مراسم هفتمین روز درگذشت ”حمید سمندریان” در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر برگزار شد

به گزارش سایت ایران تئاتر، در آغاز این مراسم ضمن پخش نماهنگی از حمید سمندریان، افشین هاشمی پیام بهرام بیضایی به مناسبت درگذشت حمید سمندریان را برای حاضران قرائت کرد.

در ادامه قطب الدین صادقی با حضور بر روی سن، عنوان کرد: به واسطه حضوری که سال ها پیش در سمینار هند داشتم با استاد بزرگی آشنا شدم که پس از بیان عرایض من در خصوص تاریخ بد دوره نادرشاه و سلطان محمود، خطاب به من گفت: ملت شما ملت بزرگی است؛ چرا که در آن از فرهنگ، عرفان، موسیقی و هنر به خوبی برخوردار هستید و فقط معلم بزرگ ندارید.

وی تاکید کرد: من از همین جا اعلام می کنم که بر خلاف نظر استاد هندی در حوزه های مختلف از جمله حوزه نمایش ما معلم بزرگی چون سمندریان داریم.

این کارگردان و پژوهشگر تئاتر برای تاکید بر صحبت های خود به تاریخ تئاتر ایران اشاره کرده و خاطرنشان کرد: تاریخ تئاتر ایران به دو دوره تقسیم می شود. دوره اول مربوط به کارهای اقتباسی است که با عبدالحسین نوشین آغاز شد. تلاش او به دلیل سیاسی کاری به ثمر ننشست و در ادامه شاهین سرکسیان بود که او نیز از این طریق به نتیجه ای نرسید .

صادقی ادامه داد: در سال 1338 حمید سمندریان با آگاهی کامل نسبت به مبانی اصلی تئاتر دنیا چیزی را آغاز کرد که نتیجه اش در سه عرصه تاکنون نتیجه داده است .

وی اظهار کرد: حمید سمندریان یک معلم بزرگ است و آنچه که او به ما آموخت، کافی است. سمندریان روش درست بازیگری و ... را با تکنیک و علم تئاتر امروز دنیا به خصوص تئاتر آلمان، منتقل می کرد.

صادقی تصریح کرد: او کارگردانی نبود که کارهای عوامانه اجرا کند و برای خوشایند این و آن دست به کاری بزند، بلکه آثارش به  لحاظ محتوا، اجتماعی و تفکربرانگیز بود.

وی افزود: تفکر او اجتماعی و در ارتباط با بحران های روز بود. در تمامی آثارش پرسش هایی مطرح می شد و جواب هایی دیده می شد. در معلمی تاثیر گذار بود و در کارگردانی تمام آثار او در جهان تراز اول بود .

 این کارگردان پیش کسوت بیان کرد: حمید سمندریان بحران ها را می شناخت و به خوبی با جامعه ما پیوند می زد. او فردی دوست داشتنی و سرشار از انرژی و شور بود. او حد خود را به عنوان یک هنرمند نگه می داشت که این امر باعث شده بود الگویی برای بچه های تئاتر باشد. سمندریان تئاتر را برای تفکر و در ارتباط با مردم و جامعه می خواست و از این منظر شخصیتی آزاده داشت.

صادقی تاکید کرد: گردهمایی امروز ما به این دلیل است که به او بگوییم دوستش داریم. مصالح زندگی سمندریان شامل اندیشه، عشق و خلاقیت است. اندیشه بدین معنا که جهان به من و با من می اندیشد و عشق به معنای این که در من جهان و دیگران خود را دوست خواهند داشت. این عشق دعوت به دیگران در رفتن به سوی آن هاست. در این عشق ایثار کردن و کامل شدن وجود دارد.

 

وی ادامه داد: خلاقیت که از دیگر مصالح زندگی او بود با وجود اندیشه و عشق شکل گرفت و اگر امروز ما شاهد آن هستیم به دلیل خلاصه شدن در دو مفهوم رخدادهای پس از من و بازیگرانی که پس از من می آیند، است. سمندریان با خلاقیت خود در هر عرصه ای سربلند است. تداوم سمندریان در رخدادها و آدم هایی است که پس از او می آیند. توجه داشته باشید که ما باید با احترام  و ادب از دست رفتگان را دوست داشته باشیم.

صادقی در پایان ضمن بیان خاطره ای، اظهار کرد: سمندریان در حوزه نمایش کارهای مفیدی کرد و به همین دلیل دیگران دوستش داشتند، بنابراین خوشبخت از دنیا رفت و من امیدوارم همه ما خوشبخت از دنیا برویم.

در بخش بعدی این مراسم، موسیقی زنده ای برای حاضران اجرا شد.

سپس خسرو خورشیدی به ایراد سخن پرداخت و گفت: سمندریان فقط یک نام نبود و در کنار هنرمندان بزرگ به تاریخ هنر ما پیوست. عبدالحسین نوشین، سرکسیان، بهرامی از جمله هنرمندانی بودند که این هنر را در شرایط سختی انجام می دادند و سمندریان ادامه دهنده راه آنها بود که در شرایط مشکل همیشه کار کرد. سمندریان با قدرت بی نظیری این ارثیه را در کنار دیگر همکاران خود به جوانان این دیار هدیه کرد.

