ضرورت پرهیز از مسائل تکراری و شعاری در تئاتردفاع مقدس

دکتر مسعود دلخواه در آستانه برگزاری جشنواره تئاتر مقاومت بر ضرورت پرهیز از مسائل تکراری و شعاری در تئاتر دفاع مقدس تاکید کرد و گفت: «بسیاری از مخاطبان علاقه‌ای به دیدن مسائل تکراری و شعاری نشان ‌نمی‌دهند.»
به گزارش دریافتی سایت ایران تئاتر از مدیریت ارتباطات و رسانههای جشنواره تئاتر مقاومت دکتر دلخواه آغاز جنگ را از جمله وقایعی دانست که هم تاریخی است و هم به تمامی یک ملت مربوط می شود و افزود: «چنین وقایعی در تمام نقاط دنیا اتفاق میافتد. وقایعی چون جنگ، نظام سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی را تحت الشعاع قرار میدهند و مسلما آثار هنری بسیاری نیز که متاثر از آن هستند در تمام دنیا خلق میشوند.»
وی ادامه داد: «اگر بخواهیم نگاه تاریخی به نقش تئاتر در چنین وقایعی بیاندازیم باید به یونان باستان برویم. جنگ هم در کمدی و هم در تراژدی یونان از جمله سوژههای مهم بوده است. نمایشنامه "لازیستراتا" اثر آریستوفان که کاملا ضد جنگ است تا "زنان تروا" نوشته اوریپید و "ایرانیان" اثر اشیل و چندین اثر دیگر کمدی نوشته آریستوفان را میتوان در ادبیات دراماتیک یونان مثال زد که شواهدی بر جذاب بودن موضوع جنگ در تئاتر از گذشته تا امروز هستند و همچنان نیز میتوانند روی صحنه بروند و مورد توجه مخاطب نیز قرار بگیرند.»
این کارگردان تئاتر دستهای دیگر از آثار نمایشی را در بیان بازتاب جنگها معرفی کرده و تشریح کرد: «در این دسته از آثار نمایشی هم مسائل انسانی و هم بیان رشادتها دیده میشود. در کنار نمایان کردن رشادت و قهرمانی انسانهایی که برای دفاع از سرزمینشان برخواستهاند، تصویر ویرانی جنگ هم تصویر میشود.»
وی با بیان نمونههایی از این نوع بازآفرینی جنگها در تئاتر، نمایشنامه و سینما بر جنبههای انتقادی و سلحشوری در این آثار اشاره کرده و ادامه داد: «به طور طبیعی وقتی یک کشور در حال جنگ است و باید آثار هنری خلق شود، محدودیتهایی نیز برای هنرمندان وجود دارد چون نباید روحیهها تضعیف شود. اما اگر در پایان جنگ آثار را به آنها محدود کنیم بسیاری از مخاطبان علاقهای به دیدن مسائل تکراری و شعاری نشان نمیدهند.»
مسعود دلخواه لازمه بازآفرینی وقایع جنگ را نشان دادن تاثیراتی که از جنگ بر اقتصاد و جنبههای ملی و انسانی تا سالها باقی میماند عنوان کرده و افزود: «با این رویکرد باید دید آیا میتوانیم انگشت روی موضوعاتی بگذاریم که کمتر پرداخته شده اما بخشی از واقعیتهای آن دوران بودهاند؟ آیا مسئولان فرهنگی این اجازه را میدهند که هنرمندان با نگاه انتقادی به موضوعات نگاه کنند؟ آیا میتوانیم به بازماندگان جنگ و واقعیت امروزشان بپردازیم یا باید یک سری از مسائل را تکرار کنیم؟ وی تاکید کرد: اگر هر ساله خودمان را به موضوعات مشخصی محدود کنیم، نسل جوان کمتر با آن ارتباط میگیرد. حتی در این مقوله نیز همه چیز به نگاه تازه ما بستگی دارد. اصولا هر پدیدهای که خلق میشود باید هر ساله با نگاه نوتر و خلاقانهتر پرداخته شود و حساسیتها نیز باید نسبت به آن کمتر شود. وی هنرمند را مانند کسی معرفی کرد که چراغ در دست دارد و گوشههای تاریک زمانه خودش وحتی تاریخ را نشان میدهد.»
این مدرس تئاتر در بخش دیگری از صحبتهایش به تمامی هنرمندان تئاتر دفاع مقدس نیز یادآور شد که هیچ گاه نباید از یاد ببرند که کشوری که از خودش دفاع کرده، مورد تهاجم قرارگرفته و آن همه فداکاریها داشته ایران بوده است.
