نخستین نشست مطبوعاتی هفته تئاتر ایران و فرانسه به بحث درباره نمایش ”پروانه و یوغ”بدل شد
این برای اولین بار است که یک گروه نمایش ایرانی به همراه یک گروه خارجی، نمایش را در ایران به صورت مشترک روی صحنه می‌برند
نشست مطبوعاتی هفته تئاتر ایران و فرانسه با حضور آروند دشت‌آرای، عباس غفاری، هادی کمالی‌مقدم، فابریس نیکو، آناییس آلریک در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، در ابتدا قرار که موضوع این نشست در مورد تاثیر تئاتر بر سینمای باشد اما به دلیل عدم اطلاع رسانی مناسب، موضوع این نشست به بحث در مورد نمایش”پروانه و یوغ” تغییر یافت.
در ابتدای جلسه آروند دشت‌آرای کارگردان این نمایش ضمن ابراز تاسف از عدم برنامه‌ریزی صحیح برای برگزاری این نشست و تشکر از زحمات فراوان تینوش نظم‌جو در مورد این نمایش گفت:«از حدود یک سال قبل رایزنی‌های این نمایش برای شرکت در جشنواره‌های خارجی و همکاری با گروه‌های نمایش خارجی آغاز شد چرا که برقرار کردن این گونه ارتباطات بین دو فرهنگ از طریق تئاتر در پیشرفت تئاتر کشورمان موثر است و می‌تواند به عنوان اعتماد سازی بین تئاتر دو کشور محسوب شود.»
کارگردان نمایش”پروانه و یوغ” در ادامه افزود:«این برای اولین بار است که یک گروه نمایش ایرانی به همراه یک گروه خارجی، نمایش را در ایران به صورت مشترک روی صحنه می‌برند اما تاکنون هیچ گونه حمایت مالی از طرف ارگان‌های تئاتری نداشتیم و تنها حمایتی که از این پروژه شد، حمایت دکتر خسرو نشان رئیس اداره کل هنرهای نمایشی از این نمایش بود که در اینجا جا دارد از ایشان تشکر کنم. همین طور از آقای پارسایی نیز تشکر می‌کنم که سالن خورشید را برای تمرین در اختیار ما گذاشتند.»
وی در مورد گروه فرانسوی از 15 مرداد وارد تهران شدند که متشکل از سه گروه بازیگران حرفه‌ای، بازیگران آماتور و اساتید موسسه‌ای که این بازیگران را معرفی کرده بودند می‌شدند. این موسسه وابسته به شهرداری منطقه 6 پاریس است که با همکاری سفارت‌های ایران و فرانسه ما را در این نمایش یاری می‌کنند.»
دشت‌آرای در مورد متن این نمایشنامه که بازخوانی یادداشت‌های ونگوگ است اضافه کرد:«این متن تجربه‌ای سه گانه است که به اتفاق محمد چرم‌شیر انجام می‌دهیم و در حقیقت عصاره تجربیات چرم‌شیر است که به صورت کامل در سایت ایران تئاتر موجود است.»
وی تصریح کرد:«نمایش”پروانه و یوغ” شنبه ساعت 19 در کارگاه نمایش تئاترشهر برای هنرمندان اجرا شد.»
در ادامه جلسه تینوش نظم‌جو که قرار بود در خصوص تاثیر تئاتر بر سینمای فرانسه بحث کردند، ضمن پوزش از حاضران به خاطران متوقف ماندن این بحث، گفت:«وقتی به من پیشنهاد شد که متن چرم‌شیر را به زبان فرانسه ترجمه کنم، از گروه خواستم تا یک بار آن را برای من روخوانی کنند که این کار نیز انجام شد اما پس از آن واقعاً شگفت زده شدم و به نظرم آمدم سبکی است که از نظر زبان، ساختار و سوژه‌هایی که در آن ارائه شده برای برگردان به زبان فرانسه مناسب است.»
