یکی از ملاک‌های انتخاب مترجم‌های امسال اشراف و تخصص آنها در زمینه تئاتر بوده است. نکته دیگر درباره آنها این بوده که برای همه گروه‌ها مترجم انگلیسی انتخاب نکردیم، بلکه برای هر کشور با هر زبانی مترجم زبان همان کشور را درنظر گرفتیم، یعنی مترجم آلمانی برای گروه آلمان یا مترجم فرانسوی برای گروه فرانسه و..

آنچه در ادامه می‌خوانید گفت‌وگو سایت ایران تئاتر با "علی‌اکبر ‌طرخان" مدیر امور بین‌الملل اداره کل هنرهای نمایشی درباره بخش بین الملل سی‌امین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر است.
***
برنامه‌های امور بین الملل اداره کل هنرهای نمایشی برای جشنواره چه بود؟
می‌دانید که امسال فرصت، بسیار محدود بود. این در حالی است که برای جشنواره‌ای مثل تئاتر فجر ما باید دست کم زمانی یک ساله داشته باشیم، چرا که همه گروه‌ها و شرکت‌های نمایشی برنامه خود را از یک تا دو سال پیش می‌دانند و مشخص کرده‌اند و به همین دلایل کار ما را در این فرصت محدود، سخت بود. اما به دلیل شناخته شده بودن جشنواره فجر بین گروه‌ها و شرکت‌های تئاتری، اتفاق خوبی در همین زمان کم رخ داد و بعد از اعلام فراخوان به صورت انگلیسی به سفارتخانه‌ها وکمپانی‌ها و گروهای نمایشی و مدیران فستیوال‌های بین‌المللی، جشنواره با استقبال بسیار خوبی مواجه شد. در این فرصت بیش از 240 اثر به دست ما رسید که دوستان شناخته شده تئاتری و ستاد جشنواره هم  به ما در انتخاب آثار کمک کردند.
محورهای مورد نظر و معیار های انتخاب آثار  چه بود؟
معیارهای اصلی در درجه اول کیفیت آثار بود و سپس تنوع در گونه‌های نمایشی، البته مسلم است که همخوانی با معیارهای فرهنگی کشور هم مورد نظر ما بوده است. دیگر ملاک ما اصل هزینه کم تر و راندمان بیشتر بوده است؛ به نوعی که بتوانیم با هزینه کم بهترین گروه‌ها را با ساز و کاری درست و رایزنی قوی به کشور دعوت کنیم. امسال واقعاً کارهای خوب و برجسته‌ای به جشنواره دعوت کردیم که البته این مهم  با همکاری خوب بخش فرهنگی سفارتخانه‌ها امکان‌پذیر شد. بسیاری از کمپانی‌ها و گروه‌های دعوت شده به جشنواره توانستند با استفاده از حامی مالی بخشی از هزینه خود را تأمین کنند و  ما به طور طبیعی بیشتر در مورد تأمین بخش دیگر هزینه‌ها تلاش کردیم.
پس از این چه مراحلی طی شد؟
اعلام به گروه‌های انتخابی و ارسال دعوت نامه‌ها و همچنین هماهنگی با وزارت خارجه و سفارتخانه‌های ایران در کشورهای دعوت شده، به منظور دریافت مجوز صدور روادید کار مهم دیگری بود که خوشبختانه با همکاری بسیار زیاد وزارت امور خارجه و سفارتخانه‌ها این مراحل هم به خوبی انجام شد و امروز می‌توان با قاطعیت گفت، برای حضور هیچ یک از مهمانان در بخش‌های مختلف بازار، کارگاه‌ها و اجراهای خیابانی و صحنه‌ای مشکلی نداشته‌ایم.
از مراحل دیگر، بحث مترجم‌ها بوده که با حساسیت خاصی انتخاب شده‌اند و جلسات توجیهی زیادی با آنها برگزار شده است تا مشکلی در این زمینه هم نباشد و بتوانند به راحتی با وجود اهالی رسانه و مخاطبان بخش‌های مختلف با گروه‌ها و اشخاص خارجی، ارتباط ایجاد کنند.
[:sotitr1:]نکته‌ای که در گذشته درباره مترجم‌ها وجود داشت این بود که آنان خیلی به خود تئاتر اشراف نداشتند، لذا در انتقال مفاهیم و تشریح درست اصطلاحات ناتوان بودند که این امر در کارگاه‌ها و سمینارها همیشه بیشتر به چشم می‌آمده است. آیا تدبیری اندیشیده شده که مترجمان، بیشتر تئاتری باشند؟
بله دقیقاً، یکی از ملاک‌های انتخاب مترجم‌های امسال اشراف و تخصص آنها در زمینه تئاتر بوده است. نکته دیگر درباره آنها این بوده که برای همه گروه‌ها مترجم انگلیسی انتخاب نکردیم، بلکه برای هر کشور با هر زبانی مترجم زبان همان کشور را درنظر گرفتیم، یعنی مترجم آلمانی برای گروه آلمان یا مترجم فرانسوی برای گروه فرانسه و..، از طرف دیگر تلاش کردیم در انتخاب مترجم به این مسأله توجه کنیم که آن مترجم نماینده اداره کل هنرهای نمایشی است، لذا شخصیت و نوع برخوردش بسیار مهم است و به همین دلیل این ملاک هم برای انتخاب آنها مورد توجه بود.
گویا توجهی موضوعی به تحولات یک سال اخیر خاورمیانه داشتید و با این رویکرد هم کاری به جشنواره دعوت شده است. کمی در این خصوص توضیح دهید؟
بله. در راستای سیاست‌های اداره کل هنرهای نمایشی و جشنواره تئاتر فجر، ما از کشور تونس که  اولین کشوری بود که در آن تحولات مربوط به بهار عربی صورت گرفت، دعوت کردیم تا تئاترش دیده شود و تعاملی بین ما و آنها شکل بگیرد. این ارتباط با کشورهای عربی و همسایه‌های ما البته موضوعی است که  قصد داریم آن را گسترش دهیم و در جشنواره‌های آینده هم شاهد حضور بیشتر آنها باشیم.
پیش بینی شما از استقبال و  مواجهه مخاطبان تئاتری با بخش بین الملل امسال چیست؟
تصور من این است که با توجه به تنوعی که در اجراها وجود دارد و کیفیت و سبک‌های مختلفی که در بین اجراها به چشم می‌خورد و همچنین تلاشی که برای حضور کشورهای صاحب تئاتر شده است، استقبال بسیار خوبی از این جشنواره بشود. پیش بینی من این است که از بخش بازار هم به خوبی استقبال شود.
نکته آخر؟
یکی از نکات مهم این جشنواره حضور کورنلیو دمیتریو رئیس مؤسسه بین‌المللی تئاتر است که می‌تواند ارتباط خوبی با هنرمندان ما برقرار کند و گفت‌وگوها و مذاکراتی هم خود ما با ایشان داشته باشیم که در آینده نتایجش اعلام خواهد شد.
همچنین پیشنهاد می‌کنم که حتماً هنرمندان و منتقدان ما از اجراها و نمایش‌های بخش بین‌الملل دیدن کنند چون به همان دلایلی که گفتم قطعاً  دیدن این اجراها برای همه تئاتری‌ها می‌تواند جالب و مفید باشد.