دکتر دلخواه در پاسخ به این سوال که به عنوان کارگردانی که بخشی از وقایع جنگ تحمیلی را روی صحنه بردهاید، چقدر بر این واقعیتهای تاریخی تاکید دارید و چه میزان اجازه میدهید تخیل در اثرتان راه داشته باشد گفت: «واقعیت یک موضوع نسبی است و هنرمند مختار است که از دید خود به وقایع نگاه کند و تا آنجا که ادعای مستند بودن نداشته باشد میتواند از تخیل خود استفاده کند. همین جاست که فاصله گزارش تاریخی و اثر هنری نمود پیدا میکند.
وی با اشاره به نمونه آثار تاریخی شکسپیر (هنری پنجم و هشتم، ریچارد سوم، ژولیوس سزار و...) به نمایشنامههایی که در آن نویسنده تخیل خود را با تاریخ در آمیخته و شاهکارهای هنری و فاخری برای تمامی زمانها خلق کرده پرداخت.
دلخواه در تکمیل این بحث به نمایشنامه "شکار روباه" نوشته دکتر رفیعی اشاره کرده و تاکید کرد: اثر هنری وقتی ماندگار میشود که هنرمند آزادانه آنچه در ذهن دارد را تصویر کند.
کارگردان نمایش "کنار":تئاتر مقاومت فرصت یادآوری زیباییها و حماسههای دفاع مقدس است
کارگردان نمایش "کنار" که این نمایش را در سالن قدیمی شهید هاشمی نژاد مشهد به صحنه برده میگوید: نمایش ما تلنگری است برای دختران جوان جامعه تا در برابر حفظ آرمان شهیدان مقاومت کنند.
به گزارش دریافتی سایت ایران تئاتر از مدیریت ارتباطات و رسانههای جشنواره بینالمللی تئاتر مقاومت، انقلاب و دفاع مقدس "غلامرضا جهانپا" کارگردان نمایش "کنار" عنوان کرد: «این نمایش که در یک کافه متروکه در شهر خرمشهر میگذرد روایت بازگشت روانپزشکی است که این کافه را به ارث برده و حالا میخواهد آن را تبدیل به یک کلینک روان درمانی کند، اما در این کافه با 4 زن خرمشهری رو به رو میشود که به مرور متوجه میشود این 4 نفر روح سرگردان چهار زنی هستند که چون آزادی خرمشهر را ندیدهاند، نتوانستهاند به آرامش برسند.
وی با اشاره به نام نمایش میگوید: «کنار نام درخت صدر است که در باور مردم جنوب درخت مقدسی است. در نمایش ما هم تنها موجود زندهای که دوران دفاع مقدس را ناظر بوده و شهادت میدهد همین درخت است. در واقع او شاهد تاریخی قصه ماست.»
جهانپا درباره اجرای این نمایش در مشهد و در قالب جشنواره مقاومت میگوید: «ما در منطقه جنوبی شهر مشهد و در سالن قدیمی خودمان کار را اجرا کردیم و سعی کردیم با تبلیغات محیطی مردم همین نواحی را جذب کنیم که خوشبختانه موفق شدیم.»
او درباره برپایی جشنوارهای به نام دفاع مقدس می گوید: «قرار نیست بگوییم چون سالیان طولانی از واقعه عاشورا گذشته پس دیگر به آن نپردازیم. از دفاع مقدسمان هم تنها 20 سال گذشته است و ما باید لحظاتی از جنگ را به خاطر مردم بیاوریم که کمتر به آن پرداخته شده است. ممکن است حضور فیزیکی خیلی از افراد در آن دوران تمام شده باشد، اما تاثیر بنیادینی که آن دوران در خانوادهها گذاشته فراموش نمیشود. در ضمن اینکه ما هنوز هم در دوران مقاوت به سر میبریم.»
سیزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت، انقلاب و دفاع مقدس در بخش¬های مسابقه صحنهای، بینالملل، مسابقه آثار عروسکی و کودک و نوجوان، ویژه، خیابانی، تلویزیونی و تولید نمایشنامه و نمایشنامهخوانی به همت بنیاد فرهنگی روایت و معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با مشارکت انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و مرکز هنرهای نمایشی به دبیری حسین پارسایی از 28 آبان تا 3 آذر همزمان با هفته بسیج برگزار میشود.