بیستمین جشنواره تئاتر فجر و توجه به موضوع نقد تئاتر

در این جشنواره موضوع نقد تئاتر که در هنر معاصر جزئی از هنر نمایش محسوب می شود، مورد توجه قرار گرفت و علاوه بر کانون ملی منتقدان تئاتر؛ انجمن تازه تاسیس منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر نیز در جشنواره حاضر و به نقد و بررسی آثار این دوره از جشنواره پرداختند.
به گزارش دریافتی سایت ایران تئاتر از پایگاه رسمی اطلاع رسانی سی امین جشنواره بین المللی تئاتر فجر؛ بیستمین دوره جشنواره تئاتر فجر برای سومین بار به دبیری مجید شریف خدایی در بخش های مسابقه، تئاتر خیابانی، خارج از مسابقه ، بین‌الملل، تعزیه علوی، مرور، تئاتر دانشگاهی، آئین های موسیقائی، نشست نقد و بررسی آثار توسط منتقدین، کارگاه آموزشی، نمایشگاه ماسک های تئاتر و نمایشگاه عکس‌ نمایش های سنتی و آئینی برگزار شد.
آثار بخش صحنه‌‌ای این جشنواره در مجموعه تئاتر شهر و تالارهای مولوی، وحدت و هنر به اجرا در آمدند. نمایش های بخش خیابانی جشنواره بیستم نیز در پارک 17 شهریور، پارک اوستا، پارک بهمن، پارک خواجو، پارک خیام، پارک دانشجو، پارک رازی، پارک راه‌آهن، پارک ساعی، پارک‌شهر، پارک قیطریه، پارک لاله (‌آمفی‌تئاتر و بازار گل)، پارک ملت، دانشگاه ایران، دانشگاه تهران، کوی دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی( دانشکده ادبیات، دانشکده اقتصاد، دانشکده روانشناسی)، شهرک شهید محلاتی، اجرا رفتند.
اما رویکرد بیستمین جشنواره تئاتر فجر همچون دو دوره گذشته این جشنواره توجه به مباحث تئوری و عملی هنر نمایش بود. در این دوره توجه به موضوع نقد تئاتر برای رشد و بالندگی هنر نمایش و از سویی دیگر آشنایی مخاطب و رسانه ها با موضوع نقد تئاتر مورد توجه قرار گرفت و 2 نهاد رسمی، کانون ملی منتقدان تئاتر و انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر مسئولیت نقد و بررسی آثار بیستمین جشنواره تئاتر فجر را بر عهده گرفتند. در این دوره از جشنواره کانون ملی منتقدان تئاتر 17 نمایش و انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر 24 نمایش را پس از اجرای این آثار در جشنواره با حضور اهالی رسانه و مخاطبان نقد و بررسی کردند.
همچنین در این دوره توجه به مسائل مغفول مانده در نمایش های آیینی و آکادمیک مورد توجه قرار گرفت. بر همین اساس دو کارگاه نور توسط رشدی علی‌یی در تماشاخانه سنگلج و کارگاه  دکور توسط گرالف ادزارد هابن  در تالار وحدت، برگزار شد. در همین بخش آئین های نمایشی موسیقیایی کشور مانند «بیل‌گردانی» اراک، «چوب بازی بویر احمدی» کهکیلویه و بویراحمد،  «خرس صیادی» چهارمحال و بختیاری،«رقص شمشیر» سیستان و بلوچستان، «عروس برون» همدان و«هلپرکه» کردستان در مجموعه تئاتر شهر اجرا شدند.
نمایشگاه ماسک های تئاتر علی‌اصغر خطیب‌زاده در سالن انتظار تالار چهارسو و سایه و همچنین 2 نمایشگاه عکس نمایش های سنتی وآئینی در تماشاخانه سنگلج  و تئاتر عروسکی در تالار هنر توسط اختر تاجیک برپا شد.
