یادداشتی درباره نمایش ”سه شگفت انگیز” به کارگردانی ”سورن اوسن” از دانمارک

علیرضا نراقی: نمایش "سه شگفت انگیز" از دانمارک که در سومین روز جشنواره تئاتر کودک و نوجوان اجرا شد در نقطه شروع داستان واضحی دارد اما نوع پیش برد این داستان ساده نیست.
نمایش در طول حرکت خود و ساختن روند پیش رویاش تلاش میکند تا داستانش را پیچیده کند و از سادگی اولیه دور شود و همین نوع حرکت باعث درجا زدن بی مورد درام در یک نقطه و مجهول ماندن شخصیتها در ابتدا میشود. کار با وجود خط اولیه سادهاش که پیروزی تخیل و اجازه ابراز وجود ذهن است، تلاش میکند که داستان را سهل تعریف نکند. به همین دلیل دوری از سهلی که در باطن داستان اولیه وجود ندارد، کار سورن اوسن کارگردان کار را در فصل ابتدایی کسل کننده و خموده میکند. داستان با ملال زیاد و ابهامی بیتوجیه پیش میرود. حتی در ابتدا کوچک کردن صحنه و قراردادهایی که با مخاطب گذاشته میشود مبنی بر چند مکانی و چندگانگی صحنه بازی، منجر به ایجاد ریتمی قابل قبول نمیشود، چرا که روند فصل ابتدایی داستان در باطن به گونهای طراحی شده که کند پیش میرود و همراه کننده نیست.
سه شگفت انگیز داستان سه موزیسین است که میخواهند در بهار کنسرتی باشکوه اجرا کنند. اما اضطراب رهبر این گروه باعث نادیده گرفتن خلاقیت و ملودیهایی میشود که در ذهن پر تخیل یکی دیگر از اعضای گروه یعنی کارل وجود دارد. موضوع نمایش اثبات نقیض جملهای است که رهبر گروه به زبان میآورد؛ او در میانه خطاب به کارل میگوید: "باید آنچه در ذهن میگذرد را در ذهن نگه داشت" حال موضوع نمایش و پایان شورانگیز آن این است که: "هیچگاه نباید چیزی را در ذهن نگه داشت" از درون ذهن متخیل کارل چیزی به بیرون میتراود که قابل کنترل نیست و منجر به سفر هر سه اعضای گروه میشود. سفری پر امید و پر قدرت که باعث دگرگونی درونی و بازشناخت سه شخصیت درام میشود. در این جاست که کسلکنندگی نمایش با خلاقیت بینظیری که خیلی زودتر میتوانست اتفاق بیفتد، میشکند و تبدیل به سرگرمی پرانرژی و تأثیری زیبا در درون مخاطب میشود. سفرهایی که فانتزی را سرانجام به درون کار میآورد و از درون قصهها و موسیقی فولکلوریک آن موقعیتهایی را ایجاد میکند که با خلاقیت گروه در استفاده از ابزار کامل میشود. موسیقی کار هم که بخش عمده فضاسازی را بر عهده دارد با ابزار فکر شده تصویری و استفاده درست و به موقع از عناصر تئاتر عروسکی صحنهها را تبدیل به کشفی از سفر میکند که بیشتر از هر کلامی به چشم میآید.
سفر کارل به آسمانها و سفر دوست دیگرش با قایقی به دریاها و شبیهسازی رسیدن رهبر به عشقاش هرکدام باعث خلق یک موسیقی واحد میشوند که نتیجه کار گروه سه شگفت انگیز است. تخیلی که ناخودآگاه را آشکار میکند و آنچه در درون آزار میبیند و آزار میدهد را به تصویری مطبوع یا همان اثر هنری تبدیل میکند.
نمایش "سه شگفت انگیز" با کارگردانی "سورن اوسن" از دانمارک در هجدهمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان به صحنه رفت.