داریوش مودبیان دور از فعالیت صحنهای؛ فعال در پژوهش
داریوش مودبیان را در این سالها کمتر به عنوان بازیگر و کارگردان روی صحنه تئاتر دیدهایم اما وی همچنان یکی از فعالترین چهرههای تئاتر محسوب میشود.مودبیان این روزها در زمینه ترجمه و چاپ کتاب و همچنین تله تئاتر بسیار فعال است. وی در گفتوگو با سایت ایران تئاتر، درباره فعالیتهای اخیر خود در زمینه ترجمه کتابهای تئاتری گفت:«دو جلد کتاب تحت عنوان”تلویزیون و نمایش” ترجمه کردهام که درباره تئاتر تلویزیونی است.
داریوش مودبیان را در این سالها کمتر به عنوان بازیگر و کارگردان روی صحنه تئاتر دیدهایم اما وی همچنان یکی از فعالترین چهرههای تئاتر محسوب میشود.
مودبیان این روزها در زمینه ترجمه و چاپ کتاب و همچنین تله تئاتر بسیار فعال است. وی در گفتوگو با سایت ایران تئاتر، درباره فعالیتهای اخیر خود در زمینه ترجمه کتابهای تئاتری گفت:«دو جلد کتاب تحت عنوان”تلویزیون و نمایش” ترجمه کردهام که درباره تئاتر تلویزیونی است. در این کتابها نمایشنامههایی به عنوان نمونه ترجمه شده و مصداقهایی برای مباحثی که مطرح میشود آمده است. جلد اول این کتاب شامل پنج نمایش برگزیده تلویزیونی است و همچنین توضیحاتی درباره شیوه نگارش تئاتر تلویزیونی نیز در این کتاب آمده است، نمایشنامههایی که در این جلد ترجمه شدهاند با نمایشنامه ”مردی که گلی به دهان داشت” که پیراندللو آن در سال 1932 نوشت آغاز میشود و تا دهه 90 ادامه پیدا میکند.»
وی افزود:«پیراندللو در اصل این نمایشنامه را برای صحنه نوشته است. ولی بعدها در تلویزیون اجرا شده و تبدیل به یکی از الگوهای نمایشنامههای تلویزیونی شد. جلد دوم این کتاب هم ترجمهای است از نمایشنامه تلویزیونی”دو مرد خشمگین” نوشته رجیناردرز. این نمایشنامه در سال 1945 در آمریکا برای تلویزیون نوشته است و یکی از شگفتیهای عالم ادبیات نمایشی محسوب میشود. اکثر نمایشنامههای تلویزیونی در ابتدا برای صحنه نوشته شدهاند و بعدها برای تلویزیون تنظیم شدهاند. اما این نمایشنامه در ابتدا برای تلویزیون نوشته شده و بعد از موفقیت در تلویزیون، نسخههای صحنهای و سینمایی از روی آن تنظیم شده است.»
وی خاطر نشان کرد:«هر دو جلد این کتاب توسط نشر قاب به چاپ رسیده که خود من مدیر مسئول آن هستم.»
مودبیان درباره دیگر فعالیت های خود در زمینه ترجمه گفت:«کتاب دیگری را ترجمه کردهام تحت عنوان”نبوغ” نوشته کاتب یاسین نویسنده الجزایری. این نمایشنامه تنها کار کمدی یاسین محسوب میشود و داستان آن از روی قصههای منتسب به ملانصرالدین برداشت شده است. یاسین این قصهها را در کنار هم قرار داده و جا به جایی زمانی نیز روی آن انجام داده است. داستان نمایش از حکومت حاکمان خودکامه الجزایر آغاز میشود و تا انقلاب الجزایر و زمان برخورد با نیروهای فرانسوی ادامه پیدا میکند.»
وی تصریح کرد:«این نمایشنامه را از زبان فرانسه ترجمه کردهام و خود کاتب یاسین هم به زبان فرانسه نمایشنامه را نوشته که به زبان عربی هم ترجمه داشته است. نمایشنامه را در اصل 20 سال پیش ترجمه کردم تا این که امسال امکان چاپ آن فراهم شد که این نمایشنامه هم در انتشارات قاب به چاپ رسید.»
