مروری بر دوره نهم تا سیزدهم جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی تهران- مبارک(3)

دور نهم
جشنواره نهم روز 24 شهریور 81 آغاز به کار کرد. در این دوره هیات بازخوانی متون متشکل از حمید جبلی، داود کیانیان و فاطمه معتمدآریا و هیات انتخاب نمایش های شهرستان متشکل از یوسف صدیق و یدالله وفاداری و هیات نمایش های صحنه ای و خیابانی تهران متشکل از حسین مسافرآستانه، محمود فرهنگ و حسن دادشکر بودند.
در این دوره نمایش های خارجی اپرای کاغذی (آلمان)، شانس ارمنی (ارمنستان)، لیارورسکان (ارمنستان)، فلوت سحرآمیز (اتریش)، گروه دست (روسیه)، سرکشی (هند)، یک قصه درباره دو تا موش (بلغارستان) شرکت کردند.
هم چنین نمایش های آفرینش (فرحناز رضایی)، اپیزودهای مرگبار (آزاده انصاری)،افسانه اوراشیماتارو (نیلوفر رفیعی)، ایران من (فریبا رییسی)، بازیگر تراژدی علی رغم میل خود (زهرا جواهری) برج (رامین سیاردشتی)، بی بی کوچیک (سیمین امیریان و رویا بحیرایی)، بزها... (فرشید بزرگ نیا)، پانج و جودی (فهیمه میرزا حسینی)، پرفسور اچ (سیمین امیریان)، حسن کچل (افسانه زمانی)، خصم متجاوز (یوسف صدیق)، خیمه-شب بازی به شیوه قاجار (بهروز غریب پور)، دختر انار (زهرا صبری)، درخت بخشنده (سامان محمدی)، رویاهای بی کفن (روشنک روشن)، زیباترین نقاشی (فریبا دلیری)، شکست سکوت (فاطمه صمصامی)، ضحاک (میترا کریم خانی)، قصه های اسپانیایی (توسکا واقدی)، قوز بالاقوز (سیامک بانیانی)، کودک غریب (حسن دادشکر)،  گفت وگوی مهر (منصور پاک بین) و یک تجربه تازه (فرناز بهزادی) از جمله نمایش های شرکت کننده ایرانی بود.
در همایش مقالاتی مانند آیین و عروسک (محمد شکرایی)، مروری بر تجارب نمایش عروسکی خیابانی در غرب (شیرین بزرگ مهر و نرگس مجد)، عروسک نمایش عروسکی پس از انقلاب صنعتی (بهروز غریب پور) و فدریکو گارسیا لورکا و نمایش عروسکی (نازنین گودرزی) قرائت شد و در این دور اصلن شرکت کننده ای خارجی حضور نداشت.  هم چنین مقالات بعد از آخرین تشویق (آریل بوخانو، مترجم جواد ذوالفقاری)، خلق یک شخصیت عروسکی (بیل وودبرن، مترجم سام فرزانه)، دو چهره (دکتر قطب الدین صادقی)، در کاتالوگ جشن واره نهم ارائه شد. در این دوره بزرگداشت نصرت کریمی از استادان به نام نمایش عروسکی برگزار شد. مردی که سال های در زمینه گریم، نقاب، عروسک سازی، تدریس نمایش عروسکی فعالیت کرده است..
هم چنین در دور نهم یادمان کامبیز صمیمی مفخم، احمد خمسه ای و اصغر احمدی نیز برگزار شد.
 دوره دهم
دهمین دوره جشنواره عروسکی تهران با موافقت دبیر جشنواره با عنوان جشنواره عروسکی مبارک (تهران) نامگذاری شد.
غریب پور که به گفته خود از 1349 تلاش کرده است تا مبارک را وجهه ای جهانی ببخشد گفت: «در سال 1349 مبارک وارد دانشگاه تهران و از حالت مطربی خارج شد در طی این سال ها ما تلاش کردیم تا مبارک به عنوان مهم ترین گونه تئاتر عروسکی شخصیت جهانی و مستقل پیدا کند. به همین دلیل در سال 1368 هنگام تشکیل یونیمای ایران قائم مقام یونیما پیشنهاد یک پسوند برای یونیمای ایران انتخاب کنیم ما مبارک یونیما را انتخاب کردیم این اتفاقات شخصی نیست یک نوع تبلیغ برای تئاتر عروسکی ایران است.»
