نگاهی به راه‌اندازی تالارهای نمایشی جدید/1
بهناز امینی: در یک دو سال اخیر، بر خلاف قریب به سه دهه قبل، چندین تالار نمایشی جدید در پایتخت و دهها تالار نمایشی در شهرستان‌ها به جمع تالارهای مختص اجرای نمایش افزوده شده است.
نگاهی به وضعیت تالارهای نمایشی موجود در کشور حاکی از آن است که اگر چه در قریب به سه دهه قبل و در سال‌های بعد از انقلاب، ساخت و راه اندازی تالارهای نمایشی بسیار بسیار اندک و حتی به نوعی کاملا متوقف بوده و اغلب مسوولان آن سال ها فقط در حد ادعا و شعار به این موضوع پرداخته و در عمل کاری صورت ندادند، اما تقریبا از دو سال قبل و بخصوص در سال جاری، این امر به طور جدی مورد توجه معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مسوولان تئاتر کشور قرار گرفته است.
این توجه به اماکنی که برای عرضه نمایش به علاقه مندان بسیار ضروری است در سه زمینه "ساخت "، "نوسازی"و "بازسازی" بوده است. از جمله فعالیت‌های انجام شده در این زمینه باید به این موارد اشاره کرد:
ساخت و راه اندازی:
1- تالار حافظ
این مجموعه توسط معاونت هنری وزارت ارشاد و در مقابل تالار وحدت و با استفاده از فضای نسبتا مناسب پارکینگ تالار وحدت برای اجرای آثار متناسب با فضای باز و نیازمند فضایی پرتابل، در اختیار گروه‌های متقاضی قرار گرفته و می‌گیرد.
2- تالار فردوسی
از دیگر مجموعه‌هایی است که اگر چه اکنون در جوار تالار حافظ قرار گرفته، اما کار ساخت آن پیش از این تالار آغاز شده و مختص اجرای نمایش‌های عروسکی است. امکانی که جای آن در تئاتر کشور و بخصوص در پایتخت به شدت خالی بود و اجرای چند اثر عروسکی توسط هنرمندان این عرصه نشان داد که با همکاری بیشتر هنرمنادان و مسوولان مربوطه، می‌توان به ایجاد جریان مستمر اجرای نمایش‌های عروسکی اثرگذار برای همه رده‌های سنی امیدوار بود.
3- فضای مختص نمایش‌های میدانی در تئاتر شهر
در ضلع جنوبی تئاتر شهر و در مقابل ورودی تالار قشقایی، سکویی گرد با حدی به نسبت مناسب برای اجرای آثار میدانی، و حتی اغلب آثار خیابانی، ساخته شده است. به این ترتیب گروه‌های میدانی و خیابانی می‌توانند با تمرکز و اطمینان بیشتری کارهایشان را آماده کرده و در معرض دید عموم قرار دهند. ذکر این موارد در بیشتر جالب توجه است که به یاد بیاوریم تا پیش از این همواره و در هر مجالی که منجر به اجرای نمایش‌های میدانی می‌شد این نوع گروه‌ها یا ناچار بودند منتظر نصب داربست و .... بمانند و یا اینکه باری به هر جهت، مکانی از فضای باز مقابل تئاتر شهر را انتخاب کنند که نتیجه آن چه به لحاظ ایجاد مانع برای دیگران و چه به لحاظ امکان جذب تماشاگران، خیلی قابل اطمینان نبود و در نتیجه از اثرگذاری این نوع نمایش‌ها کاسته می‌شد. اما با راه اندازی این مکان گروه‌های نمایشی و تماشاگران، که عموم مردم هستند، با نوعی قرار قبلی در این مکان حضور می‌یابند و به این نحو قراری ناگفته بین تئاتر و مخاطبان ایجاد شده است. بخصوص که پس از این اقدام، مسوولان مربوطه نیز همت کرده و شرایط اجرای مستمر گروه‌های میدانی و خیابانی را به وجود آورده‌اند.
بازسازی
1- تالار نمایش برج آزادی
از دیگر مجموعه‌هایی است که اگر چه وجود داشت، اما تقریبا بعد از انقلاب، به جز چند مورد بسیار معدود و گذارا، در 30 سال گذشته بلا استفاده مانده بود. این تالار در حالی در منتهی الیه غرب و در آستانه جنوب غربی تهران آغاز به کار کرد که این منطقه تقریبا فاقد تالار نمایش بود و علاقه مندان برای دیدن تئاتر باید با طی کردن مسافتی بسیار پرترافیک، به چهارراه ولی عصر و تئاتر شهر می‌رفتند، اما از زمان راه اندازی این تالار بعضا امکان دیدن نمایش‌هایی از هنرمندان و گروه‌های حرفه‌ای برایشان فراهم شده است.
2- کافه تریای تئاتر شهر
مکانی که اگر چه موجود بود، اما تا چندی قبل، برای اجرای نمایش‌های مختص فضای باز بهره برداری نمی‌شد؛ ولی بخصوص در سال جاری به طور جدی به محلی برای اجرای نمایش تبدیل شده و استقبال چشمگیر علاقه‌مندان نیز حاکی از موفقیت و استمرار این طرح است.
3- تئاتر شهر و تالار محراب
اگرچه بازسازی این دو مجموعه از مدتی پیش از زمان مورد نظر در این گزارش آغاز شده بود، اما در همین مدت به سامان رسیده و بار دیگر به بهره برداری رسید. البته باید به این موضوع نیز اشاره شود که قدمت تئاتر شهر و بهره‌برداری دایمی از آن باعث نگرانی‌هایی در مورد امنیت این مجموعه شد و عبور مترو و برخی ساخت و سازهای دیگر در جوار این سازه بر این نگرانی‌ها افزود، اما تلاش‌هایی که برای دور کردن مترو از تئاترشهر اتفاق افتاد و نیز برخی بازسازی‌ها و رسیدگی‌های جدی تا حد زیادی امنیت آن را در پی داشت؛ اگر چه قدمت چندین دهه‌ای آن هموراه با خود این نهیب را در پی دارد که همچنان و پیوسته باید مراقب این سازه هنری بود.
این گزارش برای پرهیز از اطناب در قسمت بعد با معرفی و بررسی تالارهایی که در مدت یاد شده و در تهران نوسازی شده و نیز تبیین و بررسی جریانی که افزایش چشمگیر تالارهای نمایشی در اغلب شهرستان‌های کشور را موجب شده است، پایان می‌یابد.
ادامه دارد ....