تحول تئاترمقاومت منوط به تغییر رویکرد مدیران است

برگزاری سیزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت که قرار است از ۲۸ آبان تا ۳ آذر به دبیری حسین پارسایی در تالارها و مکان‌های نمایشی شهر تهران برگزار شود و پیش از این در قالب رپرتوار تئاتر مقاومت در استان‌‌های مختلف کشور با استقبال مردم برپا شد، فرصتی ایجاد کرد تا بسیاری از اهالی تئاتر، هنرمندان و مدیران به ارزیابی و تجزیه و تحلیل تئاتر مقاومت و تبیین ضرورت‌ها و نیازهای این حوزه بپردازند و از کاستی‌ها، چالش‌ها و آسیب های این حوزه سخن بگویند.
حسین مسافرآستانه، محمد خزاعی، مهرداد رایانی مخصوص، مسعود دلخواه و کوروش زارعی از جمله هنرمندانی هستند که در این گفتگو دیدگاه هایشان در این زمینه ارائه میشود.
"حسین مسافرآستانه" از نویسندگان و کارگردانان حوزه تئاتر دفاع مقدس معتقد است تئاتر در میان هنرها، یک خصیصه خاص نسبت به هنرهای دیگر دارد میتواند ارتباط مستقیم با تماشاگران برقرار کند و به همین دلیل، رشد و پویایی تئاتر مقاومت و تئاتر دفاع مقدس در گرو ارتباط مستمر و ملموس با مخاطبان است. وی ، پژوهش در تئاتر مقاومت را لازمه شناخت آن می داند و می گوید: برنامهریزی در امرتحقیق و پژوهش نیازمند برنامههای بلند مدت و کوتاه مدت است. هنرمندان ما به صورت خود جوش دست به تحقیق و پژوهش میزنند اما پژوهش ریشهدار نیازمند سرمایهگذاری و زمان کافی است.
مسافرآستانه ادامه میدهد: باید درتمام دنیا به دنبال مفهوم مقاومت باشیم به نظر من بهترین سمبل در مقاومت فرهنگ عاشورا است که برای غیرمسلمانان نیز معنی مقاومت را دارد.
این هنرمند به وجود آمدن رویکردهای جدید توسط نهادها و ارگان های مربوط به دفاع مقدس را درجهت اعتلای این حوزه موثر و ضروری دانست و با اشاره به کم رنگ شدن جریان تئاتر مقاومت در طول این سال ها گفت: امیدوارم جشنواره تئاتر مقاومت بتواند دراین زمینه انگیزه های لازم را ایجاد کند.
محمد خزاعی دبیر جشنواره بین المللی فیلم فجر که خود تجربه دبیری جشنواره های تئاتری و سینمایی را در کارنامه دارد در این باره تاکید می کند: به منظور رشد و توسعه هرچه بیشتر تئاتر مقاومت، تحول در اینگونه نمایشی ضروری است و شایسته است همه هنرمندان این عرصه در جنبش محتوایی و ساختاری حوزه تئاتر مقاومت همراه شوند.
وی میافزاید: رشد کمی و کیفی تئاتر مقاومت به نگاه تازه و فضای پرانرژی جدید نیاز دارد و اعتقاد دارم درچارچوب کلیشه ها نمی توان خون تازه ای به بدنه تئاتر مقاومت تزریق کرد.
به گفته وی، خلاء مباحث نظری، پژوهشی و تحقیقی در این نوع تئاتر به شدت احساس میشود.
خزاعی، توسعه و تقویت مباحث محتوایی و پژوهشی، سیاست حمایت از اجرای مستمر و نگاه حمایتی متداوم از تئاتر مقاومت در سراسرکشور، ایجاد رویکردهای بین المللی در ساختار جشنواره تئاتر مقاومت جهت پوشش آثاری که با محوریت مقاومت و دفاع مقدس و بیداری اسلامی تولید می شوند، حمایت از ورود نسل جوان و تزریق تفکرات نو، اندیشههای تازه و فرهنگسازی و جریانسازی ملی در تمامی سطوح و ایجاد بانک اطلاعاتی و ساماندهی گنجینه های ماندگار دفاع مقدس و تعریف سازوکارهای کارآمد و موثر برای حضور بینالمللی این آثار در مجامع و بازارهای جهانی را از جمله نیازها و ضرورت های این حوزه است.