غریب پور، اتفاق نادری که در این جشنواره رخ داده بود را پیوند خوردن اسم «مبارک» به این جشنواره دانست. در نظر او با این حرکت جشنواره‌ عروسکی نیز به میراث فرهنگی غنی ایران پیوند خورده است. غریب پور که یکی از اعضای هیات مدیره‌ یونیما است خیلی خوشحال است که توانسته مبارک را به عنوان نماینده‌ای از نمایش عروسکی ایرانی به جهان معرفی کرده و نامش را در یونیما ثبت کند.
در بخش بین الملل دوره دهم بخش جداگانه ای برای آسیا در نظر گرفته شد. همچنین از گروه های معتبر اروپایی دعوت کردند. برای اولین بار از یک گروه عروسکی آفریقایی نیز دعوت کردند تا به عنوان یک حرکت نمادین آغاز روابط فرهنگی با آفریقا در این سطح را تثبیت کنند.
یکی از اتفاقات مهم این جشنواره افتتاح تالار فردوسی به عنوان پایگاه ثابتی برای نمایش عروسکی است.
218 متن نمایشی جهت حضور در جشنواره توسط علی پاکدست، یوسف صدیق و فاطمه معتمدآریا بازخوانی و 54 متن پذیرفته شد که از این تعداد 22 نمایش از تهران و 10 نمایش از شهرستان ها برگزیده شدند.
17 کشور با 25 نمایش از فرانسه، ارمنستان، اسلوونی، انگلستان، ایتالیا، پرتقال، تاجیکستان، ترکیه، کنیا، روسیه، صربستان، هندوستان، کانادا، ترکمنستان، چین، آذربایجان و آلمان شرکت کردند.
تشکیل کارگاه، نقد برگزاری کارگاه ساخت عروسک های نخی با حضور کوبیچک (مدرس بین الملل) و کارگاه ماسک و نمایشگاه ماسک های تئاتر عروسکی از فعالیت ها جنبی این جشنواره بود.
دهمین جشنواره تئاتر عروسکی تهران، مبارک 23 تا 29 شهریور در مجموعه تئاتر شهر و خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
دور یازدهم
306 طرح و نمایشنامه از سراسر کشور به دبیرخانه یازدهمین جشنواره بین المللی نمایش عروسکی تهران رسید که بالغ بر 193 متن از تهران و بقیه متون و طرح ها از شهرهای همدان، اسلامشهر، قم، اصفهان ، خوی، قائمشهر، ری، ورامین، نجف آباد، کرمان، خمینی شهر، بابلسر،‌‏شهر ری، سنندج، مشهد، اهواز، شیراز،‌‏ قزوین، فارسان، ساری، اردبیل، تبریز،‌‏ کرمانشاه،‌‏ بیرجند، گرگان، مبارکه، یزد و گنبد کاووس وصول شدند.
در میان طرح های ارسالی از شهرستان ها اصفهان با 11 اثر، همدان با 10 اثر، اردبیل با 9 اثر، فارسان، ری، ساری و قم هر کدام با 6 اثر به ترتیب بیشترین فراوانی ارسالی متون را به خود اختصاص دادند.
براساس آمار اعلام شده از سوی دبیرخانه جشنواره 306 طرح و متن توسط 258 کارگردان ارائه شد که از 258 کارگردان متقاضی حضور در جشنواره 103 تن زن و 155 تن مرد که از 103 کارگردان زن 15 تن از شهرستان ها و 88 تن از تهران بودند. همچنین از میان 155 کارگردان مرد متقاضی 70 تن از شهرستان ها و 85 تن از تهران خواستار حضوردر جشنواره بودند.