نظم‌جو در ادامه افزود:«این نمایشنامه از آن دسته نمایش‌هایی است که در کشورهایی چون دانمارک، نروژ و به صورت کلی کشورهای اسکاندیناوی بسیار کار می‌شود و متنی است که باید با ناخودآگاه تماشاگر ارتباط برقرار کند. همین طور برای کار کردن و ترجمه چنین متنی نیز استفاده از ضمیر ناخودآگاه ضرورت دارد و فقط نباید برگردان صرف باشد چرا که در این صورت به این متن خیانت می‌شود.»
فابریس نیکو سرپرست گروه فرانسوی نیز در ادامه این جلسه ضمن اشاره به متنوع بودن تئاتر در ایران گفت:«این تنوع موجب شد که تصمیم بگیرم که کاری مشترک با یک گروه نمایش ایرانی داشته باشم، من فکر می‌کنم که ارتباط خوبی بین ایران و فرانسه وجود دارد سفارت‌های ایران و فرانسه از این پروژه خوشحالند و در حال حمایت از این کار هستند. چرا که این یک تولید مشترک نیست بلکه یک ارتباط سمبولیک برای برقراری ارتباط فرهنگی است.»
نیکو در ادامه افزود:«چیزی که برای ما خیلی جدید بود این بود که اساساً در زمان خیلی کم و محدود و در شرایطی خاص مجبور بودیم گونه‌ای از اجرا را تجربه کنیم.»
سرپرست گروه فرانسوی در خصوص گروه‌شان اظهار کرد:«موسسه ما وابسته به شهرداری است و در آن منطقه کلاس‌هایی برگزار می‌کنیم که متعلق به افراد حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای است. آنان در این کلاس‌ها نویسندگی، خوانندگی، فیلمسازی، رقص، تئاتر و .... را آموزش می‌بینند و در حین بالا رفتن سطح، برایشان کلاس‌های ویژه نیز برگزار می‌شود.»
این موسسه 1500 هنرجو دارد که با گروه‌های خارجی کارهای مشترک انجام می‌دهند، مانند سال گذشته که به رومانی رفتند و نمایش خیابانی کودک اجرا کردند. نیکو در پاسخ به این که ارزیابی او از متن چه بوده اظهار کرد:«در ابتدا که با متن برخورد کردم، بسیار ذوق زده شدم چرا که قبل از آن نامه‌های ونگوگ را خوانده بودم و برایم جالب بود که چنین متنی را در ایران کار کنم.»
این متن برای من مثل یک رویا در مورد ونگوگ است، رویایی که نویسنده از ونگوگ داشته است. تعدادی از کاراکترهایی که در متن وجود دارد شاید در نامه‌های ونگوگ به این گونه وجود نداشته‌اند.
در ادامه هادی کمال‌مقدم سرپرست گروه نمایش ایرانی در ادامه جلسه ضمن اشاره به تجربیات خود با گروه‌های متفاوت نمایشی و جذابیت متن نمایشنامه”پروانه و یوغ” گفت:«خوشبختانه با توجه به زمان محدود و عدم آشنایی زبان کلامی دو گروه، خیلی زود به انرژی مشترکی که برای ارائه یک نمایش موفق نیازمند است دست یافتیم.»
در خاتمه جلسه آناییس آلریک بازیگر این نمایش گفت:«در ابتدا که با این گروه تئاتری مواجه شدیم نمی‌دانستیم که از ما چه می‌خواهند اما به مرور بیشتر توانستیم متوجه شویم که کارگردان و گروه از ما چه چیزی برای ارائه نمایش تقاضا دارند و الان خیلی خوشحالم که وارد این جهان جدید شدم.»
وی در ادامه افزود:«چیزی که برایم جالب بود، این بود که ما در تئاتر تجربی آموخته‌ایم که همه اعضای گروه در یک سطح هستیم و چیزی به عنوان نقش اول یا آخر وجود ندارد. اگر یک نفر در گروه تمرکز نداشته باشد به کلیت کار صدمه وارد می‌شود. تئاتر تجربی تشکیل یک اتمسفر و فضای مشترک است و من خیلی خوشحالم که با این جنس از تئاتر آشنا شده‌ام.»