همچنین وی درباره مجموعه طنزآوران جهان گفت:«جلد هشتم و نهم این مجموعه هم به چاپ رسیده است. جلد هشتم این مجموعه شامل هشت نمایشنامه رادیویی، تلویزیونی و صحنهای است. جلد نهم این مجموعه هم به طنز سیاه تعلق دارد. در کتاب توضیحی آمده است درباره این نوع کمدی و پنج نمایشنامه هم در این جلد به چاپ رسیده است. جلد دهم این مجموعه هم به زودی به چاپ خواهد رسید که موضوع آن کمدی بیهودگی است که شش نمایشنامه کوتاه و بلند در آن به چاپ خواهد رسید.
همچنین دو نمایشنامه از اسلاومیر مروژک به نام”در پهنه دریا و جشن” را ترجمه کردهام که در یک مجلد به چاپ رسید. در آغاز کتاب هم یک مقدمه طولانی با موضوع موقعیت پردازی در آثار مروژک آمده است، اما کتاب بعدی که در انتشارات قاب به چاپ رسیده و فکر میکنم کتاب جالبی برای جوانان و علاقهمندان نمایشنامهنویسی باشد، کتابی است تحت عنوان”نمایشنامهنویسی قدم به قدم” نوشته مارش کسدی که این کتاب را خانم معصومه امین ترجمه کردهاند و من آن را ویرایش کردهام همچنین نمایشنامه”سفارتخانه” مروژک را که در بازار نایاب شده بود، با یک ترجمه مجدد چاپ کردم.»
مودبیان درباره فعالیتهای خود در زمینه تله تئاتر گفت:«به تازگی چهار نمایشنامه تلویزیونی را که ترجمه کرده بودم برای شبکه چهار کارگردانی کردم.»
وی در مورد چهار نمایشنامهای که کارگردانی کرده است گفت:«در نمایشنامه”خداحافظ” نوشته نیکلای اوریانوف، اشکان صادقی و فرزان رهنما بازی کردهاند و طراحی لباس و صحنه این نمایش با خانم رحیمه صالحی بوده است.
در نمایش”اوراق شناسایی” هم که اصلاً یک نمایشنامه تلویزیونی است، کیکاووس یاکیده، غلامرضا طباطبایی و خود من بازی میکردیم.
در نمایش”در رستوران”نوشته نوریس واریه فرانسوی هم که یک نمایشنامه تلویزیونی طنز است کیکاووس یاکیده و بهرام شاهمحمدلو بازی کردند.
در نمایش”در خیابان هیچکس به من نگاه نمیکند” نوشته ژان میشل رین فرانسوی هم علی رامز، کاظم هژیرآزاد و شمسی فضلاللهی به عنوان بازیگر حضور دارند، علاوه بر این کارگردانی تلویزیونی هر چهار نمایش به عهده”حسین فردرو” بوده است.»
وی در پاسخ به این سوال که چرا این روزها کمتر روی صحنه تئاتر ظاهر میشود گفت:«اگر شرایط فراهم باشد، طرحهایی برای اجرا دارم. اما کار روی صحنه تئاتر سخت شده است. هم به لحاظ انتخاب درست و هم این که اجرای یک کار موفق نیازمند حمایت مرکز هنرهای نمایشی است.»
وی خاطر نشان کرد:«مدتی پیش با ایرج راد به تئاترشهر آمدیم و روی نمایشنامه”دکتر کنوک” کار کردیم اما نمیدانم چرا تمرینات متوقف شدو دو ماه و نیم کار تلف شد.»
مودبیان تصریح کرد:«ترجیح میدهم در خانه بنشینم و به کار ترجمه بپردازم اما هر گاه خواستهاند کاری انجام دهند، در خدمت دوستان بودهام.»
گفتنی است داریوش مودبیان هم اکنون در مجموعه تلویزیونی”فیلبانان” که از شبکه دو سیما پخش میشود، بازی میکند.