شیوه طراحی خود اشاره کرد و افزود: «براساس صحبت‌هایی که با آقای نعیمی داشتیم، تصمیم گرفتیم طراحی لباس بازیگران را به جز در آغاز نمایش، بدون در نظر گرفتن زمان انجام دهم؛ بنابراین در آغاز نمایش طراحی لباس‌ها از قرن 19 با استفاده از نشانه‌ها و المان‌های امروزی شروع شد و به قرن حاضر که مدرن‌تر است، رسید.»
وی افزود: «با وجود اینکه در بخشی از طراحی این نمایش گوشه چشمی به تاریخ شده ولی اساساً مدرن است. اکثر رنگ‌هایی که در طراحی لباس بازیگران از آنها استفاده شده خاکستری و مشکی است که البته در آغاز کار با مخالفت کارگردان روبر می‌شد، ولی به عقیده من چون فضای اثر به فقر و تاریکی نزدیک است، این‌گونه رنگ‌ها کاربرد بیشتری داشت. البته در برخی صحنه‌ها مثل صحنه حضور کسی که کار حرکت را به عهده داشت از المان‌های رنگی که شادی و فرح بیشتری به کار اضافه می‌کرد، بهره گرفتم.»
سپس رضا مهدی‌زاده طراح صحنه به آغاز همکاری خود با گروه اشاره کرد و افزود: «سال گذشته در همکاری که با حمیدرضا نعیمی داشتم، طراحی صحنه این نمایش به من پیشنهاد داده شد و چون به نظرم این اثر می‌توانست اتفاق منحصر به فردی را به وجود آورد این پیشنهاد را پذیرفتم.»
وی افزود: «در کار با نعیمی، تجربه کردم که اگر در طراحی، خلاقیت و نوآوری دارم این خلاقیت باید به اوج خود برسد و خلاق‌تر از قبل، طراحی صحنه نمایش فاوست را انجام دهم.»
کارگردان نمایش فاوست در تشریح بیشتر حال و هوای تمرینات و کار این گروه گفت: «معتقدم در یک اثر هر فرد باید کار خود را انجام دهد و در یک نمایش هر آدمی به عنوان بازیگر، طراح و... متخصص حوزه خود است و با کار خود باعث آرامش گروه می‌شود. برای مثال "ایوب آقاخانی" با وجود اینکه کارگردان و نمایشنامه‌نویس است، در این نمایش تنها یک بازیگر بود. من در تولید این نمایش همکاری و تعامل با طراحان را برای نخستین بار تجربه کردم، با توجه به اینکه برخی چیزها مثل طراحی صحنه را متوجه نمی‌شدم و پیاده کردن عقیده و نظر خود را برای اجرا و عملی شدن در صحنه از آنها می‌خواستم، وقتی تصمیماتم به مرحله اجرا در می‌آمد، دیدم که برخی نظرات من اشتباه بود؛ بنابراین خیلی از تصمیماتم را تصحیح کردم و این نمایش برایم تبدیل به کلاس درسی شد که در نهایت همه چیز به نفع تئاتر تمام شد.»
مهدی‌زاده در ادامه گفت: «با پیش رفتن کار، اضافه شدن خط‌ها روی کاغذهای طراحی من که روایتگر تکمیل شدن و پیش رفتن طراحی صحنه بود، شکل می‌گرفت. براساس تجربیات اولیه تصمیم گرفتیم در طراحی صحنه به فضایی برسیم که حداقل رنگ‌بندی را در فرم داشته باشیم و برای رفتن از یک صحنه به صحنه بعد، در نهایت جابجایی صحنه را که توسط بازیگران انجام می‌شود را به حداکثری در صحنه رسانیم.»
سپس آقاخانی بازیگر نقش "مفیستو" در نمایش فاوست، بیان کرد: «مصرم اگر در کارنامه بازیگری‌ام برگی دیده می‌شود، به خاطر تعصب من در نمایشنامه‌نویسی، انتخاب و متون بازیگری باشد، بنابراین همیشه انتخاب و بازی در یک اثر را از نمایشنامه آن آغاز می‌کنم.»
وی گفت: «هیچ‌گاه در زمان پیشنهاد برای بازی در یک اثر نمایشی به نقش فکر نمی‌کنم، بلکه همیشه به این موضوع توجه می‌کنم که کدام نقش با آنچه که در ذهن دارم، همخوانی دارد.»
