بزرگ‌ترین سرمایه تئاتر ایران افرادی هستند که با وجود مشکلات در شهرستانها فعالیت می‌کنند
بخش دوم از نخستین گردهمایی مدیران کل روسای انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها و سرپرستان گروه‌های نمایشی سراسر کشور، روز گذشته ـ ۲۱ اسفندماه ـ با حضور حمید شاه‌آبادی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین مسافرآستانه رئیس مرکز هنرهای نمایشی،محمد حمزه‌زاده مدیر عامل انجمن هنرهای نمایشی ایران، محمدحسین ناصربخت مدیر امور استان‌های مرکز هنرهای نمایشی، محمود فرهنگ مدیر دفتر تئاتر دینی، مجید امرایی مدیر دفتر تئاتر خیابانی و مدیر روابط عمومی معاونت هنری و شهرام کرمی مدیر دفتر تئاتر کودک و نوجوان و مدیر تالار هنر در تالار اصلی مجموعه تئاترشهر برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، در ابتدای این مراسم محمود فرهنگ ـ مسئول دفتر نمایش‌های دینی ـ درخصوص اهداف، نحوه عملکرد و نقش این دفتر توضیحاتی ارائه کرد.
وی اهم فعالیت‌های این دفتر را چنین معرفی کرد: «تولید و چاپ نمایشنامه، حمایت از تولیدات آثار فاخر در بخش‌های مختلف اعم از خیابانی، برگزای جشنواره تئاتر حقیقت، برگزاری نشست‌های علمی و تخصصی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای برخی از آثاری که نیاز به مشاوره و کارشناسی دارند تا از نظر کمی و کیفی گام مؤثری برداشته شود. همچنین برگزاری مسابقه نمایشنامه‌نویسی و سفارش تولید نمایش از جمله فعالیت‌های این دفتر است.»
"محمود فرهنگ" در ادامه با اشاره به برگزاری موفقیت‌آمیز نخستین دوره جشنواره تئاتر حقیقت، افزود: «فراخوان دومین دوره جشنواره برای برخی استان‌ها ارسال شده و در آن موضوعات و محوریت جشنواره حقیقت که اعم از موضوعات قرآنی، زندگی چهارده معصوم به ویژه پیامبر اکرم، عاشورایی، رضوی، علوی، فاطمی، مهدوی، شخصیت‌های مؤثر در تاریخ اسلام از جمله شاعران و نویسندگان، مفاهیم و مضامین دینی در زندگی معاصر است، شرح داده شده است.»
مسئول دفتر نمایش‌های دینی با اشاره به اجرای عمومی آثاری که در جشنواره حقیقت نمایش داده می‌شوند، خطاب به حاضران گفت: «دفتر تئاتر دینی آثاری که در جشنواره‌های معتبری چون جشنواره تئاتر فجر، جشنواره بین‌المللی کودک و نوجوان، جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی اجرا می‌شوند را در صورتی که با محوریت جشنواره حقیقت نزدیک باشند، مورد حمایت قرار خواهد داد.»
در ادامه نشست، "شهرام کرمی" مدیر تالار هنر و مدیر دفتر تئاتر کودک و نوجوان در توضیح فعالیت‌های این دفتر گفت: «مشارکت در برگزاری شانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر کودک و نوجوان همدان، تولید و اجرای 24 نمایش در تالار هنر، برگزاری جلسات تخصصی نقد نمایش‌ها، برگزاری کارگاه آموزشی و تشکیل جلسه تخصصی شورای دفتر تئاتر کودک و نوجوان هر دو هفته یکبار انجام می‌شود و شامل شورای برنامه‌ریزی و برگزاری، بررسی و پیگیری جلسات تخصصی در حوزه‌های مختلف تئاتر کودک و نوجوان است.»
کرمی در ادامه به معرفی فعالیت‌های دفتر در سال آینده اشاره کرد و گفت: «برگزاری هفدهمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان با رویکردی جدید به منظور حمایت از گروه‌های شهرستانی در راستای پذیرش آثار و حضور کارشناسان تخصصی در شهرستان‌هاست که در این دوره گروه‌های نمایشی ارزیابی آثار را به صورت زنده اجرا می‌کنند، بنابراین فیلمی در این دوره دیده نخواهد شد.»
