عکسهای تئاترم را بیشتر دوست دارم
مسعود پاکدل در زمرهی عکاسانی است که به خاطر عکسهای تئاترش طی سالهای۷۶ تا ۸۳ نقش مهمی در حافظه بصری مخاطبین تئاتر دارد . آنها که مخاطبین تئاتر و حتی سینما هستند میدانند که وی چه نقشی در به یاد آوری نقشها و صحنههای محتلف در ذهنشان ایفا کرده است .
خانه هنرمندان ایران: مسعود پاکدل در زمرهی عکاسانی است که به خاطر عکسهای تئاترش طی سالهای76 تا 83 نقش مهمی در حافظه بصری مخاطبین تئاتر دارد . آنها که مخاطبین تئاتر و حتی سینما هستند میدانند که وی چه نقشی در به یاد آوری نقشها و صحنههای محتلف در ذهنشان ایفا کرده است . پاکدل از سال 1370 عکاسی را بصورت حرفهای آغاز کرده و از سال 76 تا 83 عکاس تئاتر شهر بوده است، در خلال این سالها نیز عکاسی بیش از 30 مجموعه تلویزیونی را به عهده داشته است. او هماکنون بیش از یک سال است که عکاسی پروژه مختارنامه را انجام میدهد . در یکی از عصرهای پاییزی پاکدل مهمان سایت خبری خانهی هنرمندان ایران بود، در ادامه حاصل گپ و گفت ما با وی را میتوانید بخوانید.
* کارتان را از ابتدا با عکاسی تئاتر آغاز کردید؟
نه. ابتدا برای معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش عکاسی خبری میکردم. پس از آن 30 سریال برای صدا و سیما عکاسی کردم و در سمتهای دیگری مثل تصویربردار، دستیار تصویربردارنیز فعال بودم. اما از 5 سال پیش فقط عکاسی کردهام.
* تک فریم بودن به نظرتان جذابتر بود که تصویر برداری را کنار گذاشتید؟
موقعیتهای پیش آمده که کارهای دیگری مثل تصویربرداری انجام دهم اما ترجیح دادهام که بیشتر عکاسی کنم. به نظرم اگر یک کار را درست انجام بدهیم، بهتر از این است که چند کار را درست انجام ندهیم.
* مدتی است که کمترعکسهای تئاتر از شما میبینیم، عکاسی تئاتر را رها کردهاید؟
فعالیتم در این حوزه کم شده اما عکاسی تئاتر را کنار نگذاشتهام. قبلا به خاطر این که کارمند مرکز هنرهای نمایشی بودم و قرارداد داشتم بیشتر عکس میگرفتم. الآن هر نمایشی را که دوست داشته باشم یا دوستان دعوتم کنند میروم. دیگر به آن شکل همه کارها را عکاسی نمیکنم. تئاتر فقط در جشنواره است و زمان مشخصی دارد.آنطور نیست که مدام بتوانید کار کنید یا از آن کسب درآمد کنید، درآمد من از طریق عکاسی برای فیلم بوده است.
* یعنی غم نان شما را به سوی عکاسی فیلم و سریال کشانده؟
خیر. من سر فیلم یا سریال راحتترم. عکاسی تئاتر هم امکانات خاصی میخواهد و هم این که عکاسی این حوزه نیازمند حضور زیاد و ارتباط با بازیگران و کارگردانهاست.
* در حال حاضر مشغول عکاسی چه پروژهای هستید؟
روی مختارنامه کار میکنم. کار سنگینی است و زمان زیادی میبرد. نزدیک یک سال و هشت ماه است که درگیر آن هستم. کنار میرباقری«کارگردان مختارنامه» بودن، لذتبخش است. با هر آدمی که باشید ممکن است بعد از 6 ماه یا یک سال کار، همه چیز برایتان تمام شود ولی میرباقری این طور نیست، هنوز حس میکنم که خیلی چیزها میتوانم از او یاد بگیرم.
* پس هنوز هم با یک کارگردان تئاتر کار میکنید؟
قبلا دو تئاتر با میرباقری کار کردهام. از نظر کارگردانی،چه در تئاتر و چه در تلویزیون از بهترینهاست.