کار بازخوانی متون صحنه ای توسط مرضیه محبوب،‌‏ روشنک روشن و کار بازخوانی آثار خیابانی توسط مریم اقبالی،‌‏ مجتبی کاظمی و ژوبین غازیانی پی گرفته شد و سرانجام 30 اثر در سه بخش صحنه ای، خیابانی و خیمه شب بازی برای حضور در جشنواره انتخاب شدند.
در بخش آثار صحنه ای نمایش های "مثل های عروسکی " (‌‏فرناز بهزادی) از تهران ،‌‏ " گاو " (حامد زحمتکش- مهدی فرشیدی سپهر) از تهران ،‌‏ "ماهی گیر" (فاطمه سوزنگر) از تهران ،"‌‏ سند باد بحری" (وحید شاکری) از تهران ،" ساز شب" ( سوسن مقصود لو ) از تهران ،" انتظار درکافه پارکر" (حسین زینالی) از تهران، " وقتی نخودی غول می شود" ( افسانه زمانی ) از تهران ،"‌‏گلی گلی جون" ( عادل بزدوده ) از تهران ،" خواب دیدم اره های ماه چون پر می بارد" ( مریم معینی) از تهران، "عنکبوت پروانه¬ای" (افشین قاسمی) از تهران ،" ‌‏هفت وادی" (مریم ضیایی) از تهران، " لباس فرفری" (مهدیه اخوان نیک) از تهران،"‌‏ تحویل دل " (زهرا صبری) از تهران، "‌‏عاشق شدن به فصل سرما" (محمد تقی اسماعیلی) از تهران،" ‌‏اسب آبنوس" (محمد حسن نجفی) از تنکابن،" هدیه مرموز" (یاسر خاسب) از ساری و" دیو و کچلک" (سعید باغبانی) از همدان روی صحنه رفتند.
در بخش خیمه شب بازی نیز نمایش های "بارگاه سلیم خان" (رضا خمسه ای) از تهران، "پیام آفتاب" (داود فتحعلی بیگی) از تهران،‌‏" پهلوان پنبه" (فریبا رئیسی) از تهران،"‌‏ پهلوان کچل" (فهمیه میزا حسینی) از تهران و "مرگ مبارک " (حامد ذبیحی) از تهران اجرا شد.
در بخش خیابانی هم نمایش های" این دیگه واسه ما درس نمی شه" (بهناز مهدی خواه)از تهران، " کیسه جتدویی" (مهدی اسماعیلی) از تهران ،"‌‏خواننده اپرا " (علیرضا ناصحی) از تهران،" این عروسک مال کیه؟" (ایرج کله چاهی اصل) از تهران،" لنگ درازها " (محسن پور قاسمی) از تهران،" لطفا پنهان نشوید" (رجبعلی فلاح) از قائم شهر و "رقص چوب"( مهدی آبشناس) از گنبد کاوسدر معرض دید عموم قرار گرفت.
علاوه بر این، دو نمایش" قصه ما "به کارگردانی" سعید غفاری" از بم و نمایش" پنبه گل " به کارگردانی " فریباچوپان نژاد" از گرگان در حاشیه جشنواره و شهرهای خودشان اجرا شد.
در زمینه اجرای نمایش‌‌های خارجی نیز 80 گروه درخواست شرکت در جشنواره را داشتند که سرانجام 9 نمایش از کشورهای لهستان، ارمنستان، هلند، انگلستان، اسپانیا، استرالیا و کنیا به جشنواره راه یافتند.
همچنین 8 نمایش عروسکی خیابانی ‌‌ایرانی و یک نمایش عروسکی خیابانی از لهستان ‌اجرا شدند.
" مسخ " از کشور لهستان، " حساسیت" از کشور لهستان،" پانتارای" دو از کشور هلند،"‌‏ اینمالیا" از انگلستان،" سایه" از استرالیا،" ‌‏قصه آفریقایی "از کنیا و لهستان ، "مزرعه حیوانات‌‏" از لهستان، "شازده کوچولو "از ارمنستان،" شالاکریمائکوم" از فرانسه اجرا شدند. کارگاه های تخصصی تئاتر عروسکی نیز در طول روزهای برگزاری جشنواره در دو بخش فعالیت خود را انجام دادند.
