مدیران و هنرمندان مشکلات روز تئاتر را بررسی کردند

به گزارش سایت ایران تئاتر، بهزاد فراهانی رئیس هیأت مدیره انجمن بازیگران خانه تئاتر در ابتدای این جلسه به قرائت 10 بندی که هنرمندان در وهله اول خواستار آن هستند، پرداخت که در این مفاد آمده بود:
1ـ قرارداد باید قبل از شروع تمرین بسته شود
2ـ حداقل 20 درصد به مبلغ قرارداد تیپ افزوده شود
3ـ شیوه‌نامه حمایتی حذف شود و ملاک تنها قرارداد تیپ باشد
4ـ پرداخت 20 درصد از کل مبلغ قرارداد قبل از آغاز تمرین
5ـ چنانچه به هر دلیلی جلوی اجرا گرفته شود، باید خسارت و کل قرارداد پرداخت شود
6ـ بخشی از فروش همیشه جدا از قرارداد به عنوان تشویق در اختیار گروه قرار بگیرد
7ـ بودجه تئاتر افزایش پیدا کرده و حداقل دو برابر شود
8ـ حرفه ما کار محسوب نشده است در صورتی که ما باید جایگاهی در وزارت کار داشته باشیم تا از حقوق‌مان دفاع شود
9ـ مسأله سانسور و قانونمند شدن سانسور
رئیس انجمن بازیگران خانه تئاتر در توضیح این بند اظهار کرد: «سانسورها شخصی، فردی و سلیقه‌ای اعمال می‌شود که ما خواستار این امر نیستیم و می‌خواهیم سانسور قانونمند شود.»
10ـ به گروه‌های تئاتری فرصت داده شود تا در مکان‌ها و سالن‌های دیگری که بلا استفاده مانده بتوانند اجرا داشته باشند و همان اندازه که در تالار اصلی از گروه حمایت و تبلیغ می‌شود از همان گروه هم حمایت شود و مسأله کمبود سالن‌ها باید برطرف شود.
فراهانی پس از قرائت این 10 بند با بیان اینکه جلسه امروز حول این اهداف است، خاطرنشان کرد: «ما آمده‌ایم که به خواسته‌هایمان برسیم و در راستای خواسته‌ها و تأمین منافع صنفی‌مان قدم بگذاریم.»
سپس فراهانی از محمد یعقوبی، حسین کیانی، ایرج‌راد و حمید شاه‌آبادی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست تا برای ادای سخن و بررسی مشکلات تئاتر روی صحنه حاضر شوند.
ایرج‌راد مدیرعامل خانه تئاتر گفت: «متشکریم که امروز مسوولان در جلسه حضور دارند تا بتوانیم از این طریق مسائل و مشکلات را با یکدیگر در میان بگذاریم.»
وی ادامه داد: «همه ما و کسانی که در تئاتر کار می‌کنند در تمام این سال‌ها به خصوص سال‌های پس از انقلاب با متانت، بزرگی، عشق و فرهیختگی سعی کردیم زمانی که پول بود کار کنیم و زمانی هم که پول نبود باز هم کارهایمان را اجرا کنیم.»
راد با بیان اینکه همه بچه‌های تئاتری در تمام دوران با عشق و علاقه کار کرده و آثار ارزشمندی را به صحنه آورده‌اند افزود: «کاش قدر این همه انرژی، نیرو و فرهیختگی به نوعی دانسته شود.»
وی تصریح کرد: «گاهی مدیرانی آمدند که سعی می‌کردند همدلی کنند اما بار دیگر به جریان‌هایی برخورد کردیم و همچنان صبوری به خرج دادیم اما بعد از این همه مدت حقوق‌مان را می‌خواهیم. کسانی که کار تئاتر می‌کنند اگر از نظر مالی بضاعت ندارند اما از نظر فرهنگ و هنر بسیار غنی هستند.»
مدیرعامل خانه تئاتر در ادامه خاطرنشان کرد: «کسانی که در این راه عشق گذاشتند انتظار دارند که احترام این بضاعت نگه داشته شود اما برخی اوقات این اتفاق نمی‌افتد. ما جایگاه خودمان را می‌خواهیم و وقتی
کلمه هنر حذف می‌شود احساس بیهودگی می‌کنیم، چرا هنر به عنوان یک شغل شناخته نمی‌شود؟»
وی اضافه کرد: «وقتی که شغلی نیست چگونه می‌خواهیم از امنیت شغلی حرف بزنیم. ما دشمنی با کسی نداریم و نمی‌خواهیم در این راستا کسی را مقصر قلمداد کنیم، آنچه که خواهان آن هستیم حقوق قانونی‌مان است و اینکه وضعیت تئاتر را به سرانجام برسانیم.»