وی افزود: «براساس شیوه‌نامه حمایت از گروه‌های نمایشی، تصمیم داریم جلسات ماهانه نمایشنامه‌خوانی داشته باشیم. همچنین سال آینده حداقل 20 نمایش در تهران و 20 نمایش در شهرستان تولید و اجرا شود. در ضمن در فعالیت‌های تخصصی شهرستانها مشارکت کنیم تا در هر شهرستان حداقل یک نمایش تولید شود. تهیه و چاپ 10 کتاب آموزشی در حوزه کودک و نوجوان و برگزاری جلسات هم‌اندیشی در حوزه تئاتر کودک و نوجوان نیز از جمله دیگر برنامه‌ها در سال 1390 خواهد بود.»
وی در پایان صحبت‌های خود گفت: «با توجه به سیاست‌گذاری‌های که در تولید نمایش کودک و نوجوان بر مبنای حمایت از گروه‌های نمایشی انجام می‌شود، در هر بخش که با مشارکت دفتر آن بخش خواهد بود، دفاتر شورای تخصصی به منظور ارزیابی و حمایت از اجراها در خدمت گروه‌های نمایشی قرار می‌گیرند تا در سال آینده برنامه‌ریزی‌ها به گونه‌ای باشد که در شهرستانها اجراهای تئاتر کودک و نوجوان داشته باشیم، چرا که با در نظر گرفتن ویژگی تئاتر کودک و نوجوان و با توجه به مخاطبان خاصی که دارد، اگر از این نمایش‌ها حمایت شود به رشد تئاتر کشور کمک خواهد کرد.»
در ادامه این جلسه مجید امرایی مسئول دفتر تئاتر خیابانی به روی سن آمد و به تشریح فعالیت‌های دفتر تئاتر خیابانی پرداخت.
وی گفت: «تعداد کل گروه‌های نمایشی که در حوزه تئاتر خیابانی در سراسر کشور در مرحله مقدماتی شناسایی شده‌اند 88 گروه است که تهران با 20 گروه بیشترین گروه نمایش در حوزه تئاتر خیابانی و زاهدان با دو گروه کمترین گروه در حوزه تئاتر خیابانی را دارند.»
امرایی بیان کرد: «سازماندهی و استقرار گروه‌ها در سالن‌ها براساس آئین‌نامه ابلاغی از سوی مرکز هنرهای نمایشی است با این تفاوت که گروه‌های نمایشی تئاتر خیابانی در فضای دائمی تئاتر خیابانی برای اجرای عمومی استقرار می‌یابند، ولی برای تمرین‌ها در سالن‌ها حضور خواهند داشت.»
وی مهم‌ترین فعالیت دفتر تئاتر خیابانی در سال 90 را این چنین معرفی کرد: توجه به اجرای عمومی تئاترهای خیابانی، ایجاد فضای دائمی در شهرستانها، اعزام گروه‌های نمایشی به جشنواره‌های خارجی تا اگر گروهی ورودی جشنواره بین‌المللی را کسب کرد و هماهنگی‌های لازم پیش از جشنواره را انجام داد، از طریق انجمن هنرهای نمایشی معرفی و حمایت شود.
وی همچنین افزود: «جذب حمایت کننده یکی دیگر از بخش‌هایی است که مورد توجه دفتر تئاتر خیابانی قرار گرفته است.»
امرایی در پایان خبر داد: «نخستین همایش تخصصی تئاتر خیابانی، اردیبهشت سال آینده به منظور جمع‌آوری مقالات و انتشارات برگزار می‌شود تا در غنابخشی به کتب حوزه تئاتر خیابانی گام مؤثری برداشته شود.»
سپس حاضران درخصوص جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آئینی سنتی از "محمدحسین ناصربخت" توضیحاتی خواستند که ناصربخت در پاسخ گفت: «در حال حاضر دو دفتر فعال نمایش‌های آئینی و سنتی و دفتر تولیدات تئاتر عروسکی کار خود را آغاز کرده‌اند.»
وی افزود: «این دفاتر آماده هستند تا با توجه به علایق گروه‌ها برای مشارکت در تولید آثار در زمینه تولید، پژوهش، آموزش کار خود را به مرحله اجرایی برسانند.»
در ادامه حسین مسافرآستانه رئیس مرکز هنرهای نمایشی با حضور روی سن ضمن خوش آمدگویی به حاضران درخصوص تئاتر و هدف از شناسایی، ارائه مجوز به گروه‌های نمایشی گفت: «به گفته مهمانان خارجی در جشنواره تئاتر فجر، تئاتر ایران از لحاظ نیروی انسانی تئاتر سرمایه‌دار و بی‌نظیری است.»
وی بزرگ‌ترین سرمایه تئاتر ایران را حضور تئاتری‌هایی معرفی کرد که در شهرستانها با وجود مشکلات بی‌شمار به فعالیت می‌پردازند.
