یادداشت”محمدرضا کوهستانی” و”مجید امیری” کارگردانان نمایش”بهترین مامان این حوالی”

محمدرضا کوهستانی، مجید امیری
”بهترین مامان این حوالی” نمایشی است در 2 اپیزود که هر اپیزود خود از 2 تکه تشکیل شده است. متن پیرو نوعی مینیمالیسم است که در اجرا به شکل فانتز غلوآمیز و فرمالیسم نمود پیدا می‌کند و این باعث به وجود آمدن فضای کمیک در نمایش می‌شود. در اپیزود اول مادر خانواده در غیاب همسرش با مردی دیگر رابطه برقرار می کند . مرد پس از مدتی رفت و آمد، در فرصتی که دختر در خانه تنهاست، به او تجاوز می‌کند. بردار دختر پس از مدتی دوری از خانه، باز می‌گردد و از موضوع مطلع می‌شود. او با طرح نقشه‌ای مرد را می‌کشد و انتقام خواهر را می‌گیرد، اما به زودی درمی‌یابد که کمی عجله کرده، چون دختر هم بی‌تقصیر نبوده است، دختری که اکنون ناخواسته مادر شده است! اپیزود اول نگاهی منتقدانه دارد به از هم گسیختگی روابط انسان‌ها، آن چه بیش از سایر عوامل باعث فروپاشی کانون خانواده‌های امروزین می‌شود. در اپیزود دوم، پسری ازدواج کرده و صاحب فرزند شده است، اما در مسائلی که برایش پیش می‌آید، نمی‌داند حق با همسر اوست یا با مادرش، مادری که با آن‌ها در خانه‌ای مشترک زندگی می‌کند. نحوه تربیت کودک از جمله این مسائل است. آن چه در پایان دیده می‌شود، وجوه مشترک فراموش شده بین کودک و مادربزرگ است، آن چه پسر و همسرش در کشاکش اختلافات فراموش کرده‌اند. در این اپیزود یکی از مشکلات سنتی جامعه ایران در قالب طنزی بصری بررسی می‌شود.
هر دو اپیزود دارای داستان و دیالوگ‌هایی ساده هستند، و حضور مادر یا مادرها به عنوان عناصر مشابه هر دو اپیزود، پیش برنده اتفاقات است. آن چه در این اجرا بیش از نمایشنامه اهمیت دارد، شیوه اجرایی است. پس از دیدن نمایش”هاهاملت” به کارگردانی”مارکوس زونر” در جشنواره بیست‌ویکم فجر، تصمیم به تجربه این شیوه اجرایی گرفتیم. شیوه‌ای که در اصل مربوط به گونه‌ای از تئاتر ژاپن است. این تجربه اول بار، در قالب اپیزود اول با نام”یک مادر برای همیشه” شکل گرفت.”یک مادر برای همیشه” یک نمایش 15 دقیقه‌ای بود که از جشنواره نمایش‌های کوتاه حوزه هنری در سال گذشته، جوایز نویسندگی، کارگردانی و بازیگری زن و مرد را برای گروه به ارمغان آورد. سپس اپیزود دیگری به اپیزود اول اضافه کردیم و”بهترین مامان این حوالی” شکل گرفت که در اجرا از شیوه‌ای خاص بهره می‌برد. 2 بازیگر، نشسته بر 2 صندلی، رو به تماشاگر، درست مثل‌”هاهاملت”. اما”هاهاملت” بر اساس هملت شکسپیر اجرا می‌شد، یعنی بر اساس نمایشنامه‌ای که همه بارها خوانده بودیم و اجراهای متفاوتی از آن دیده بودیم، یعنی داستانی که پیشاپیش می‌دانستیم. ما تصمیم گرفتیم نمایشنامه‌ای را با همان شیوه اجرایی بر صحنه ببریم، در حالی که کسی از قبل داستانش را نمی‌دانست. با آزمون و خطا شروع کردیم.
دیالوگ و نیز صدایی که از بیرون، رفتار بازیگران را کنترل می‌کرد، عناصر دیگری بود که به خدمت گرفتیم. بی‌شک، ”هاهاملت” اجرایی فوق‌العاده بود. می‌خواستیم و فقط می‌خواستیم این شیوه اجرایی را با بازیگر ایرانی، نویسنده و طراح ایرانی و در کل با یک نگاه ایرانی یا به هر حال نسبتاً ایرانی تجربه کنیم و به صحنه ببریم.
گمان می‌کنیم تماشاگر هم ارتباط نسبتاً مناسبی با تجربه ما برقرار کرد، به هر حال تجربه خوبی بود، بسیار خوب......