در بخش ایرانی با دعوت از چهار تن از هنرمندان حرفه ای تئاتر عروسکی چهار کارگاه تخصصی برپا شد.
کارگاه نمایشنامه نویسی، کامبوزیا پرتوی - کارگاه بازی با اشیا آتیلا پسیانی - کارگاه بداهه پردازی در نمایش عروسکی، بهرام شاه محمد لو - کارگاه نمایشی سنتی خراسان نیم اسب، حمید رضا اردلان عنوان این کارگاه ها بود.
دو کتاب عروسک های هند نوشته هومن بابک و آیین نمایش ایرانی نوشته پوپک عظیم پور در بخش نمایشگاه کتاب جشنواره یازدهم به همراه چهار نمایشنامه عرضه شد. نمایشنامه های ماه پیشونی، نوشته مرضیه محجوب، خواجه لطیف تنبور زن نوشته ایرج طهماسب، ‌‏قصه تلخ طلا و ددو جونه ور نوشته بهروز غریب پور به مناسبت جشنواره منتشر شد.
همچنین مجموعه کارت پستال های شخصیت های خیمه شب بازی نیز در این نمایشگاه عرضه شد.
نمایشگاه عکس این جشنواره شامل 60 قطعه عکس از آثار 9 عکاس بود که طی روزهای برگزاری جشنواره در سالن انتظار تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر برپا شد. این عکس ها از آثار عکاسانی چون رضا معطریان، سیامک زمردی مطلق،‌‏ امیر عابدی، مسعود پاکدل، سعید درویش نژاد،‌‏ ابراهیم حسینی،‌‏ حسین سلمان زاده، شکوفه هاشمیان، ناصر عرفانیان و افسانه محمدی بود.
همچنین نمایشگاه ماسک این جشنواره نیز شامل 20 ماسک از آثار فروز هاشمی درسالن انتظار تالار چهارسو مجموعه تئاترشهر برپا شد.
. دبیر جشنواره یازدهم حسین پارسایی رئیس مرکز هنرهای نمایشی و قائم مقام دبیر، جواد ذوالفقاری بود.
دور دوازدهم    
دوازدهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی به دبیری رحمت الله محرابی از 19 تا 26 مرداد 87 در تهران برگزار شد.
در بخش مسابقه نمایش‌های صحنه‌ای 25 اثر، در بخش مسابقه بین الملل 7 نمایش خارجی و 6 نمایش ایرانی حضور داشتند. همچنین 17 نمایش خیابانی در این دوره از جشنواره شرکت کرد. در بخش مرور نیز 5 نمایش روی صحنه رفت.
در این جشنواره چند کارگاه آموزشی با حضور کارگردان‌های خارجی  و یک کارگاه آموزشی  توسط گروه ایرانی برگزار ‌شد که در این کارگاه تجربه اجرای نمایش در محیطی خارج از سالن‌های نمایش بررسی ‌شد.
274 متن نمایشنامه به دبیرخانه جشنواره رسید که از میان نمایشنامه های طلا معتضدی و جواد ذوالفقاری در طول جشنواره منتشر ‌شد. همچنین سه نمایشنامه «مرد کوچک»، «ماه پیشونی» و «مشکل دردسرساز»نیز مورد تقدیر قرار ‌گرفتند.
در بخش خیابانی آثار توسط حمیدرضا افشار، علی پاکدست و سعید درویش‌نژاد داوری ‌شد. در بخش مسابقه بین‌الملل نیز سه داور خارجی از کشورهای کانادا، ایتالیا و روسیه و همچنین هما جدیکار و یوسف صدیق به داوری آثار پرداختند.
داوران بخش مسابقه ایران را 11 نفر و متشکل از مسلم قاسمی، کریم سعیدیان، ایرج محمدی، داوود کیانیان، شادی پورمحمدی، آزاده پورمختار، اردشیر کشاورزی، محمد نعمتی پور، آذر مبارکی، محمدعاقبتی و محمد اعلمی بودند.
دوازدهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی از 19 مرداد در تالارهای هنر، فردوسی، خانه نمایش، تماشاخانه سنگلج، تالارهای اصلی، چهارسو، سایه، قشقایی و کارگاه نمایش  آغاز و 26 مرداد با معرفی گروههای برگزیده به کار خود پایان داد.
چاپ سه عنوان کتاب مقدمه‌ای بر فانتزی نوشته شیوا مسعودی، عروسک و نمایش عروسکی ترجمه آزاده نوری و همایون فربد و زبان عروسک ترجمه شیوا مسعودی را از برنامه انتشارات جشنواره دوازدهم ذکر کرد.
مجموع آثار صحنه‌ای رسیده‌ به دبیرخانه جشنواره 296 اثر بوده که از میان این آثار،161 اثر متعلق‌ به گروه‌های تهرانی و 135 اثر دیگر متعلق به گروه‌های شهرستانی بود که در نهایت 57 اثر به مرحلهء نهایی رسیدند که از این تعداد 38 اثر از تهران و 19 اثر از شهرستان بودند که در بخش‌های مختلف جشنواره جا گرفتند. در کنار این‌ها 9 نمایش خیابانی نیز برای‌ شرکت در جشنواره پذیرفته شدند. نمایش‌ها در طول یک هفته جشنواره در تالارهای مجموعه‌ تئاتر شهر، تالارهای هنر، سنگلج، خانه نمایش‌ و فردوسی به روی صحنه رفتند.
براساس گزارش‌های موجود مجموعه تماشاگران جشنواره بیش از 80000 تن بود. از ویژگی‌های جشنواره دوازدهم ایجاد بخش پژوهش بود. در این بخش با یاری و همکاری انتشارات نمایش، پنج کتاب نمایشنامه و مرجع و نیز مجموعه کارت پستال‌هایی از شخصیت‌های خیمه شب بازی چاپ شد.
در این جشنواره سنت برگزاری جلسات نقد و بررسی نمایش‌ها حذف شد. محرابی علت‌ حذف جلسات نقد را رقابتی بودن جشنواره‌ عنوان کرد و این‌که شاید وجود این جلسات‌ به عاملی برای تخریب گروه‌های نمایشی‌ تبدیل شود. به زعم محرابی بهتر است اول‌ بتوانیم اصول نقد را قبل از برگزاری این‌گونه‌ نشست‌ها مد نظر قرار بدهیم.
بخش بین الملل، دارای چندین‌ نمایش از کشورهای اتریش، هلند، تاجیکستان و ایتالیا بود و طبق سنتی‌ دیرینه، هرکدام از گروه‌های خارجی کارگاه‌هایی آموزشی نیز برای‌ دانشجویان و هنرمندان تئاتر برگزار کردند.
نمایش«فلوت سحرآمیز»به کارگردانی ورنر هیرزد از کشور اتریش یکی‌ از اجراهای خوب بخش بین الملل جشنواره بود. این اپرای عروسکی‌ شش سال پیش و در نهمین جشنواره نمایش عروسکی در تالار وحدت اجرا شده بود و امسال برای دومین بار، با تماشاگرانی دو چندان‌ به روی صحنه رفت. این نمایش،برای اولین بار در سپتامبر 1791 در وین به کارگردانی پرفسور گردهاردتت شینگر اجرا شده بود و حالا پس‌ از قرن‌ها، ین اپرای کلاسیک در تهران توسط هیرزر به اجرا رفت. هیرزر 33 سال است که با تئاتر عروسکی مشغول است و این نمایش را قبلا در کشورهایی مانند ایتالیا،کانادا،چین،کره جنوبی و قبرس اجرا کرده‌ است.
همچنین گروه نمایش اپرای«فلوت سحرآمیز»کارگاهی را برگزار کرد که ضمن نمایش و معرفی عروسک‌هایشان،درباره¬ی ساخت و چگونگی‌ هدایت آن‌ها توضیح دادند. در پایان کارگاه، شرکت‌کنندگان از پشت‌ صحنه، دکور و عروسک‌های اجرا دیدن کردند و باهم‌راهی گروه‌ عروسک‌ها را به حرکت درآوردند.
