می خواهیم در تئاتر از فضاهایی استفاده کنیم که فراموش شده و یا طرد شده‌اند
نشست رسانه‌ای تئاتر محیطی "پایکوبی اسب‌ها، پشت پنجره"صبح امروز ـ ۲۹ آبان‌ماه ـ با حضور عوامل نمایش در طبقه دوم تالار وحدت برگزار شد.
شیوه کاری ما احیای فضاهای مرده است
به گزارش سایت ایران تئاتر، هادی کمالی‌مقدم کارگردان تئاتر محیطی "پایکوبی اسب‌ها، پشت پنجره" در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه تمرینات این اثر 6 ماه به طول انجامیده گفت: «این اثر یک اجرای محیطی است و احیای فضاهای مرده و فراموش شده اصلی‌ترین هدف این اجرا بوده است.»
وی با اشاره به اینکه متن این اثر توسط ماتئی ویسنی‌یک به نگارش درآمده و ترجمه آن نیز توسط تینوش نظم‌جو انجام شده، اظهار کرد: «بنده به همراه مینا بزرگمهر این اثر را بازنویسی کردیم و در واقع توسط گروه اجرایی بازخوانی شد و با توجه به تغییرات حاصل شده اسم آن تغییر کرد.»
حضور بازیگران حرفه‌ای و آماتور در کنار یکدیگر
کمالی‌مقدم با بیان اینکه بازیگران ترکیبی از افراد حرفه‌ای و تازه کار هستند، عنوان کرد: »برای ورود افراد تازه کار به گروه، ورک‌شاپ‌هایی را برگزار کردیم تا آن‌ها هم با شیوه اجرایی ما آشنا شوند.»
وی ادامه داد: «از آنجایی که اجرا محیطی است، ما براساس محیط اجرای‌مان را تنظیم کردیم و به دلیل ازدحامی که در خیابان وجود دارد برای رساندن صدا مجبور شدیم از میکروفون استفاده کنیم. همچنین هنوز نتوانستیم به امکانات تکنیکی و تخصصی برای اجرای اثر دست یابیم و امکاناتی که از بنیاد فرهنگی هنری رودکی گرفتیم کامل نیست؛ بنابراین صدای مطلوبی که برای اجرا خواستار بودیم، حاصل نشد.»
وی با بیان اینکه مقوله صدا در یک اثر نمایشی بسیار مهم است، تصریح کرد: «همیشه به دنبال صدای خوب بودم اما متأسفانه تعریف غلطی که وجود دارد این است که تصور می‌شود صدای بلند خوب است؛ این در حالی است که صدای مناسبی که به درستی به گوش مخاطب برسد، مطلوب‌ترین صدا است.»
اجرا در فضاهای فراموش شده
کمالی‌مقدم به بینا رشته‌ای بودن این تئاتر محیطی اشاره کرد و افزود: «گروه ما برای اجرای تئاتر محیطی چند مبنا و پایه دارد که یکی از این مبناها و در واقع اساس کارمان، بینا رشته‌ای بودن است. بنابراین از رشته‌های مختلف فنی، ورزشی، هنری و... دعوت می‌کنیم تا در ارائه مفهومی که به دنبال آن هستیم با توجه به تخصص‌شان به ما کمک کنند. در خلق این اثر نیز از رشته‌های عکاسی، طراحی، روبوتیک، نورپردازی، تصویربرداری و صدابرداری استفاده کرده‌ایم.»
وی یادآور شد: «همچنین ما در تلاش هستیم که از سالن‌های معمول تئاتری خارج شده و وارد فضاهایی شویم که فراموش شده و یا طرد شده‌اند.»
کارگردان تئاتر محیطی، "پایکوبی اسب‌ها، پشت پنجره" درباره مکان اجرای این اثر خاطرنشان کرد: «ما برای احیای فضای انتهایی پارکینگ تالار وحدت که تبدیل به مکان جمع‌آوری ضایعات و دکورهای فرسوده بود به حسین پارسایی مدیر بنیاد فرهنگی هنری رودکی پیشنهاد دادیم که این امکان را تبدیل به محلی برای اجرای تئاتر محیطی کنیم که ایشان نیز از این پیشنهاد استقبال کرده و از گروه حمایت کردند.»
وی ادامه داد: «نزدیک به 60، 70 درصد از انرژی گروه برای احیای این فضا به کار گرفته شد. همچنین پیش از این قرار بود شهریورماه اجرای اثر را آغاز کنیم که احیای فضای نمایش به طول انجامید. اما در صورتی که شرایط فراهم شود و حمایت لازم به عمل آید بعد از ماه محرم نیز اجرا خواهیم داشت.»