سپس محمد یعقوبی 10 بند ذکر شده را در قالب سؤال مطرح کرد و در ادامه "حسین مسافرآستانه" رئیس مرکز هنرهای نمایشی با اشاره به سوالات طرح شده عنوان کرد: «غیر منطقی است که در پاسخگویی به این سؤالات به کلمه بله و یا خیر بسنده کنیم چون این سؤالات را نمی‌توان اینگونه پاسخ داد و هرکدام نیاز به توضیحاتی دارند.»
وی با بیان اینکه برگزاری این جلسات به نفع تئاتر کشور و مفید برای تئاتر است، با اشاره به یکی از بندها درباره اینکه هنر تئاتر به عنوان یک شغل باید تعریف شود، گفت: «همان‌طور که گفتم با بله و یا خیر نمی‌توان به این سؤال پاسخ داد. بسیاری از عزیزان هنرمند تئاتر صاحب عنوان شغلی بودند که طبق قانون اساسی به عنوان شغل ستاره‌دار محسوب شدند و بعد از بازنشستگی آن شغل از گردونه شغل‌ها خارج شد. اینکه تئاتر باید به عنوان یک شغل شناخته شود مسأله قابل پیگیری است.»
وی درباره دو برابر شدن بودجه تئاتر نیز تصریح کرد: «در مصاحبه‌ای عنوان کرده بودم که اگر بودجه تئاتر کشور 4 برابر شود باز هم نیازمند است؛ چرا که ظرفیت تئاتر کشور ظرفیت بزرگی است. ولی هر کاری باید راهکار خود را پیش بگیرد و نباید توقع معجزه داشته باشیم.»
مسافرآستانه افزود: «گاهی در برخی دوره‌ها این بودجه چند درصد افزایش پیدا می‌کند. بودجه تئاتر هم نیازمند این است که تا 4 برابر افزایش پیدا کند ولی باید دید آیا بودجه کل کشور با توجه به نیازمندی‌ها پاسخگوی این افزایش بودجه هست یا خیر.»
وی در ادامه با اشاره به این بند که باید شیوه‌نامه حذف شود، عنوان کرد: «این شیوه‌نامه براساس یک مطالعه کارشناسی شده و به عنوان یک آیین‌نامه ارائه شده که نفع گروه‌ها در آن در نظر گرفته شده است و هیچ گروهی کمتر از کف قرارداد تیپ دستمزد دریافت نکرده است.»
رئیس مرکز هنرهای نمایشی تأکید کرد: «باید اجازه دهیم این آیین‌نامه مورد عمل قرار بگیرد و کارایی آن مشخص شود. در بسیاری از موارد این قرارداد دستمزد گروه‌ها را افزون کرده است.»
وی در توضیح بیشتر قرارداد تیپ گفت: «بین 5 تا 30 درصد حداکثر درآمد گیشه به آن تعلق گرفته و از سر جمع آن کسر می‌شود. در سالنی مانند کارگاه نمایش این مقدار 5 درصد است و اگر 20 صندلی از 40 صندلی پر شود، همان مقدار قرارداد محاسبه شده به گروه تعلق می‌گیرد. در حالی که اگر نمایش بتواند فروش بیشتری داشته باشد، بهره‌اش هم بسیار بیشتر خواهد شد. قرارداد تیپ یعنی گروهی بترسد که نتواند 50 درصد بلیت سالن را بفروشد و تئاتری نیست که هیچ فروشی نداشته باشد. گروه می‌تواند با افزودن جذابیت اثر و کار بیشتر سالنش را پراکند و هر گروهی که صندلی‌های سالن نمایش را بیش از 90 درصد پر کند، 10 تا 15 درصد از قرارداد تیپ افزایش دستمزد خواهد داشت.»
فراهانی در ادامه به اهمیت تبلیغ در جلب تماشاگر اشاره کرد که مسافرآستانه تصریح کرد: «بحث تبلیغ تئاتر باید با برنامه‌ریزی انجام شود. البته آقای شا‌ه‌آبادی نیز در گذشته پیشنهادی در این باره داده بودند که تبلیغ برای هر اثر نمایشی توسط هر گروه می‌تواند انجام شود.»
