بررسی کارنامه هنری دولت خاتمی در گفت وگوی مهر با ایمانی خوش خو

مهر: ما در این دوره افزایش بودجه را در بخش فرهنگ داشتیم، ولی از آن جایی که این افزایش بودجه همزمان با افزایش فعالیت های فرهنگی و هنری شد، این کمبود احساس شد. از سوی دیگر بودجه اصلی دولت کوچک است.
"محمدحسین ایمانی خوش خو"، معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن اشاره به مطلب فوق گفت: اگر بخواهیم کارنامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در حوزه هنر را ارزیابی کنیم، کار مشکلی است، چرا که گسترده ترین حوزه فعالیت معاونت های ارشاد، حوزه معاونت هنری است که از سه بخش عمده موسیقی، نمایش و تجسمی تشکیل شده است. علاوه بر آن حوزه صنفی، معشیتی و حمایتی هنرمندان هم در این حوزه قرار دارد، ولی با یک نگاه اجمالی به نظر می رسد، کارهای عمده ای در این حوزه ها صورت گرفته است. مهمترین آن ها نیز نهادینه شدن فعالیت های هنری، ایجاد تشکل های غیردولتی در حوزه هنر است.
وی افزود: این تشکل ها کاملاً جا افتاده اند و افراد مسوولیت های خود را شناخته اند و فعالیت می کنند. از سوی دیگر ایجاد فضاهای لازم برای بروز خلاقیت هنری ، ارتباط بین المللی در حوزه هنر از دیگردستاوردها بوده است، البته نمی خواهم اشاره کنم که تمام این کارها از صفر شروع شده، چرا که فعالیت های هنری و فرهنگی یک جریان مستمر دارد. در برخی از دوره ها هم به بعضی از شاخه ها تاکید بیشتری می شود و کارهای جدیدی انجام می شود. این فعالیت ها هم از بعد از انقلاب ادامه داشته است، حال اگر یک نگاه ویژه به این هشت سال داشته باشیم، چون شعار دولت آقای خاتمی، بیشتر به تکیه های فرهنگی و گسترش فرهنگ بوده، به همین دلیل حوزه فرهنگ و هنر شتاب بیشتری گرفته است.
وی خاطر نشان کرد: در این چند سال سعی کردیم فضای لازم را برای هنرمندان بیشتر فراهم کنیم. در حوزه حمایتی هم کارهای مهمی انجام شد که قبلاً نبود. مثل طرح تکریم هنرمندان، طرح بیمه هنرمندان و بحث وام تبصره 3. حال کدام یک از این کارها قابل پیگریی است، قابل بررسی است. این چند مثال هم می تواند زمینه ای برای طرح نظام جامع تامین اجتماعی هنرمندان باشد که مطالعات اولیه این کار انجام شده است و اگر در حوزه حمایتی هم دولت آینده بخواهد کار کند، این طرح می تواند مبنای کار باشد و در این باره فعالیت داشته باشد.
وی اشاره کرد: طرح تکریم از هنرمندان در مجموعه برنامه ها قرار دارد و از جایگاه خوبی قرار دارد، یقیناً در دولت جدید هم به آن توجه می شود. البته در دوره اول استان اردبیل و وزیر فرهنگ و ارشاد این استان پیش قدم شده بودند یا طرح اعزام به حج نیز از دیگر اقدامات حمایتی بوده است.