این بازیگر تئاتر با اشاره به تغییرات به وجود آمده در اجرای این اثر، خاطرنشان کرد: «ایده‌ای که به همراه مینا بزرگمهر به آن رسیدیم، استفاده از المان‌هایی بود که نویسنده در اثر گذاشته بود و ما تصمیم گرفتیم این المان‌ها را تبدیل به کاراکتر کرده و وارد نمایش بکنیم و همان‌طور که می‌بینید دو شخصیت اصلی که در متن به آن‌ها پرداخته شده حضور روشن‌تری دارند.»
وی درباره داستان اثر گفت: «ما در این تئاتر، زندگی آدم‌هایی را می‌بینیم که در حاشیه جنگ دچار صدماتی شده‌اند. در واقع متن ضد جنگ است که در فضای فانتزی سیاه نوشته شده ولی ما نمی‌خواستیم در این اثر خیلی به جنگ بپردازیم و پس از بازبینی‌های چند باره متن تغییر کرد و بخش‌هایی حذف شد.»
کمالی‌مقدم درخصوص گرایش خود به تئاتر محیطی عنوان کرد: «سالیان سال در تئاتر فعال بود و در تمام سالن‌های نمایشی حضور داشته و بازی کرده‌ام، اما بعد از مدتی صحنه برایم تمام شد و مصنوعی بودن صحنه و تکرار هر شب یک واقعه در نمایش برایم کسل کننده و کهنه شده بود؛ بنابراین تصمیم گرفتم که خود به میان مردم بروم و پس از چند اجرای خیابانی در مکان‌های مختلف از جمله روستاها، خانه قجری در شیراز و... به اجرا در پارکینگ تالار وحدت رسیدم.»
شیوه کار بداهه است
وی با اشاره به اینکه شیوه کار بداهه است، اظهار کرد: «این بداهه‌گویی برای‌مان تازگی دارد و ما هر روز از اتفاق‌هایی که در محیط رخ می‌دهد، به منظور اجرای نمایش استفاده کرده و در لحظه خودمان را با آن اتفاق وفق داده و با محیط هماهنگ می‌شویم. همین امر باعث شده هر شب اجرای متفاوتی داشته باشیم.»
در ادامه نشست مینا بزرگمهر از بازیگران این نمایش که در بازنویسی نیز با کمالی‌مقدم همکاری داشته درباره گرایش خود به تئاتر محیطی گفت: «بخشی از تحصیلاتم در رشته معماری است و همیشه در کنار تئاتر معماری را نیز دنبال می‌کردم و بعد از مدتی دریافتم آن بخش از معماری برایم جذاب است که در آن زندگی وجود دارد؛ بنابراین در کنار کارهای تئاتری که انجام می‌دادم سعی کردم به این مسأله دست یابم که چگونه می‌توان از طریق اجرا به فضا هویت داد؟»
وی افزود: «در ادامه با آقای کمالی‌مقدم که مستقیم از تئاتر آمده بود، آشنا شدم و با توجه به شیوه کاری‌اش احساس کردم که می‌توانیم تجربه‌های حرفه‌ای جدیدی داشته باشیم.»
بزرگمهر تصریح کرد: «شکل و شمایل کار از اشکال مختلف و آکسسوار تشکیل شده و از المان‌هایی در کار استفاده شده که بازگو کننده زندگی مصرفی امروزه ماست.»
فرشاد فزونی: از اتفاق‌های محیطی در جهت اجرای بهتر استفاده می‌کنم
به گزارش سایت ایران تئاتر، فرشاد فزونی که به عنوان طراح موسیقی با گروه همکاری دارد، با اشاره به اینکه خود را آهنگساز نمی‌داند، اظهار کرد: «کار من در واقع طراحی و اجرای فرکانس‌های صوتی است و فرکانس‌های مختلف نوری، صوتی، تفکری و حرکتی و... را سعی می‌کنم به صورت صوت دربیاورم.»
وی ادامه داد: «اصولاً در کارهایی که حضور دارم سعی می‌کنم وارد تمرینات و بحث کارگردانی و بازیگری شوم و در واقع سرک می‌کشم تا ببینم ایده اصلی صحنه چیست تا از آن در جهت کارم کمک بگیرم.»
فزونی تصریح کرد: «در اجرا من به عنوان یک بازیگر هستم و متن خودم را بازی می‌کنم و از متنی که کارگردان نوشته، با دستمزدهایی که در صحنه دارم و سرو صداهای خیابان، باران و اتفاقاتی که در محیط رخ می‌دهد استفاده می‌کنم.»