در جشنواه بیستم تئاتر فجر سه کتاب نیز منتشر شد که نمایشنامه های «افسون معبد سوخته» نغمه ثمینی و «آخرین مروارید» حمیدرضا آذرنگ که آثار برگزیده نوزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بودند؛ توسط انتشارات نمایش منتشر شدند. همچنین عکس های کن رینولدز از نوزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز توسط این انتشارات به چاپ رسید.
اما در بخش اصلی بیستمین جشنواره تئاتر فجر و در بخش بین الملل این رویداد 11 نمایش؛«آرش» سهیل پارسا از کانادا، « آکادمی خنده» رومن کوزاک از روسیه، «آناتول فلد و کاناردبلو» میشل بروب از کانادا، «خانه برنارد آلبا» روبرتو چولی کار مشترک ایران و آلمان، «ریچارد د وم» کلاوس پایمان از آلمان، «زندگی زیباست» احمد عطار از مصر، «شام شب طولانی» سامر عمران از سوریه، « شهید» آنتونیس دیامانیس از یونان، «لهستانی‌‌ها» مارکو مارتینلی از ایتالیا، «ما خیلی خوشبختیم» نجیب‌الله از افغانستان، « یک اتاقک سفید» ماکسیم ایسائف، پاول سمچنکو و یاناتومینا از روسیه به روی صحنه رفت. همچنین در بخش ویژه تئاتر دانشگاهی نیز 4 نمایش «افسانه هی» وانگ فان‌زی از چین، «سه خواهر» جنت سلیم‌آوا از آذربایجان، «شهر آفتابی ماریا کواچ از کرواسی، «یک روز دراز» گوران علی‌احمدی از عراق نیز به روی صحنه رفتند.
اما در بخش مسابقه بیستمین جشنواره تئاتر فجر 37 نمایش حضور داشتند که نمایش های «شهادت خوانی قدمشاد مطرب در طهران» محمد رحمانیان، «نفرتی‌تی» جلال تهرانی، «والس مرده شوران» کوروش نریمانی، «پاییز» نادر برهانی مرند، «پچ‌پچه‌‌های پشت خط نبرد» علیرضا نادری‌نجف‌آبادی، «رازها و دروغ‌ها» کیومرث مرادی، «رقص روی‌ لیوانها» امیررضا کوهستانی، «محاله فکر کنین این جوری‌ام ممکنه بشه ...» سیما تیرانداز، «میرم روزنامه بخرم» رحیم نوروزی، «اژدهاک» ندا هنگامی، «سبز سهراب سرخ» مجید واحدی‌زاده و «همان همیشگی» ریما رامین‌فر بیشتر توجهات را به خود جلب کردند.
بخش خارج از مسابقه این جشنواره که مختص کارگردانان پیشکسوت و باسابقه بود نیز با حضور 22 نمایش برگزار شد که نمایش های « سوگ مضحکه آقا بزرگها» زنده یاد رضا کرم‌رضایی، «عشق روی خرپشته» زنده یاد رضا ژیان، «کلفت ها» علی‌رفیعی، «آنتیگونه» و «هملت» مجید جعفری، « آه، مریم مقدس» نصرالله قادری، «بازرس» علیرضا کوشک جلالی، «بسه دیگه خفه شو» آتیلا پسیانی، «دشمنان جامعه سالم» منیژه محامدی، «دیوان تئاترال» محمود استاد محمد ،«رام کردن زن سرکش داوود فتحعلی‌بیگی ، «روز رستاخیز» فرهاد مهندس‌پور، «سحوری» قطب‌الدین صادقی،  «سیمرغ» هادی مرزبان، «عشیق» رضا صابری، «کسی به سرهنگ نامه نمی‌نویسد» داوود دانشور، « کمپیرک جادو» تاجبخش فنائیان، «مادر همه آن اسفندیاران» مریم معترف، «مده‌آ» سهراب سلیمی، «شیخ صنعان» مهدی شمسائی و«تشبایی» حمید صفایی؛ در این بخش به روی صحنه رفتند.