ایمانی خوش خو با اشاره به این که در آخرین روزهای دولت، در حوزه تئاتر طرح سند ملی توسعه تئاتر کشوربه دولت تحویل داده شد، شاید در آخرین جلسه دولت مطرح شود. این کار می تواند در حوزه تئاتر اصلاحاتی را به وجود بیاورد. در حوزه موسیقی هم زیربناهای خوبی را طراحی کردیم، بالاخص در یک و نیم سال سال اخیر به نکات خوبی در حوزه موسیقی سنتی رسیدیم. علاوه بر آن نگرش جدیدی به موضع موسیقی پاپ هم پیدا کردیم که احتیاج به کامل شدن دارد و می تواند در دولت جدید کار شود. در حوزه هنرهای تجسمی هم باید توجه بیشتری به کیفیت کارها شود، چرا که گسترش کمی را در این حوزه داشتیم و حالا باید در حوزه کیفی هم کار کرد. البته در دوره خودمان هم به بحث هنر معنوی پرداختیم و دبیرخانه خاصی را تشکیل دادیم و هنرمندان مطرح مشغول به کار شدند ونمایشگاهی در این باره در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد. در ماه رمضان هم دومین نمایشگاه قرآن برگزار خواهد شد و مسوولان دولت جدید می توانند این فعالیت ها را ادامه بدهند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا عملکرد وزارت ارشاد در این سال ها به صورت مکتوب برای مسوولان دولت جدید آماده شده تا از دوباره کاری پرهیز شود، گفت: بله، کارنامه معاونت هنری در این هشت سال به صورت تفکیک در هر حوزه زیر چاپ است، حتی برای استفاده عموم هم قابل استفاده است و بعضاً در اختیار مسوولان قرار می گیرد و اگر هم لازم باشد کارشناسان نیز می توانند برای تکمیل شدن نظرات خود را به مسوولان جدید ارائه دهند. هنرمندان هم نباید نگران باشد و می توانند کار خود را ادامه دهند، چرا که هنر و هنرمند ماندگار است و مسوولیت ها قابل واگذاری است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا ما در این دوره شاهد خیلی از دوباره کاری ها بودیم، همچون حضور برگزاری انجمن سینمای جوانان و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که به موازات هم خیلی از کارها را دو بار انجام می دادند، گفت: پاسخ به این سوال را معاونت سینمایی دقیق تر می تواند پاسخ دهد، ولی ما در حوزه هنری سعی داشتیم که از موازی کاری پرهیز کنیم. به عنوان نمونه در حوزه موسیقی صدا و سیما و ارشاد با وجود سیاست های جداگانه سعی کردیم طی مذاکراتی که با هم داریم به یک نتیجه مشترک برسیم. بالاخص در دوره آقای ضرغامی این مشارکت بیشتر شد. در واقع سعی کردیم که صدا و سیما و ما هر کدام یک شاخه را دنبال نکنیم، بلکه با هم فعالیت داشته باشیم.
وی درباره این که آیا تا کنون به تشکیل یک اتاق فکربا حضور نماینده های هر حوزه فکر کردید تا سیاست ها یکی شود، گفت: ما در بخش معاونت ها شورایی داریم. به عنوان نمونه در مرکز موسیقی شورای سیاست گذاری داریم که نزدیک به ده نفر از موسیقیدانان مطرح عضو هستند تا سیاست های کلی را انجام دهند یا در حوزه نمایش، سند ملی تئاتر را مطرح کردیم و همین طور در حوزه تجسمی. من کاملاً با نظر شما موافق هستم که یک شورا متشکل از نمایندگان دستگاه های فرهنگ و هنری داشته باشیم. البته در حال حاضر هم شورای فرهنگ عمومی را داریم که می توانیم به این سمت جهت سازماندهی کنیم تا این اتاق فکر بتواند همه فعالیت های فرهنگی وهنری را با یک سیاست گذاری کلی و واحد هدایت کند و سازمان دهد.
وی درباره این که در این دوره چرا بودجه فرهنگی افزایش پیدا نکرده است و اکثر هنرمندان از این که به حوزه ها بودجه لازم اختصاص پیدا نکرده، نا راضی هستند، گفت: بودجه فرهنگ و هنر در این هشت سال نسبت به دوره های قبل از یک رشد قابل ملاحظه ای برخودار بود، ولی یک یا دو عامل مانع از نشان دادن بودجه فرهنگ وهنر شدند و کمبود بودجه احساس شد.
وی افزود: اول این که همزمان با این رشد بودجه بسیاری از فعالیت های هنری گسترش یافت و تعداد فارغ التحصیلان زیاد شد، به عنوان نمونه هر سال 1000 نفر از رشته تئاتر فارغ التحصیل می شوند. بنابراین تمام این فعالیت ها همزمان با بودجه شد و این کمبود احساس شد. اگر این بودجه با فضای هشت سال پیش متناسب بود، مسلماً این افزایش بودجه مشخص می شد، ضمن این که بودجه اصلی دولت خیلی کوچک است، بنابراین هر چه قدرهم بودجه را افزایش دهیم، باز هم نسبت به بخش های دیگر خیلی اختلاف دارد. کار اساسی دولت جدید هم این باید باشد که با توجه به ساختار فرهنگی کشور و نسل جوان این پایه بودجه را بزرگ کنند که نسبت به بخش های دیگر قابل توجه باشد و این کمبود را از بین ببرنند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این افزایش بودجه با همزمان شدن فعالیت های هنری پیش بینی نشده بود، گفت: خیر، این مساله پیش بینی نشده بود. البته افزایش بودجه طبق یک استاندارد است و یک دفعه این بودجه افزایش پیدا نمی کند، ضمن این که پایه اولیه کوچک بود. البته مجلس و کمیسیون فرهنگی نیز اظهار تمایل زیادی برای همکاری کردند. البته در حکومتی که فرهنگ مدار است و در اصول سیاست نیز حمایت از هنر و هنرمندان است که می توانیم یک مرتبه با یک حرکت ضربتی اختلاف اعتباری مالی در بخش فرهنگ را نسبت به بخش های دیگر را کم کنیم و مشکل بودجه برای همیشه حل می شود.