مسعود دلخواه لازمه بازآفرینی وقایع جنگ را نشان دادن تاثیراتی که از جنگ بر اقتصاد و جنبه های ملی و انسانی تا سالها باقی می ماند عنوان می کند و می افزاید: با این رویکرد باید دید آیا می توانیم انگشت روی موضوعاتی بگذاریم که کمتر پرداخته شده اما بخشی از واقعیت های آن دوران بوده اند؟ آیا مسئولین فرهنگی این اجازه را می دهند که هنرمندان با نگاه انتقادی به موضوعات نگاه کنند؟ آیا می توانیم به بازماندگان جنگ و واقعیت امروزشان بپردازیم یا باید یک سری از مسائل را تکرار کنیم؟ وی تاکید کرد: اگر هر ساله خودمان را به موضوعات مشخصی محدود کنیم، نسل جوان کمتر با آن ارتباط می گیرد. حتی در این مقوله نیز همه چیز به نگاه تازه ما بستگی دارد. اصولا هر پدیده ای که خلق می شود باید هر ساله باید با نگاه نوتر و خلاقانه تر پرداخته شود و حساسیتها نیز باید نسبت به آن کمتر گردد. هنرمند را مانند کسی که چراغ در دست دارد و گوشههای تاریک زمانه خودش وحتی تاریخ را نشان میدهد.
این مدرس تئاتر در بخش دیگری از صحبت هایش به تمامی هنرمندان تئاتر دفاع مقدس نیز یادآور میشود که هیچ گاه نباید از یاد ببرند که کشوری که از خودش دفاع کرده، مورد تهاجم قرارگرفته و آن همه فداکاریها داشته ایران بوده است.
مهرداد رایانی مخصوص میگوید: در میان شکلها، مضامین و شیوههای متفاوت نمایشی، تئاتر مقاومت ما به واسطه نزدیک بودن به ارزشهای اعتقادی و مذهبی و به خاطر عمق فاجعه جنگ و تاثیرات مهم تاریخی و اجتماعی آن و دلایل بسیار دیگر از اهمیت و ارزش بسیار زیادی برخوردار است و شاید بتوان آن را به همان اندازه که تاریخ و اتفاقات حماسه دفاع مقدس برایمان اهمیت دارد در بدنه تئاتر کشور نیز مهم و تأثیرگذار ارزیابی کرد.
وی ادامه می دهد: جشنواره تئاتر مقاومت، در میان همه جشنواره های تئاتری کشور، میزان اهمیت و ارزش این حوزه از تئاتر را برای مسئولین و مردم کشور ما نشان می دهد؛ ضمن اینکه این جشنواره به اهداف و خروجی های مشخص و معینی فکر می کند، توانسته است سطح وسیعی از هنرمندان تئاتر کشور را در بر گیرد، درگیر سازد و به تولید آثار متعددی منجر شود.
این نویسنده و کارگردان تئاتر تاکید می کند: آنچه بیش از هرچیز دیگر درباره تئاتر مقاومت و دفاع مقدس و ویژگی ها و قابلیت های آن مشخص است، این است که می تواند با بین المللی شدن در قالب برگزاری جشنواره های تئاتری در مقایسه و رقابت با نمایشهای خارجی قرار گیرد و ضمن کامل کردن کمبودها و کاستی هایش با دیگر اشکال نمایشی جهان آشنا شده و از همه مهمتر آنکه می تواند به شیوه ای تاثیرگذار از نمایش ایرانی در حوزه جنگ تبدیل شود.
کوروش زارعی راه تحول در تئاتر دفاع مقدس را در تغییر رویکرد مدیران میبیند و معتقد است اگر مدیران فرهنگی این نگرانی را از خود دور و هنرمندان بتوانند آزادانه فکر کنند، میتوان به راحتی ناگفته های زیبای جنگ را بازگو گرد که این میتواند هم برای مخاطب جذاب باشد و هم اتفاقی تازه در عرصه تئاتر دفاع مقدس شکل بگیرد و ما شاهد شکوفایی این گونه نمایشی باشیم.
وی با تاکید بر شناسایی دوباره مستندات جنگ از طریق سینما و تئاتر میگوید: خلق اثر در زمینه دفاع مقدس و ارزشهای انقلاب میتواند همان تعریف اساسی از تئاتر ملی باشد، تئاتری که ارزشها و ایدئولوژیهایمان را مطرح کند و به ما کمک کند از طریق این آرمانها در دنیا عرض اندام کنیم.