مسافرآستانه افزود: «آنچه تئاتر را حفظ کرده سرمایه‌های انسانی آن است، بنابراین برای بهره‌برداری از این سرمایه‌ها، برنامه‌ریزی‌هایی نیاز است که شناسایی گروه‌های نمایشی و دادن مجوز به آنان از جمله این برنامه‌ریزی‌ها است؛ چرا که اگر برای تئاتری‌های کشور زمینه‌ای به منظور تولید آثار فاخر فراهم شود، تولید اثر باعث می‌شود سایر مشکلات حل شود.»
رئیس مرکز هنرهای نمایشی گفت: «تئاتر تا زمانی که روی صحنه می‌رود و اجرا می‌شود، می‌تواند خود را تثبیت کند در این صورت است که یا بودجه‌ای به خود اختصاص می‌دهد و یا توجهی را جلب کند اما در غیر این صورت آنچه حق تئاتر است را نمی‌توان مطالبه کرد. البته باید در نظر داشت که تمام این‌ها به این معنی نیست که در آینده هیچ مشکلی در تئاتر نخواهیم داشت، بلکه باید سعی کنیم با همکاری هم تئاتری پویا و فعال داشته باشیم.»
وی در ادامه به طرح شورای عالی تئاتر اشاره کرد و علت توجه به این طرح را در اختیار قرار دادن امکانات بالقوه‌ای که در دست سایر نهادها است دانست و اضافه کرد: «اگر این امکانات در اختیار هنرمندان و تولیدکنندگان تئاتر قرار گیرد در رشد و پیشرفت تئاتر نقش بسزایی خواهد داشت.»
مسافرآستانه تصریح کرد: «ما تئاتر را برای مخاطب تئاتری آن می‌خواهیم. با وجود اینکه تئاتر ایران در هر جشنواره‌ای که حضور می‌یابد، لیاقت و شایستگی خود را تثبیت می‌کند ولی در اینجا می‌گویم که حتی این شرایط نیز تمام بضاعت تئاتر ایران نیست.»
وی هدف از تشکیل گروه‌ها و ارائه مجوز به آنان را فعال کردن صحنه‌های تئاتر برای مخاطبان ایرانی معرفی کرد و گفت: «در این زمان گروه‌ها می‌توانند شایستگی واقعی خود را نشان دهند.»
رئیس مرکز هنرهای نمایشی خاطرنشان کرد: «همت، همراهی و همدلی روسای انجمن‌ها عاملی در جهت از بین بردن مشکلاتی است که پس از اجرای عمومی خود را نشان می‌دهد، بنابراین در اینجا از شما به عنوان کارگردانانی که هدایت تئاتر در استان‌ها را برعهده دارید، می‌خواهم با همکاری خود ما را در اجرایی شدن این امر یاری کنید تا تئاتری که روی صحنه می‌رود با استقبال مردم مواجه شود.»
وی در پایان صحبت‌های خود گفت: «نیازسنجی مهم‌ترین عاملی است که باید در این مورد در نظر گرفته شود تا با همراهی هم به نقش واقعی تئاتر که چیزی جز ارتقاء سطح فرهنگی جامعه نیست، دست یابیم.»
در ادامه این جلسه محمد حمزه‌زاده ـ مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران ـ گفت: «امیدوارم گامی که در عرصه تئاتر شهرستانها برداشته شده در آغاز مرحله اجرایی خود و در عرصه عمل که وظیفه سنگینی برعهده انجمن‌ها محسوب می‌شود در سال آینده به بهترین شکل ممکن ادامه یابد و در عرصه فعال تئاتر، تئاتر شهرستان بتواند توانمندی‌های خود را به مرحله ظهور رساند، زیرا زمینه برای توجه به تئاتر شهرستانها فراهم شده است.»
سپس نشست پرسش و پاسخ با حضور حسین مسافرآستانه، محمد حمزه‌زاده و محمدحسین ناصربخت آغاز شد و هر یک از حاضران که سوالی در این زمینه داشتند به طرح سوالات خود پرداختند. از جمله این پرسش‌ها ضمانت اجرایی برای ادامه و انجام تعهدات و حمایت‌ها بود که حسین مسافرآستانه ـ رئیس مرکز هنرهای نمایشی، در پاسخ گفت: «پیش‌بینی می‌شود در سال آینده تمام گروه‌هایی که مجوز می‌گیرند، مورد حمایت قرار گیرند و مشکلات کمتری نسبت به امسال را سپری کنند، البته نقش شما در موجه شدن وضعیت تئاتر بسیار مؤثر خواهد بود.»
