نوآوری‌های تئاتر حرفه‌ای از تئاتر دانشگاهی نشأت می‌گیرد
مراسم اختتامیه دومین سوگواره آئین‌های عاشورایی روز گذشته ـ ۶ دی‌ماه ـ با حضور مجید سرسنگی ـ مدیرعامل خانه هنرمندان ایران ـ در سالن استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، این مراسم با اجرای نمایش "شمر خوش صدا" به کارگردانی محمدهادی عطایی آغاز شد و در ادامه مجید سرسنگی به ایراد سخن پرداخت.
وی با تشکر و قدردانی از معاونت فرهنگی وزارت علوم به خاطر برگزاری برنامه‌ها و جشنواره‌هایی چون جشنواره تئاتر دانشگاهی، جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی و سوگواره آئین‌های عاشورایی گفت: «قصد دارم در اینجا به دو نکته مهم در زمینه آثار دانشجویی اشاره کنم.»
وی ادامه داد: «نکته اول جایگاه تئاتر دانشگاهی در تئاتر کشور است؛ چرا که محور توسعه تئاتر کشور بر گروه تئاتر دانشگاهی بنا نهاده شده و باید چنین نیز باشد.»
سرسنگی عنوان کرد: »اگر در حوزه نمایش توسعه و جریان نو و جدیدی به وجود آید قطعاً این اتفاق از تئاتر آکادمیک و دانشگاهی نشأت گرفته است.»
مدیرعامل خانه هنرمندان بیان کرد: «در سال‌های اخیر توسعه کمی بسیار خوبی در حوزه تئاتر، آموزش در شهرستان‌ها و ایجاد دوره‌های تحصیلات تکمیلی به وجود آمده است.»
سرسنگی اظهار کرد: «تربیت طیف وسیع دانشجویان در گرایشات مختلف در دوره پس از انقلاب اسلامی نسبت به دوره قبل از پیروزی انقلاب غیرقابل قیاس است؛ چرا که سطح سواد دانشجویان به میزان قابل توجهی بالا رفته و این افراد ارتباط خوبی با جهان و تئاتر دیگر کشورها برقرار کرده‌اند که تمام این موارد از برکات نظام مقدس جمهوری اسلامی است.»
وی افزود: «البته این موضوع به تنهایی کافی نیست، بلکه توسعه متوازن وقتی شکل می‌گیرد که هم در کیفیت و هم در کمیت به رشد برسیم.»
سرسنگی تأکید کرد: »برای ارتقاء سطح کیفی آثار لازم است ظرفیت‌های تئاتر دانشگاهی شناسایی شده و مورد استفاده قرار گیرد.»
وی خاطرنشان کرد: «انتظارات ما از تئاتر دانشگاهی نوع متفاوتی از تئاتر است و این به این معنا نیست که بیش از حد تجربی و یا روشنفکری است، بلکه یک جریان نوگرا و خلاق است که تئاتر حرفه‌ای تئاتر از آن است.»
وی تصریح کرد: «تئاتر دانشگاهی جایگاه خود را پیدا می‌کند؛ بنابراین باید آن را مورد حفظ و حراست قرار داد و از اینکه می‌گوییم نوگرا و خلاق است نباید خجالت بکشیم و چرا که این جزء نقاط منفی تئاتر دانشگاهی نیست.»
سرسنگی ادامه داد: «اتفاقی که در فضای حرفه‌ای رخ می‌دهد می‌افتد باید از تئاتر دانشگاهی نشأت بگیرد و این وظیفه مدیران، دانشجویان و معلمان آنهاست. من امیدوارم برگزاری کارگاه‌ها و جشنواره‌ها و اجرای آثار باعث توسعه تئاتر به معنای واقعی کلمه شود و در ارتباط با تئاتر خارج به موقعیت‌های زیادی دست پیدا کنیم.»
وی خطاب به دانشجویان اظهار کرد: «لازمه اجرا در تئاتر دانشگاهی این است که در کنار آموزش به موضوع پژوهش نیز توجه کنیم. باید پژوهش‌های بنیادین کابردی را در نظر گرفت تا با توجه به ظرفیت آن‌ها به توسعه و هدف مورد نظر دست پیدا کنیم.»