در بخش مرور جشنواره بیستم تئاتر فجر 9 نمایش و در بخش تئاتر دانشگاهی 38 اثر از کارگردانان جوانی همچون رضا گوران، روزبه حسینی، حمید پور آذری، محمد عاقبتی، امیر امجد و... به روی صحنه رفت.  در بخش تئاتر خیابانی 42 نمایش و در بخش تعزیه‌های علوی؛ «جوانمرد قصاب» حسن مجللی نسب، « حضرت علی(ع) در جابلسا» علاء‌الدین قاسمی، «حضرت علی‌(ع) در نخلستان» رضا حیدر پور، «حضرت علی‌(ع) و عمربن عبدود» عباس حبیبی، « حضرت علی‌(ع) و قیصر روم» زنده یاد هاشم فیاض و «خاتم بخشی حضرت علی‌(ع)» رضا حیدری  در حسینیه طرشت  به اجرا در آمدند.
بیستمین جشنواره بین المللی تئاتر فجرهمچنین به یمن 20 سال برپایی این رویداد هنری و به منظور اجر نهادن به تلاش بزرگان و تاثیرگذار بر هنر تئاتر ملی بزرگداشت 9 تن از استاید هنر نمایش را برپا کرد. در این دوره از جشنواره تئاتر فجر از عباس جوانمرد، زنده یاد جمشید لایق، علی نصیریان، زنده یاد رضا کرم‌رضایی، سعید‌پورصمیمی، عنایت‌‌الله شهیدی، خسرو خورشیدی، فرهاد آئیش ومحمد چرمشیر تقدیر به عمل آمد.
اما برگزیدگان بیستمین جشنواره تئاتر فجر با داوری داوود رشیدی، پری صابری، ایرج راد، محمود عزیزی و فرشید ابراهیمیان، به این شرح معرفی شدند.
در بخش نمایشنامه‌نویسی زهرا نجف‌پور با «یک کاسه نذر» سوم، نادر برهانی مرند با «پاییز» دوم و محمدباقر بنائی مقدم با «سبز سهراب سرخ» اول شد. در این بخش همچنین از داریوش رعیت  برای نمایشنامه «حاشیه‌ای بر خسرو و شیرین» تقدیر به عمل آمد.
در بخش کارگردانی نادر برهانی مرند با «پاییز» سوم، مجید واحدی‌زاده با «سبز سهراب سرخ» دوم و ندا هنگامی با «اژدهاک» اول شد. در این بخش از امیر ناصری نیا برای کارگردانی نمایش «دریایی از شب» تقدیر شد.
در بخش بازیگری مرد فرهاد اصلانی‌ با «پچ‌پچ های پشت خط نبرد»  ومجید امیری با «داروگیر پهلوان» مشترکا سوم شدند.
جایزه دوم به امیر جعفری برای بازی در نمایش «پاییز» و چایزه اول نیز به داور فرمانی برای بازی در نمایش «سبز سهراب سرخ» اهدا شد. در این بخش از محمدرضا زندی بازیگر نمایش «فصل مادربزرگ» تقدیر به عمل آمد.
در بخش بازیگری زن شراره منصورآبادی برای «رقص روی لیوانها» سوم، پانته‌آ بهرام  برای «رازها و دروغ ها» دوم و سیما تیرانداز برای «محاله فکر کنید اینجوری‌ام ممکنه بشه» اول شد. همچنین در این بخش از مژده مشیری بازیگر نمایش «تلفن مشترک» تقدیر شد.
در بخش طراحی صحنه لیلا طاهر پسند برای «شهرزاد هورالهویزه»، کریم عظیمی برای «سبز سهراب سرخ» دوم و سیامک احصایی برای «شب نشینی در جهنم» اول شد.همچنین در این بخش از ناصح کامکاری طراح «محاله فکر کنید اینجوری‌ام ممکنه بشه» تقدیر به عمل آمد.