وی ادامه داد: «در گذشته نه مرکز هنرهای نمایشی و نه اینجانب برای تبلیغ اثرم هزینه نکردیم با این وجود با تلاش دست‌اندرکاران گروه نمایشی‌ام توانستم بیلبورد و یا بنر تبلیغاتی برای تبلیغ نمایش نصب کنیم.»
فراهانی در ادامه اضافه کرد: «تبلیغ وظیفه مدیران نمایشی است و نه کارگردان گروه و یا هنرمندان. تبلیغات کافی باعث می‌شود سالن نمایشی پر نشود.»
رئیس مرکز هنرهای نمایشی در پاسخ به صحبت‌های فراهانی اظهار کرد: «اینکه هنرمند بخواهد تنها بر روی صحنه نقش‌آفرینی کند یک ایده است و اینکه بخواهد علاوه بر صحنه در امور پشت صحنه نیز فعالیت داشته باشد، حرف دیگری است. انجام تبلیغات از فعالیت‌هایی است که یک هنرمند می‌تواند روی آن کار کند.»
در ادامه ایرج راد اظهار کرد: «ما که در خانه تئاتر هستیم گاهی اوقات اطلاع‌ نداریم که چه اثری در تئاترشهر به روی صحنه است. مسأله فقط جلب توجه تماشاگر نیست موضوع این است که کاری که نمی‌تواند با مردم ارتباط برقرار کند، چرا باید به صحنه برود.»
یعقوبی تأکید کرد: «هنرمندانی هستند که دردهای جامعه را می‌دانند ولی اجازه کار به آن‌ها داده نمی‌شود و کارهایی به صحنه می‌رود که با اتوبوس تماشاگر جمع می‌کنند.»
مسافرآستانه در ادامه درخصوص عقد قرارداد پیش از آغاز تمرین، گفت: «این بند همین کاری است که در حال حاضر داریم انجام می‌دهیم و گروه‌ها پیش از اینکه تمرینات نمایش را آغاز کنند باید قرارداد ببندند.»
در ادامه این جلسه شاه‌آبادی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای سخنان خود بیان کرد: «نباید مدیران حوزه تئاتر را مدیران آن سوی میز تلقی کنیم، بلکه همه باید با کمک همدیگر این بار زمین مانده را برداریم.»
وی افزود: «بسیاری از مسائل مطرح شده صحیح است و این وظیفه من مدیر است که خدمتگزار هنر باشم.»
شاه‌آبادی با بیان اینکه سال گذشته در مجموعه تئاترشهر 51 نمایش اجرا شده گفت: «با چند سالن دیگری که داریم 70 تا 100 نمایش اجرا شد.»
وی با اشاره به اینکه در گذشته گروه‌های شهرستانی اگر می‌خواستند به طور جدی تئاتر کار کنند باید حتماً به تهران می‌آمدند، عنوان کرد: «نباید تنها تهران را ببینیم چون در حال حاضر شرایط به گونه‌ای شده که هر سه گروه شهرستانی در یک سالن مشغول کار شده‌اند.»
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به طرح استقرار گروه‌ها اظهار کرد: «به دلیل عظمت این طرح در شهرستا‌ن‌ها با یک سال تأخیر این طرح را در تهران پیاده خواهیم کرد.»
وی با بیان اینکه دولت انتشارات را یک شغل تلقی می‌کند، افزود: «یک انتشارات مجوز می‌گیرد و براساس شاخص‌هایی معین شرکت می‌زند ما برای این کار آیین‌نامه داریم. اگر تئاتر هم شغل بشود مدیرعامل یک مؤسسه باید به عنوان صاحب یک مؤسسه خصوصی افرادی را استخدام کرده و به آن‌ها پول بدهد. این در حالی است که ما منابع مالی محدودی داریم، ضمن اینکه از 4 برابر شدن بودجه تئاتر دفاع می‌کنیم. چرا که تئاتر سرزمین بکری است که به راحتی این بودجه را جذب می‌کند.»
شاه‌آبادی با بیان اینکه امسال 41 درصد افزایش بودجه داشتیم، گفت: «برای همین 41 درصد بسیار تلاش شده و در هر دوره معاونت‌ها، بودجه جهش داشته است.»
وی خاطرنشان کرد: «برای توسعه تئاتر کشور نیازمند برنامه‌ریزی هستیم. درباره کمیته برآورد که براساس قرارداد تیپ است، باید اجازه داد تا هر قانونی دوره‌اش را طی کند. همچنین کمیته‌ای برآورد شاخصش برای یک اثر، قرارداد تیپ است.»