سرسنگی با اشاره به نکته دوم بیان کرد: «برگزاری سوگواره آئین‌های عاشورایی نکته قابل توجه و مهمی است. با توجه به این که کم و بیش در جریان فعالیت‌های خانه تئاتر دانشگاهی و تئاتر دانشگاهی هستم، وقتی می‌بینم برخلاف نظر خیلی‌ها که فضای تئاتر دانشگاهی را عاری از ارزش‌های مذهبی و اخلاقی می‌دانند، این افراد با نگرش سالم و درست در برنامه‌‌های فرهنگی شرکت می‌کنند و نسبت به مسائل اخلاقی و انسانی پای‌بند هستند، لذت می‌برم.»
سرسنگی عنوان کرد: «در حوزه نمایش‌های عاشورایی و مضامین مربوط به محرم، این سوگواره برگزار شد که البته از توفیقات جامعه دانشگاهی نیز هست و نباید از کنارش به راحتی گذشت، بلکه تئاتر دانشگاهی با استفاده از تکنیک‌های خلق آثار با مفاهیم معنوی جامعه ارتباط برقرار می‌کند.»
وی اعلام کرد: «کم بودن آثار به خاطر کم کاری و بی‌توجهی مسوولان است و این موضوع بیانگر این است که بستر لازم برای تولید و اجرای آثار نمایش فراهم نشده است.»
مدیر خانه هنرمندان ایران در پایان افزود: «اگر قرار باشد در این حوزه کاری انجام شود، تئاتر دانشگاهی با نگاه تکنیکی به ارزش‌های اخلاقی، اجتماعی و دینی پای بند است.»
در بخش بعدی این مراسم رضوان‌پور به پیشخوانی بخش‌هایی از تعزیه حر در آواز دشتی، تعزیه حضرت ابوالفضل و... پرداخت. سپس جلیل دارا معاون فرهنگ وزارت علوم سخنرانی خود را آغاز کرد.»
وی گفت: «فرهنگ عاشورایی گنجینه گرانبهایی است که در خدمت فرهنگ ایرانی است. افتخار ما این است که در امان فرهنگ تشیع رشد کرده‌ایم و افتخار تشیع این است که فرهنگ عاشورایی را با خود به همراه دارد و خرد اسلامی آن را برجسته کرده است. نظام اسلامی بیش از هر فرد دیگری نسبت به قرآن و اهل بیت توجه دارد و این موضوع به این خاطر است که وقایعی چون عاشورا را در خود پرورانده است.»
دارا یادآور شد: «تحول ایران که جزء بزرگ‌ترین تحولات اجتماعی است، زیربنای فرهنگ عاشورایی است. اگر جوامع اسلامی پرچم عدالت را برافراشته‌اند و می‌خواهند نظامی اسلامی برپا کنند و یا اگر در این زمان نیرویی در انقلاب است، از فرهنگ عاشورایی است؛ چرا که از عطوفت گرفته تا ظلم و ستم و بیداد را در خود نهفته دارد.»
وی اظهار کرد: «صحنه‌های واقعه عاشورا بهترین صحنه‌هایی است که می‌توان از طریق آن حقیقت و عدالت را به تصویر کشید. وظیفه ما که در این فرهنگ متعالی رشد کرده‌ایم، این است که واقعه عاشورا را زنده نگه‌داریم. به عنوان مثال هنرمند با هنر خود، نویسندگان با متون خود و... آن را حفظ کنند.»
دارا در پایان اعلام کرد: »الان که دومین دوره از این سوگواره به پایان رسیده زمان مناسبی است که برای برپایی دوره سوم تدابیر کامل‌تر و بیشتری بیندیشیم و از این طریق دانشجویان شهرستانی را با موضوع درگیر کنیم. پیشنهاد می‌دهم در دوره‌های آتی با دعوت از چند کشور اسلامی که حول محور تشیع به خلق آثار نمایشی می‌پردازند، این سوگواره را در سطح بین‌المللی برگزار کنیم.»