وی در پایان صحبت های خود خاطره ای را بازگو کرد و گفت: سمندریان به قدری از فن بیان خوبی برخوردار بود که همیشه شیفته سخنرانی وی بودم . در سال 1351 وی گفت قصد دارم نمایش "ملاقات بانوی سالخورده" را به روی صحنه ببرم که به او پیشنهاد اجرا در سالنی بلک باکس را دادم، اما او در جواب گفت که قرار است سالن مولوی در اختیار ما قرار گیرد که با تلاش وی این نمایش با استقبال و با متن درخشانی به صحنه رفت که از جمله آثاری بود که با انرژی فراوان از سوی سمندریان به اجرا درآمد.

در بخش بعدی این مراسم کلیپی از صحبت های زنده یاد سمندریان برای حاضران پخش شد.

در ادامه سالار عقیلی که یکی از شاگردان استاد سمندریان در دانشگاه هنر و معماری بود روی صحنه حاضر شد و ضمن بیان یک خاطره و خواندن یک قطعه شعر بدون ساز دین خود را به سمندریان ادا کرد.

سپس احترام برومند که اجرای این مراسم را نیز به عهده داشت گفت: حدود 45 سال است که سمندریان را می شناسم. چندی قبل به لطف یکی از جوانان به همراه اسماعیل شنگله، حمید سمندریان و هما روستا دور هم جمع شدیم و به خوبی به یاد دارم که تلفن به صدا درآمد و به یکی از دوستانم گفتم که می تواند در حال حاضر برای ملاقات با استاد به جمع ما بپیوندد و این در حالی بود که سمندریان بسیار خسته شده بود، اما به محض این که از مراجعه یکی از دوستان اطلاع یافت گفت منتظر می شوم تا او را هم ببینم که این نشانه دیگردوستی وی بود. در ادامه برومند با بیان این که بیایید فرصت ها را از دست ندهیم از اسماعیل شنگله خواست تا روی صحنه حاضر شود.

اسماعیل شنگله عنوان کرد: یک هفته است که از خواب ابدی سمندریان می گذرد و صحبت های زیادی درباره ویژگی های او گفته شده است. شاید بیش از 53 سالی که به ایران آمد و کار تئاتر کرد طی چند روز گذشته از او صحبت شد؛ بنابراین من قصد دارم امروز در خصوص تئاتر لاله زار و ورود سمندریان در آن برهه از زمان توضیحاتی بیان کنم.

 

 وی ادامه داد: سمندریان در زمانی به ایران آمد که تنها دو کتاب تئاتری به چاپ رسیده بود. او به اداره هنر های دراماتیک آمد و از آنجا که هر دو کارمند بودیم و هر دو مسیر مشترکی را برای رفتن به منزل طی می کردیم، هر روز طی دو ساعتی که در مسیر همراه بودیم در خصوص تئاتر صحبت می کردیم ودر اصل من اولین شاگرد او بودم.

شنگله تاکید کرد: او به دنبال این بود که تئاتر داشته باشیم و بعد تلویزیون راه خود را به خانه ها باز کرد و به ما یک برنامه تلویزیونی را سفارش دادند که مرحوم سمندریان از این اتفاق راضی نبود. پس از آن در اداره هنرهای دراماتیک سالن 50 تا60 نفری درست کردیم که چند برنامه تئاتری در آنجا اجرا شد که او اولین اثر خود را هم در آن سالن اجرا کرد.

وی افزود: به خوبی به یاد دارم که رفیع حالتی وقتی پایان تئاتر سمندریان را دید گفت که ستاره ای در آسمان تئاتر ایران درخشید. سمندریان حرکت، تنفس، بیان، نگرش و نقش را به من آموخت. او در هنرستان اداره هنرهای دراماتیک تدریس کرد که خیلی از هنرمندان امروزی فارغ التحصیل همان هنرستان هستند. 

این بازیگر تئاتر و تلویزیون تاکید کرد: به تشویق سمندریان و یکی از دوستان برای ادامه تحصیل راهی آلمان شدم و ارتباط خود را با سمندریان به صورت دورادور برقرار می کردم و هر وقت که به ایران می آمدم کتاب های جدیدی را می آوردم که از جمله آن نمایشنامه "آندورا" بود که مرحوم سمندریان با ترجمه آن بخشی از آن را به اجرا در آورد. پس از آن نمایشنامه "کرگدن" با تلاش های مستمر وی برای پیدا کردن جا و مکان تمرین، اجرا شد.

وی در پایان صحبت های خود عنوان کرد: سمندریان همیشه براین موضوع که آرزویش ایجاد سرپناهی به نام تئاتر بود تاکید می کرد و یادآور می شد که دوست دارد مکانی باشد که هر شب خود چراغ آن را روشن کند.

در ادامه این مراسم اجرای موسیقی توسط جمعی از هنرمندان به روح زنده یاد حمید سمندریان تقدیم شد.

در بخش پایانی نیز هما روستا با در دست داشتن گلی سرخ روی صحنه حاضر شد و شاخه گل را به روح همسر خود تقدیم کرد.

گفتنی است، قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی، ایرج راد مدیرعامل خانه تئاتر، و هنرمندانی چون محمد حاتمی، بهروز بقایی، محمد یعقوبی، اصغر همت، علی دهکردی، الهام پاوه نژاد، احترام برومند، مرضیه برومند، شکرخدا گودرزی، حسین پارسایی، پری صابری،نگار عابدی، محمد زرین‌دست،‌ بهرام شاه‌محمدلو، حسن دادشکر،‌ کوروش سلیمانی، پرویز پورحسینی،‌ حسن پورشیرازی و ‌حسین محب اهری در این مراسم حضور داشتند.