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه تصریح کرد: «در مواردی که گروه کمتر از قرارداد تیپ دریافت می‌کند به این معنی است که نتوانسته به هیچ وجه با مخاطب ارتباط برقرار کند.»
وی یادآور شد: «حضور من برای رفع ابهام است. در گام اول مفروض گرفتیم که حمایت‌های اداره کل هنرهای نمایشی از 70 تا 80 اثری که در سالن‌های تحت پوشش انجام می‌گیرد کمتر از گذشته نباشد.»
وی با اشاره به اینکه برای گروه‌های تئاتر شهرستان فضایی فراهم می‌شود، اظهار کرد: «در حال حاضر انجمن هنرهای نمایشی شهرستان‌ها شناخته شده‌اند و گروه‌ها پروانه اجرا دریافت می‌کنند و از سوی ما حمایت می‌شوند. همچنین از سالن‌های چند منظوره استفاده می‌کنند. این طرح نیز در تهران هم انجام خواهد شد.»
شاه‌آبادی خاطرنشان کرد: «دولت نباید وارد کار اجرایی شود بلکه باید ساز و کار آن را ایجاد کند. البته باید بگویم قوانین اصولاً شابلون‌هایی نیستند که بدون دخالت نیروی انسانی باشند.»
وی با بیان اینکه در اجرای کارهای مربوط به این حوزه قطعاً اختلاف نظر وجود دارد، تصریح کرد: «ما بیشترین حمایت را در سال گذشته از تئاتر انجام دادیم و سعی کردیم این حوزه کمترین حادثه را داشته باشد.»
فراهانی در ادامه عنوان کرد: «بسیاری از هنرمندان هستند که در اجرای قرارداد تیپ احساسی امنیت نمی‌کنند. بر مبنای قرارداد تیپ قراردادمان بسته می‌شود و شیوه‌نامه می‌آید و قرارداد تیپ ما را تنظیم می‌کند.»
وی ادامه داد: «آرزوی هنرمند است که فروش داشته باشد و وظیفه ماست که تماشاگر را به سالن بکشانیم. هنرمندان بزرگی هستند که چندین سال است از تئاتر دور هستند و تلاش می‌کنند اثری را به صحنه بیاورند اما در ابتدا باید به آن‌ها فرصت داده شود تا اثرشان را به صحنه ببرند.»
در ادامه فراهانی سؤالاتی را که حاضران در حین جلسه ارائه داده بودند قرائت کرد تا در جلسه بعدی با توجه به این سؤالات، بندهای دیگری به 11 بند موجود اضافه شود.
ایرج راد عنوان کرد: «مشکلات تئاتر به قدری زیاد است که پاسخگویی به همه آن‌ها امکان‌پذیر نیست پس اجازه دهید ابتدا قدم‌های اولیه براساس 11 بند برداشته شود.»
یعقوبی هم ادامه داد: «این آخرین جلسه‌مان نخواهد بود چون بسیاری از مسائل بی‌نتیجه ماند؛ بنابراین امیدواریم در جلسه آینده با حضور مدیران بار دیگر سؤالات امروز جمع‌بندی شده و در چند مورد مطرح شود.»
مسافرآستانه در پایان تصریح کرد: «از اینکه صادقانه و رک و راست نظرات خود را بیان کردید ممنونم. مفاهیمی که امروز گفته شد ارزشمند بود و غیر معقول نبود. امیدوارم این جلسات برگزار شود و اعلام آمادگی می‌کنم که بیشتر در این گونه جلسات حضور پیدا کنم. البته امیدوارم این نشست‌ها را تنها به مونولوگ ختم نکنیم، بلکه به گفت‌وگو با هم بپردازیم.»
حسین پارسایی مدیر بنیاد رودکی، صادق موسوی رئیس مجموعه تئاترشهر، محمد حمزه‌زاده مدیر عامل انجمن هنرهای نمایشی کشور، مجید امرایی مدیر دفتر تئاتر خیابانی مرکز هنرهای نمایشی، آروند دشت‌آرای، رضا گوران، محسن حسینی، پری صابری، آتیلا پسیانی، آتش تقی‌پور، رحیم نوروزی، محمد ساربان و محمد حاتمی از جمله افرادی بودند که روز گذشته در این جلسه حضور داشتند.