در پایان برگزیدگان بخش‌های مختلف معرفی شدند. سیاوش توده فلاح به خاطر کارگردانی نمایش شهادت حضرت علی‌اکبر، شاهد پیوند به خاطر کارگردانی من هنریک علم کش حسین (ع) هستم، مجید لکی به خاطر کارگردانی نمایش سفر شمرخوانی غمگین به کربلا، پیام عزیزی به خاطر کارگردانی روایت، افشین قاسمی به خاطر کارگردانی نمایش علی فرزند حسین، محمدهادی عطایی به خاطر کارگردانی نمایش شمر خوش صدا، اسماعیل صرامی به خاطر کارگردانی نمایش عاشقانه، حیدر رضایی به خاطر کارگردانی نمایش عطش و عشق، مرتضی علم برکادهی به خاطر کارگردانی نمایش شمرخوانی، سیدرضا رفیعی به خاطر کارگردانی نمایش تعزیه امام حسین (ع)، اسماعیل نوربخش به خاطر کارگردانی نمایش حضرت قاسم، شهریار صادق حسنی به خاطر کارگردانی نمایش شیر و کفتار، شکوفه شاهوردی و پژمان شاهوردی به خاطر کارگردانی نمایش نقل سرخ، مرتضی اسدی‌مرام به خاطر کارگردانی نمایش اشقیا بدون شمشیر، مژگان معقولی به خاطر کارگردانی نمایش مطابق یک داستان واقعی، سجاد افشاریان به خاطر کارگردانی نمایش واقعه تعزیه‌خونی من، عبدالرضا محمدنژاد به خاطر کارگردانی نمایش شهادت حضرت ابوالفضل (ع)، حامد ابراهیمی به خاطر کارگردانی نمایش طفلان مسلم، محمدرضا پورعلی به خاطر کارگردانی نمایش کرب و بلا، مصطفی عنایت‌پور به خاطر کارگردانی پرده‌خوانی ابوالاحرار، محمود خرم آزادی به خاطر کارگردانی تعزیه حضرت قاسم (ع)، ابوالفضل حکمت به خاطر کارگردانی نمایش عصر عاشورا، مصطفی توکلی به خاطر کارگردانی نمایش شهادت عباس و شوذب مورد تقدیر قرار گرفت.
همچنین جایزه بخش نمایشنامه‌‌خوانی به محمدرضا قلی‌پور به خاطر دو نمایش مخالف خوان و در انتظار خون و مهدی صالح‌یار برای دو نمایشنامه وداع و اوخشاما اهدا شد.
در بخش خیابانی لوح و جایزه نقدی به مژگان معقولی برای نمایش مطابق یک داستان واقعی، لوح تقدیر به حیدر رضایی برای نمایش عطش و آتش، لوح تقدیر به وحید خسروی برای نمایش اشقیا بدون شمشیر تعلق گرفت.
در بخش بازیگری نیز آرش ممشلی برای نمایش من هنریک علم کش رتبه سوم این بخش را به خود اختصاص داد. همچنین مصطفی ساسانی به خاطر بازی در نمایش شمر خوش صدا رتبه دوم بازیگری و هادی عطایی برای نمایش شمر خوش صدا رتبه اول این بخش را بدست آوردند.
در این مراسم از اسماعیل صرامی برای نمایش عاشقانه ها تقدیر به عمل آمد.
در بخش کارگردانی سوگواره آئین های عاشورایی رتبه سوم به شهریار صادق حنی برای کارگردانی نمایش شیر و کفتار، رتبه سوم به هادی عطایی برای کارگردانی نمایش شمر خوش صدا و رتبه اول به افشین قاسمی کارگردان نمایش علی فرزند حسین تعلق گرفت.
در بخش طرح و ایده نیز خیر الله تقیانی به خاطر طراحی نمایش شمر خوش صدا رتبه دوم ،مجتبی مرادی برای نمایش اشقیا بدون شمشیر رتبه دوم و مرتضی عالم یرکادهی مورد تقدیر قرار گرفتند.
گفتنی است، مجید سرسنگی، وحید لک، مهدی مکاری، علی تقی‌زاده و سامان خلیلیان داوری آثار دومین سوگواره آیین‌های عاشورایی را بر عهده داشتند.