آقاخانی افزود: «در اقتباس حمیدرضا نعیمی از فاوست وقتی نمایشنامه را خواندم آنچه روی کاغذ نوشته شده بود برایم بسیار مفتون کننده و جذاب بود و دیگر اینکه او را مثل خود و هم نسل خود دیدم. علاوه بر این من یکی از علاقه‌مندان تجربیاتی بودم که نعیمی در قالب‌های مختلف انجام داده بود، برای مثال خیلی از کارهایی را از گروه دیده بودم که این افسوس را در دل من به وجود آورده بود که ای کاش من این اثر را کار می‌کردم. همچنین بر عهده قرار دادن اینکه هر نقشی که می‌خواهم را انتخاب کنم باعث شد توانایی‌ام را در جهت بهتر شدن نمایش به کار گیرم، بنابراین تمام این موارد باعث شد بازی در این نمایش را قبول کنم.»
بازیگر نقش مفیستو در نمایش فاوست درخصوص این اثر گفت: «با برخی بازآفرینی‌ها که در این نمایش انجام داده شده است، این اثر قابل فهم‌تر شده، بنابراین نمایش فاوست توانست به راحتی به این سوال که چرا فاوست باید اجرا شود، جواب دهد.»
وی افزود: «با وجود نمایشنامه‌ای وزین در جهت تکمیل اسطوره‌ای ثقیل، توانستم شخصیت مفیستو را از دل تمرینات طوری به مخاطب ارائه کنم که هم این نقش برایش قابل فهم باشد و هم بداند که شخصیت‌های عجیب مثل مفیستو لزوماً خارج از وجود ما زندگی نمی‌کنند بلکه با ما، مثل ما و در ما هستند و در موقعیت‌های مختلف، امکان بروز متفاوتی را پیدا می‌کنند.»
آقاخانی در پایان صحبت‌ها از خبرنگاران حاضر در نشست خواست تا با نحوه انتقال اطلاعات درباره تئاتر که به عنوان یک پدیده فرهنگی جهانی بسیار آسیب‌پذیر است، با هنرمندان تعامل و همکاری بیشتری داشته باشند و رسالت فرهنگی خود را قوی‌تر از گذشته ادامه دهند.»
سپس بهناز نازی ـ بازیگر نقش مارگریت در نمایش فاوست به همکاری خود با حمیدرضا نعیمی و گروه تئاتر شایا اشاره کرد و در ادامه گفت: «در کار با حمیدرضا نعیمی آنچه برایم مهم بود، روشن بودن کار و اینکه  طراحی صحنه و لباس و... برعهده کیست، بود. ما به عنوان عوامل این گروه می‌دانستیم که چه اتفاقی در حال رخ دادن است.»
وی افزود: «من به عنوان بازیگر در نمایش فاوست، فکر می‌کنم این کار به درستی هدایت شده زیرا هر کس در این اثر کار خود را با انتخاب و آزادی خود انجام داده و من به عنوان مارگریت از طریق صحبت کردن، خواندن متن و قرار گرفتن در کاراکتر، در کنار سایر بازیگران به نقش خود و آنچه که امروز شاهد هستید، رسیدم.»
نازی تصریح کرد: «همیشه در هنگام اجرای نمایش در پشت پرده می‌ایستم و از پیش رفتن نمایش لذت می‌برم و امیدوارم بتوانیم این احساس را به درستی به مخاطبان نیز انتقال دهیم و باعث لذت آنان شویم.»
سپس یکی دیگر از بازیگران - یعقوبی - که در دو نقش ایفای نقش می‌کند، به همکاری 16 ساله خود با نعیمی و گروه شایا اشاره کرد و گفت: «هر یک از آثار گروه تئاتر شایا با تلاش‌های گروه و سرپرستی حمیدرضا نعیمی توانست قوی‌تر و بهتر نسبت به اثر قبلی روی صحنه برود و اجرای نمایش فاوست برای تک تک ما به عنوان اعضاء اجرایی این اثر باعث افتخار است.»
حمیدرضا نعیمی در پایان نشست، با اعلام این خبر که نمایش فاوست 15 فروردین اجرای ویژه خبرنگاران خواهد داشت، به سخنان خود پایان داد.