از دیگر نمایش‌های این بخش، دو نمایش با عنوان‌های«قورباغه» و «کانتوس انیماتا»از کشور هلند و نمایش «پولچنیلا با چهار دست»از کشور ایتالیا و«آلیس در آینه»بود.اما هنرمندان تاجیک،عروسکی برابر با قامت انسان را به جشنواره آورده بودند. این عروسک بزرگ و رنگی‌ معروف به «پرتو بانو» بود. این عروسک در مراسم افتتاحیه، با انجام‌ حرکات نمایشی حضور خود را اعلام کرد. تاجیکی‌ها می‌گفتند«پرتو بانو»از مواد دور ریختنی و بسیار ارزان ساخته شده است؛ به‌هرحال، «پرتو بانو»باعث شد که روز افتتاحیه خیلی از مردم تفریح کنند.
هیات انتخاب بخش مرور متشکل از داود کیانیان، یوسف صدیق، علی پاکدست، محمدعلی خبری و سعید درویش‌نژاد بعد از بازبینی آثار نمایش‌های "یک رؤیا" به کارگردانی زهره بهروزی‌نیا، "سپید و سیاه ماه پیشونی" به کارگردانی حامد زارعان، "راز طلسم" به کارگردانی غزاله مرادیان، "آهای کدو کجا کجا" به کارگردانی رامین کهن، "آخرین گل" به کارگردانی جواد علایی، "مکبث" به کارگردانی بهروز غریب‌پور را برای بخش مرور جشنواره انتخاب کردند.
علاوه بر کارگاه‌های کشورهای خارجی، توسط هنرمندان ایرانی کارگاهی‌ با عنوان«تئاتر بیمارستانی»برگزار شد. این کارگاه آموزشی به منظور معرفی و شناساندن تئاتر و اجرای نمایش در بیمارستان و کاربرد آن‌ برای بیماران بود. برگزارکنندگان این کارگاه، از تجربه‌های خود از اجرای‌ نمایش در بیمارستان‌های کودکان گفتند.هدف کارگاه مذکور بیش‌تر تشویق تئاتری‌ها به اجرای نمایش در فضاهایی جز تالار نمایش بود.
یکی از کارگاه‌ها نیز متعلق به داور ایتالیایی با نام استفانو گیونجی بود که کارگاه آموزشی خود را با عنوان«دست انسان: مادر دراماتورژی‌ عروسکی» برگزار کرد. او در این کارگاه، از شرکت‌کننده‌ها خواست تا از صندلی‌های خود بلند شوند و به مدت یک دقیقه دست‌هایشان را بالا بگیرند. او معتقد بود که هرکس، اگر بعد از این یک دقیقه، احساس‌ خستگی کند دیگر نباید به سراغ تئاتر عروسکی برود چون نمی‌تواند به‌ خوبی از دست‌هایش استفاده کند.
دور سیزدهم
سیزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران-مبارک، که از 31 تیرماه 89 در تالارهای تهران کار خود را آغاز کرده بود، با مراسمی در فرهنگسرای نیاوران، در روز 5 مرداد به کار خود پایان داد. این جشنواره در بخش‌های صحنه‌ای، میدانی و فضای باز، کارگاه‌های آموزشی و سمینار علمی برگزار شد و در بخش بین‌المللی مهمانانی از کشورهای فرانسه، هلند، سوئیس، بوسنی و هرزگوین، آرژانتین، انگلستان و ایتالیا را میزبانی کرد.
در بخش صحنه‌ای از میان 319 اثر متقاضی، 21 نمایش به جشنواره راه پیدا کردند که توسط حمیدرضا اردلان، یوسف صدیق و آزاده پورمختار انتخاب شدند. در بخش فضای باز و خیمه شب‌بازی نیز از میان 42 اثر رسیده، 25 نمایش به انتخاب مسلم قاسمی، ایرج محمدی و فریبا رئیسی در جدول قرار گرفتند. در بخش دانشگاهی نیز 26 اثر متقاضی شرکت بودند و 6 نمایش به انتخاب علی پاکدست، کریم سعیدیان و منصور پاک‌بین اجرا شد. 6 نمایش با موضوع قصص قرآنی و 6 نمایش در بخش کودک  اجرا شد. 7 اثر نمایشی از میان آثار پیشکسوتان و استادان در بخش مهمان اجرا شد که عبارت است از:  "بهار آمد" به کارگردانی حسن دادشکر،  "بیژن و منیژه" به کارگردانی رسول نجفیان، "عروسی ملک جمشید" به کارگردانی هما جدیکار، "موسم گل" به کارگردانی عادل بزدوده، "سمک عیار" به کارگردانی جواد ذوالفقاری، "کنسرت حشرات" به کارگردانی مریم سعادت و "اپرای مولوی" به کارگردانی بهروز غریب‌پور.
