گفتوگو با ”ژان لوک پره ووست” کارگردان نمایش ”سوارکاران” از فرانسه در جشنواره تئاتر مریوان
توان و وظیفه ما نیست که تمام مخاطبان را تحت تأثیر قرار دهیم و یا در ارتباط با مسائل سیاسی و اجتماعی راه حل ارائه دهیم. تلاش ما این است که که موضوع را مطرح کنیم و تصورمان این است که در بین مخاطبانمان عدهای هستند که توجهشان به این مسأله جلب میشود.

علیرضا نراقی: نمایش "سوارکاران"از فرانسه از موفق‌ترین نمایش‌های جشنواره تئاتر خیابانی مریوان بود. نمایش با محوریت سه اسب سوار فرانسوی تلاشی است به منظور شوخی با رفتار آنها که حتی در لحظاتی که مضحک جلوه می‌کنند اطوار فرانسوی خود را حفظ می‌کنند.
آنچه در ادامه میخوانید گفتوگوی اختصاصی سایت ایران تئاتر با کارگردان این نمایش است که با گروه خون گرم و پرسابقه خود به جشنواره بینالمللی مریوان آمدهاند و از نوع کارشان و تلقی خود از تئاتر خیابانی میگویند.
***
در گونههای مختلف نمایش چرا نمایش خیابانی را انتخاب کردید؟
این نوع تئاتر برای همه است. شما میتوانید کودک، جوان یا بزرگسال، پولدار، فقیر و یا دارای هر شغلی باشید و به دیدن تئاتر خیابانی بنشینید. این تئاتر برای همه است چون خیابان برای همه است. از سوی دیگر لازم نیست کسی برای این تئاتر خیابانی پول پرداخت کند. این تئاتر؛ تئاتری رایگان و آزاد است و اینها باعث شده که برای من از هر گونه دیگری از نمایش که در مکانی خاص اجرا میشود، جذابتر باشد.
فعالیت خود را در عرصه نمایش از کجا شروع کردید؟
من در سال 1983 کار خودم را به عنوان یک دلقک آغاز کردم. سپس در سراسر پاریس و بیشتر جنوب آن شروع به اجرای نمایشهای شادی آور کردم که باعث گسترده شدن و رشد کارم شد.
معمولاً در گروه خود از یک ایده چگونه به اجرا میرسید یا به بیان دیگر ایده اولیه چه روندی را طی میکند تا کامل شده و منتهی به نمایش شود؟
ما وقتی یک ایده به ذهنمان میرسد، شروع به فکر کردن به کلیات آن روی صحنه میکنیم و سپس من آن را مینویسم و بعد از بازیگران دعوت به تمرین میکنم. در این مرحله ما مدام طرح مورد نظرمان را تمرین میکنیم تا به اجرا برسیم.
این نوشتن که پس از تفکر به ایده اولیه صورت میگیرد تا چه حد همراه با جزئیات است؟
ایده خوب یعنی ایدهای که شروع و پایان خوب و مشخص دارد. در این صورت اصلاً جزئیات مهم نیست چون در کار ما در طول تمرین مدام این جزئیات ساخته و پرداخته میشود.
چقدر از هنرهای دیگر همچون موسیقی، هنرهای تجسمی و... در کار خود استفاده میکنید؟
[:sotitr1:]مانند دیگر شاخههای تئاتر از موسیقی استفاده میکنم. حتی خیلی مواقع نوازنده موسیقی به عنوان بازیگر در کار ما حضور فعال دارد. اما از شاخههای دیگر هنر باید به انیمیشن اشاره کنم که خیلی در کار ما تأثیرگذار بوده است. این امر دلیل دیگری هم دارد و آن این است که مخاطب خودش اغلب تجربه خوبی با انیمیشنها داشته و دارد و لذا میتواند به کار تئاتر زمانی که عناصر این هنر در آن حضور دارند، علاقهمند شود.
شرایط سیاسی و اجتماعی در تئاتر شما تا چه اندازه مؤثر است و خود شما تا چه حد نسبت به شرایط سیاسی اجتماعی کشور خودتان و جهان عکسالعمل نشان میدهید؟
قطعاً وضعیت سیاسی و اجتماعی زمانه خیلی در کار ما تأثیر دارد. ما سعی نمیکنیم صرفاً در یک موضوع ابتدایی و ایده اولیه متوقف بمانیم و همیشه خواستهایم که با توجه به شرایط اجتماعی سیاسی کارمان را به پیش ببریم. مثلاً مسائلی مثل از خود بیگانگی بشر امروز را هشدار دهیم و نکات سیاسی از سوی سیاستمداران را هم خیلی مواقع دستمایه کار خود قرار دادهایم. این مسئله به نوعی در ذات تئاتر خیابانی است که با شرایط سیاسی و اجتماعی جاری درگیر شود.
تأثیر تئاتر خیابانی در همین مسائل از نظر شما تا چه حد است و چه کیفیت و شکلی دارد؟
توان و وظیفه ما نیست که تمام مخاطبان را تحت تأثیر قرار دهیم و یا در ارتباط با مسائل سیاسی و اجتماعی راه حل ارائه دهیم. تلاش ما این است که که موضوع را مطرح کنیم و تصورمان این است که در بین مخاطبانمان عدهای هستند که توجهشان به این مسأله جلب میشود. در هر حال ما سیاستمدار نیستیم و سعی میکنیم مخاطب را آزاد بگذاریم و تنها مسایل مهمی را به او منتقل کنیم.
کاری که در جشنواره مریوان اجرا کردید درباره چه بود و فکر میکنید نمایش شما با حضور مخاطبان این شهر چقدر درک شد؟
ایده اصلی ما در این نمایش به این بر میگردد که رفتار مغرورانه فرانسویها را که خیلی به خود میبالند و همه چیز را در کشورهای دیگر با داشتههای خود میسنجند و ارزشگذاری میکنند به شوخی بگیریم. به نوعی ما مضحکهای از رفتار فرانسویان خود برتربین درست کردیم. هر جا هم که رفتیم اگر نقد رفتار فرانسوی فهم نشده باشد، این آشکار شده که ما داریم رفتار مغرورانه و خودبزرگبینانه را نقد میکنیم. آنچه در نمایش ما مهم است و اینجا هم دیده و فهم شد، مشخصاً این بود که همه به سه سوارکار که فکر میکنند کارشان عالی است بخندند و دستشان بیندازند.