در بخش موسیقی نیز سهراب بختیار رنجبر با «سبز سهراب سرخ» سوم، کار گروهی نمایش «هویی» دوم و بیتا قریشی آهنگساز نمایش «دریایی از شراب» اول شد.
جایزه بهترین نمایش جشنواره بیستم تئاتر فجر به نمایش «سبز سهراب سرخ» مجید واحدی‌زاده رسید و جایزه برگزیده تماشاگران نیز به نمایش «شهادت خوانی قدمشاد مطرب در طهران» محمد رحمانیان اهدا شد. همچنین از نمایش «بانوی سمنگان» ناصر یاری تقدیر ویژه به عمل آمد.
برگزیدگان بخش نمایش های خیابانی نیز با داوری محمدرضا خاکی، حسین راضی و سید عظیم موسوی به این شرح معرفی شدند.
جایزه بهترین طرح و ایده به خداداد خدام «جنگجوی مصلح»، خسرو بامداد «‌در انتظار خسرو»، حمید قلعه‌ای «آخرین پر» و امیر رستگار«پلنگ» اهدا شد. در بخش کارگردانی عبدالعلی نیکومنش با نمایش «شین سین»، سوم شد و خداداد خدام با «جنگجوی مصلح» و حمیدرضا میرزایی با «‌آخرین پر» مشترکا دوم شدند. جایزه اول این بخش نیز به حسین ابراهیمی برای کارگردانی نمایش «اتوبوس» رسید.
در بخش بازیگری نیز غلامرضا عارف‌نژاد برای «سهرابی دیگر»، بهرام ریحانی برای« طرز تهیه پشمک»، شاهد پیوند برای« در انتظار خسرو»، محمد جواد عزتی برای «درانتظار مرگ»، عبدالعلی نیکومنشبرای «پلنگ» و تمام بازیگران نمایش«‌اتوبوس» برگزیده شدند.
نمایش «آخرین معرکه » علی رضایی از تنکابن نیز بهترین نمایش خیابانی بیستمین جشنواره تئاتر فجر شد.
اما کانون ملی منتقدان تئاتر نیز با داوری مهدی تقی‌نیا، فرح یگانه و رحمت امینی در این دوره برگزیدگان خود را به این شرح معرفی کردند. جایزه بهترین نمایشنامه‌ به نغمه ثمینی برای «رازها و دروغها» رسید؛ در این بخش از نادر برهانی مرند برای نمایشنامه «پاییز» تقدیر شد. جایزه بهترین بازیگر مرد به قربان نجفی برای بازی در نمایش «خاموشی ماه» اهدا شد و در این بخش از فرزین صابونی برای بازی در نمایش «می‌رم روزنامه بخرم» تقدیر شد. جایزه بهترین بازیگر زن به پانته‌آ بهرام برای نمایش «رازها و دروغها» تعلق گرفت و از شراره منصور آبادی برای «رقص روی لیوانها» تقدیر به عمل آمد. جایزه بهترین طراحی صحنه به  سیامک احصایی برای نمایش  «شب‌نشینی در جهنم» رسید و در این بخش از امیر رضازاده «مصائب ایاز عیار» تقدیر شد. جایزه بهترین طراحی لباس نیز به نسترن آقا کریمی برای نمایش« شهادت خوانی قدمشاد مطرب در طهران» تعلق گرفت و در این بخش از پانته‌آ حمید خانی برای نمایش « والس مرده شوران» تقدیر شد.
یادآوری می شود سی‌امین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از تاریخ 5 تا 22 بهمن سال جاری به دبیری رحمت امینی برگزار می‌شود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر به سایت جشنواره تئاتر فجر www.fitf.ir  مراجعه کنید.