در بخش نمایش‌نامه نویسی، از میان 42 اثر رسیده به دبیرخانه، 3 نمایش‌نامه توسط «داوود کیانیان» ، «جواد ذوالفقاری» و «حمیدرضا اردلان» برگزیده شدند و توسط انتشارات نمایش به چاپ رسیدند. اما در بخش بین‌الملل، از میان 127 اثر دریافت شده، 11 اثر از کشورهای یاد شده در فضای باز و صحنه‌ای به نمایش درآمدند.
بخش جنبی جشنواره سیزدهم، شامل برپایی 6 کارگاه آموزشی بود و از 20 تیر کار خود را آغاز کرد. روش ساخت عروسک‌های غول‌پیکر توسط «فلورماری فوئنتس» از فرانسه، ساخت عروسک‌ها و ماسک‌های افسانه‌ای توسط «ماری کربونه» از ایتالیا، ساخت عروسک‌های کاغذی توسط «الن لوکوک» و «نرگس مجد» از فرانسه، ساخت عروسک با وسایل دور ریختنی توسط «تینا آبش زاده»، اوریگامی توسط «آذر مبارکی» و ساخت و ساز عروسک‌های باتومی و رومیزی با استفاده از مواد نرم توسط «ایرج محمدی» کارگاه‌هایی بودند که با رویکرد ساخت انواع عروسک شکل گرفتند. سه کارگاه آموزشی مربیان فرانسوی و ایتالیایی، در روز آغازین جشنواره، حاصل کار دانشجویان خود را به معرض دید قرار دادند.
حاصل کار کارگاه عروسک‌های غول‌پیکر، یک «مبارکِ بزرگ» بود که توسط یک بازی دهنده هدایت می‌شد. این عروسک 4 متری که بر دوش بازی دهنده خود ایستاده بود، در محوطه تئاتر شهر، همراه با موسیقی محلی ایرانی حرکت می‌کرد و جمع کثیری را به دنبال خود به این طرف و آن طرف می‌کشاند. حرکات ظریف این عروسک غول‌پیکر، آن‌هم توسط یک بازی دهنده،در نگاه اول بیننده را کاملاً شیفته‌ی خود می‌ساخت. افراد برگزیده‌ی کارگاه تئاتر کاغذی نیز، با هدایت الن لوکوک و نرگس مجد کارهای خود را در روز افتتاحییه به اجرا گذاشتند.
سمینار بین‌المللی با عنوان «سنت، عروسک، نمایش» از 29 تا 31 تیرماه، با حضور پژوهشگران برجسته عرصه تئاتر، ادبیات، اسطوره شناسی و زبان شناسی در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر برگزار شد. دبیر این سمینار دکتر حمیدرضا اردلان، رئیس مبارک-یونیما (یونیمای ایران) بود. در این سمینار علاوه بر پژوهشگران ایرانی، پژوهشگرانی از کشورهای ایتالیا، ترکیه، عربستان، فرانسه، کانادا، و هند نیز حضور داشتند.
چاپ 8 عنوان کتاب از دیگر اقدامات دبیرخانه جشنواره است که هم‌زمان با برگزاری جشنواره منتشر شد. نمایش‌نامه‌های قصه‌ی بخت، دختران باغ‌های قالی، و گفت امروز بینی و فردا و پس‌آن فردا، ماه پیشونی چنین بود، نفرین عاشقانه برای آتش و کتاب‌های تئاتر عروسکی بازی با آتش و فرهنگ عروسک‌ها و عروسک‌های آیینی و سنتی ایران، عناوین این کتاب‌ها هستند.