حامیان تئاتر محیطی پایکوبی اسب‌ها پشت پنجره
کمالی‌مقدم در ادامه با اشاره حمایت‌هایی که برای اجرای این تئاتر محیطی صورت گرفته است، گفت: «یکی از دلایلی که باعث به عقب افتادن اجرای این اثر شد، پیدا کردن حامی بود و پس از تلاش‌های مکرر مؤسسه توسعه هنرهای معاصر را به عنوان حامی پیدا کردیم و در صورت فروش مناسب گیشه نیز با بنیاد رودکی و مؤسسه توسعه هنرهای معاصر در گیشه شریک هستیم.»
اجرای تئاتر محیطی پایکوبی اسب‌ها، پشت پنجره در شهرستان‌ها و سایر محیط‌ها
کمالی‌مقدم درخصوص اجرای این تئاتر محیطی در سایر فضاها عنوان کرد: «تاکنون پیشنهادهایی برای اجرا در بندرعباس و چند شهرستان داشته‌ایم و از طرفی نیز خودمان مذاکراتی با شهرداری و میراث فرهنگی انجام داده‌ایم و قصد داریم در خانه‌های قدیمی و مکان‌های متروکه نیز اجرا داشته باشیم. ولی متأسفانه تاکنون میراث فرهنگی حمایت لازم را نداشته است.»
در این اثر تماشاگر را به حال خود رها نمی‌کنیم
بازیگر نمایش‌های شاعر و ایوانف در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار سایت ایران تئاتر مبنی بر اینکه تماشاگر چقدر در اجرای این اثر دخیل است، تصریح کرد: «اجرای این اثر به نحوی همانند نمایشگاه است و در این تئاتر محیطی تماشاگر به گونه‌ای با اثر در ارتباط است، البته به صورت مستقیم ارتباط ندارد ولی با جریان‌های لحظه به لحظه نمایش همراه است و پا به پای ما زندگی می‌کند.»
وی یادآور شد: «ما در پایان نمایش تماشاگر را رها نمی‌کنیم، بلکه از او با آش پشت پا پذیرایی کرده و به گپ و گفت و نقد اثر می‌پردازیم و نظرات تماشاگران را جویا می‌شویم.»
کمالی‌مقدم با بیان اینکه مهم‌ترین اتفاقات بعد از اجرای اثر رخ می‌دهد، عنوان کرد: «متأسفانه در ایران خیلی کم پیش می‌آید که تماشاگر با عوامل تعامل برقرار کند، ولی ما شرایط را به گونه‌ای مهیا کردیم که تماشاگر بعد از اجرا به تبادل نظر و نقد اثر بنشینید.»
جای تئاتر محیطی در جشنواره تئاتر فجر خالی است
کارگردان این تئاتر محیطی در پاسخ به دیگر سوال سایت ایران تئاتر درخصوص گسترش تئاتر محیطی و ایجاد بخشی در جشنواره تئاتر فجر با عنوان تئاتر محیطی پاسخ داد: «قرار است رحمت امینی دبیر سی‌امین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به تماشای این اثر بنشیند. همچنین قصد داریم به طور جدی پیشنهادمان را برای اجرای این نمایش با دبیر جشنواره مطرح کنیم؛ چرا که تئاتر محیطی متفاوت از تئاتر خیابانی است و جای تئاتر محیطی در جشنواره خالی است.»
وی افزود: «همچنین در صورت اضافه شدن تئاتر محیطی به جشنواره باید گروه‌ها آمادگی لازم را داشته باشند و مسئولان جشنواره هم محل مورد نظر اجرا را فراهم کنند.»
طراح نور: نور به خلق جذابیت‌های بصری کمک زیادی کرد
به گزارش سایت ایران تئاتر، در ادامه بهزاد بهجت طراح نور در خصوص نورپردازی این اثر اظهار کرد: «در فضاسازی این اثر تصمیم گرفتیم فضای مرده را با هر آنچه که در اختیار داریم، زنده کنیم و نور یکی از عناصر مهم در این زمینه بود.»
وی یادآور شد: «از آنجایی که در تئاترهای محیطی و یا خیابانی نورپردازی آنچنانی وجود ندارد ما برای نورپردازی این اثر احتیاج به امکانات سخت افزاری داشتیم که با پیگیری‌های مکرر توانستیم از بنیاد رودکی امکانات لازم را تا حدی در اختیار بگیریم.»
بهجت با بیان اینکه در این اثر مهم‌ترین امر فضاسازی برای او بوده است، گفت: «فانتزی سازی باید در نور هم رخ می‌داد و نور برای خلق جذابیت‌های بصری در این اثر بسیار کمک کرد.»