یادداشت ”منوچهر اکبرلو” درباره احیای آئین ها در ماه مبارک رمضان (3)

امروزه با ورود تکنولوژی و سرگرمی های جدید مانند سریال های مختلف تلویزیونی در ماه مبارک رمضان دیگر خبری از اجرای این آئین ها نیست. "منوچهر اکبرلو" در همین ارتباط یادداشتی را در اختیار سایت ایران تئاتر قرار داده که می خوانید:
***
1- آئین٬ شکلی از معرفت است. اسطوره و آئین٬ تجسم دریافت یک قوم از جهان است و نیز می کوشد انسان و رابطهٔ او را با جهان تعریف کند. آیین یک روش تعلیم است. اجرای آئین وسیله ای برای انتقال دانش٬ سنت‌ها و جهان بینی یک قوم به نسل‌های بعدی است. آئین برای مهار کردن هر چه بدی و بلاست و از نیروهای فراطبیعی بهره می گیرد.آیین٬ نیروهای فراطبیعی را تقدیس کرده و سپاس می‌گوید. آن گونه که «جوزف کمپل» می گوید٬آئین‌ها به سه دسته تقسیم می شوند: آئین های لذت٬قدرت و وظیفه. البته هستند آئین‌هایی که ترکیبی از این سه دسته هستند.
2- ایران به عنوان بخشی مهم از تمدن کهن بشری٬ سرشار از آئین‌هاست. آئین‌های ایرانی به ویژه آنان که جنبه های نمایش گونه در آن ها به چشم می خورد، غنای زیادی دارند؛آن چنان غنی که تاثیرات عمیق آن را در آیین های بسیاری از فرهنگ‌های دور و نزدیک٬ حتی امروزه شاهد هستیم.
3- آئین های نمایشی از مناسبت های فصلی گرفته تا آیین های سور و سوگ، متنوع‌اند. برای ما ایرانیان این آئین ها از  نوروز آغاز می شود که بسیاری آن را « نمایان »ترین جشن‌های بهاری دنیا می‌دانند و پس از آن با بسیاری آئین ها ادامه می یابد.
 
4- آئین‌ها در بسیاری موارد٬ شالوده نمایشی دارند. زیرا جملگی آنان ترکیبی هستند که برای «تماشا» به وجود آمده‌اند. چیزی که باید دیده یا شنیده شود و با تماشاگرانی حاضر. تماشاگرانی که بسیاری از ویژگی‌های«مخاطب نمایش» را در خود دارند. به دیگر سخن، مراسم آئینی متشکل است از کُنشی با ماهیت بسیار نمادین و استعاری.
5- اما آیین به شکل مشخص و تعریف شده اش٬ جایی در صحنه نمایش ندارد. از آئین می شود اقتباس کرد؛ می شود الهام گرفت؛ می توان دستمایه گرفت. اما اجرای کامل یک آیین٬ هرچند تماشایی و هرچند نمایشی٬ اختلاط دو جنس ناهمگون است. محصول هیچ مقولهٔ مشخصی نخواهد بود و نتیجه نخواهد داد. اجرای یک مراسم نیایش٬این آیین حرکت درمانی و آن رقص محلی٬ نه تنها به نمایش بومی ختم نخواهد شد؛ بلکه هم آئین و هم نمایش را به بیراهه می بَرَد.
6- آئین های نمایشی٬ منابعی فوق‌العاده برای اقتباس تئاتر ما هستند. منابعی پُر انرژی و سرشار از زندگی. باید که آنها را به خوبی شناخت، باید دانش اقتباس را فرا گرفت، می بایست دریافت که چگونه آئین نمایشی می تواند به نمایش راه بَرَد تا بتوان نمایشی با هویت این جایی را پیدا کرد.