کتاب وزین فرهنگ عروسک‌ها حاصل ده سال پژوهش و تحقیق «پوپک عظیم پور» در حوزه نمایش‌های عروسکی آیینی و سنتی و پیکرک‌ها و اصطلاحات، نمایش‌گران و عروسک- بازیچه‌های اقوام گوناگون ایرانی است.
یکی‌دیگر از بخش‌های جنبی و در عین حال مهم جشنواره، برپایی نمایشگاه بزرگ عروسک‌های ایرانی بود که روز دوم مردادماه در فرهنگستان هنر، مؤسسه فرهنگی-هنری صبا افتتاح شد و تا 13 مرداد نیز ادامه داشت. در این نمایش‌گاه حدود هفتصد عروسک ایرانی شامل عروسک‌های اسطوره‌ای، افسانه‌ای، ماسک‌های تعزیه و تخت حوضی، عروسک‌های خیمه شب‌بازی و عروسک‌های سنتی، محلی و بومی ایران، متعلق به فرهنگ‌ها و قومیت‌های مختلف به تماشا گذاشته شد. برخی از عروسک‌های سنتی و ماسک‌ها و شمایل تعزیه در این نمایشگاه مربوط به یک قرن پیش هستند. «ددی پادامجی» رئیس انجمن جهانی نمایش گران عروسکی (UNIMA) در سخنرانی خود در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه گفت: « با این‌که اعتقاد دارم عروسک باید روی صحنه باشد و جان بگیرد و نمایش دهد، اما عروسک‌هایی را که یادگارهای تاریخی هستند باید در جایی دائمی مانند موزه محفوظ نگاه داشت.»
«ددی پادامجی» رئیس یونیمای جهانی از کشور هندوستان و «ژاک ترودو» دبیر کل یونیما از کشور کانادا، مهمانان ویژه سمینار و جشنواره عروسکی امسال بودند. ددی پادامجی با مقاله 1- عروسک‌های سنتی و مدرن هند 2- یونیما و اهداف آینده و ژاک ترودو با مقاله فرهنگ نامه جهانی تئاتر عروسکی در سمینار شرکت کردند و در روزهای جشنواره نیز با علاقه و اشتیاق نمایش‌های گوناگون داخلی و خارجی جشنواره را دنبال می‌کردند.
نمایش‌ها از لحاظ موضوعی به چند دسته تقسیم می‌شوند: تعدادی براساس ادبیات کهن شکل گرفته‌اند. (مانند سَمَک عیار، و گفت امروز بینی و فردا...، سر به دار هستی، تا یک بشمار، منطق‌الطیر و...)، توجه به شیخ عطار هم‌زمان در سه نمایش عروسکی اخیر بسیار جالب توجه است.
تعدادی بر اساس ادبیات معاصر (دخترای ننه دریا، برای سایه نوشتن‌ها، پسرک چشم‌آبی و...) تعدادی براساس اسطوره‌ها و افسانه‌های ایرانی ( مبارک‌نامه، فرجام‌فر، بیژن و منیژه، ملک خورشید و...) و تعدادی نیز براساس نمایش‌های عروسکی سنتی ایرانی (جی‌جی‌وی‌جی، بوبوسلیمونک، عروسی ملک جمشید و...)
آن‌چه بیش از همه در نمایش‌های این دوره جلب توجه می‌کرد، حضور توأمان بازیگر و عروسک روی صحنه و رویکرد عجیب به متریال متفاوت برای ساخت عروسک بود. تعداد به نسبت زیاد نمایش‌های دوبعدی و کاغذی را می‌توان به حساب فعلن تب این شیوه در ایران و پایین آوردن هزینه‌ها و اجرای یک کار کوچک و جمع‌وجور گذاشت. البته این را می‌توان به فال نیک گرفت.
سیزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران مبارک 31 تیرماه تا 5 مردادماه 89 در تهران به دبیری اردشیر صالح پور برگزار شد.