یکی دیگر از حاضران درخصوص تبلیغات در شهرستانها به طرح مشکل پرداخت که محمد حمزه‌زاده در پاسخ به وی گفت: «انجمن هنرهای نمایشی خود را ملزم می‌داند که کسانی را که طی مراسم امروز و اردیبهشت‌ماه مجوز خود را دریافت می‌کنند مورد حمایت قرار دهد، البته این حمایت به معنی پرداخت تمام هزینه‌ها نیست، بلکه بخشی از تولید تئاتر به عهده اداره کل ارشاد هر استان است، بنابراین کسانی که مجوز می‌گیرد به عنوان بازوی اجرایی مورد حمایت قرار می‌گیرند.»
وی افزود: «در بحث تبلیغات در شهرستانها تبلیغ و اطلاع‌رسانی وظیفه انجمن نمایش استان‌هاست تا اگر برای مثال اعلان تبلیغاتی در سطح شهر وجود دارد با رای‌زنی‌هایی که با صدا و سیما، روزنامه‌های محلی و رسانه‌های آن استان انجام می‌دهد، این وسایل را به خدمت گیرد تا اطلاع‌رسانی کافی انجام شود.»
همچنین "محمدحسین ناصربخت" در تشریح بیشتر فعالیت‌های انجام شده درخصوص طرح شناسایی و معرفی گروه‌های نمایشی گفت: «تا به امروز هیچ‌گونه سطح‌بندی از گروه‌ها انجام نشده و در مجوزهایی که امروز دریافت می‌کنید از عنوان نیمه حرفه‌ای، حرفه‌ای و... استفاده نشده بلکه گاه برای اینکه کار ساده‌تر شود تقسیم‌بندی‌هایی ساده‌تر انجام می‌دهیم.»
وی افزود: «ما در این طرح قرار نیست گروه‌ها و افراد حرفه‌ای را شناسایی کنیم؛ چرا که پس از دریافت مجوز ممکن است برخی گروه‌ها تصمیم بگیرند در هم ادغام شوند، بنابراین رده‌بندی معیارهای گروه‌ها پس از شناسایی و شماره‌گذاری طی جلسات متعدد معرفی و اعلام می‌شود.»
در ادامه حمید شاه‌آبادی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص تعهدات استان‌ها و مرکز هنرهای نمایشی نسبت به اجرایی شدن طرح استقرار گروه‌ها گفت: «تعامل مدیران کل اداره ارشاد استان‌ها مثل معاونت هنری طبیعتاً هم منابع و امکانات و هم محدودیت‌هایی دارد بنابراین آنچه در اینجا مطرح شد به مثابه شکل‌گیری و استقرار گروه‌ها و حمایت مالی از آنها از سوی مرکز هنرهای نمایشی است اما این امر نافی حمایت از استان‌ها نیست بلکه در تفاهم‌نامه هر استان با توجه به اعتبارات، این تکلیف عملیاتی می‌شود، ولی پیش از آن این تکلیف را بر انجمن هنرهای نمایشی مفروض می‌دانیم، بنابراین قطعاً استان‌ها مورد حمایت قرار خواهند گرفت.
وی در ادامه به فعالیت‌های انجام شده در جهت معافیت مالیاتی آثار اشاره کرد و به تشریح نحوه حمایت از اجرای عمومی آثار پرداخت.
وی گفت: «به منظور حمایت از اجرای عمومی، کار گروه مربوط در اسفندماه تشکیل شد و تمام اجراهای عمومی براساس گزارش استان‌ها زیر نظر آقای حیدری خلیلی به نتیجه رسید. بنابراین با محاسبات مالی بودجه‌ای به آن اختصاص داده شد که به تدریج در سال 90 اضافه خواهد شد اما بودجه سال 89 شامل بخشی از حمایت‌ها در این سال بود که رقمی حدود 378 میلیون تومان را نسبت به گروه‌هایی که اجرای عمومی داشتند، شامل می‌شد که البته بخشی از آن هم در سال آینده پرداخت می‌شود.»
وی تصریح کرد: «به عقیده من اگر کاستی‌های گذشته را هر روز به تصویر بکشیم، به پیشرفت کار در دوره‌های آتی ضربه چشم‌گیری وارد خواهیم کرد.»
شاه‌آبادی در پایان افزود: «امیدوارم سال آینده از حیث اجرای عمومی، سالی متفاوت نسبت به سال‌های دیگر باشد.»
با توجه به اینکه سوالات با پایان وقت برگزاری جلسه ادامه داشت، "محمدحسین ناصربخت" به حاضران نوید داد که پرسش‌های این افراد از طریق سایت ایران تئاتر پاسخ داده خواهد شد.