*عکاسی تئاتر بیشتر جذبتان میکند یا عکاسی سینما و تلویزیون؟
من عکسهای تئاترم را بیشتر دوست دارم. شاید باورتان نشود اما عکسی که در اتاقم زدهام ازعکسهای خودم نیست؛ عکس تئاتر است ولی ازعکسهایی که خودم گرفته ام نیست، از این تئاترها خودم هم عکاسی کردهام، اما عکسهای آنها را بیشتر دوست داشتهام. حس میکنم برای بهتر شدن کارم باید آنها را ببینم.
* خیلی از دوستانی که عکاسی تئاتر و بهخصوص عکاسی هنری میکنند بر دوربین آنالوگ تعصب دارند. من احساس میکنم نمیخواهند از دوربین دیجیتال با تمام امکاناتی که دارد استفاده کنند، اما شما این کار را کردهاید!نظرتان در اینباره چیست؟
هر طورکه ببینم راحتم کار میکنم . دوربین دیجیتال کارها را خیلی سادهتر کرده است. هزینهها را پایینتر آورده و قدرت آزمون و خطا را بیشتر کرده. استفاده نکردن ازتکنولوژی عقب ماندن از قافله است، بخصوص در مورد عکاسی. عکس بخاطر سهلالوصول بودن بیشتر مورد توجه است. هر روزنامه یا مجلهای را که باز کنید حتی روی در و دیوار شما همیشه عکس میبینید نه فیلم. عکس در جامعه و مردم خیلی بیشتر حضور دارد.
* این حضور زیاد باعث روزمرگی نمیشود؟
ممکن است این اتفاق بیفتد. یک سری چیزها مثل روزنامه باید روزمره شوند. نمیتوانید ارزش آن را به خاطر روزمرگی انکار کنید. نمیتوان گفت به خاطر دم دست بودنشان بد هستند و نخوانیم.عکس در همه جا کاربرد دارد. ما تهیهکنندگان عکس هستیم.من تصمیم گیرنده نیستم. میتوانم بگویم عکس این جا کار نشود و چاپ نشود اما تصمیمگیرندهی کلی من نیستم.
* تجربهی فیلمسازی هم داشتهاید؟
بارها به آن فکر کردهام اما به خاطر مشکل مالی هیچ گاه اقدام نکردهام. البته برنامهسازی تلویزیونی کردهام. برنامههایی هم که تا به حال ساختهام، بیشتر به موضوع فیلم ربط داشته؛ مثل موسیقی فیلم و دنیای سینما. دیگر زمان انجام کارهای تجربی برای من گذشته است. خرج زندگی اصلا به من فرصت نمیدهد که به این مسائل فکر کنم. فقط عکاسی است که انتخاب کردهام و دنبالش رفتهام. بقیه اجباری بوده است. در این که عکاس موفقی بودهام، شک دارم . هر کسی روی هر کاری که اصرار داشته باشد و پیگیر باشد، مسلماً موفق میشود. کار خاصی نکردهام. واقعا به خاطر این بوده که روی این کار اصرار داشتهام و پیگیر بودهام. شاید باور نکنید من چهار سال در تئاتر شهر کار کردم، بدون این که دستمزدی بگیرم. کسی این کار را نمیکند. من به خاطر علاقهام عکس میگیرم. عکاسی کاری نیست که با یک سال جواب بدهد. باید کار کنید و کارهایتان در حدی باشد که در مجلات و روزنامهها چاپ شود تا به چشم بیایی. به این راحتی جواب نمیدهد. حضور باید دائمی باشد در عکاسی لحظات مهم هستند.
* در فکر برگزاری نمایشگاهی از عکسهایی که طی این سالها از نمایشهای مختلف گرفتهاید نیستید؟
دو هفته پیش در تئاتر شهر نمایشگاه داشتم. نمایش «پنجرهها»ی «فرهاد آئیش» که همزمان با اجرای تئاترش نمایشگاه عکس هم داشت. امسال فکر نمیکنم نمایشگاهی داشته باشم.
* بخاطر شرایط و کار زیادتان یا به خاطر وسواس؟
من زیاد پیگیر نمایشگاه نیستم. اگر شرایطش پیش بیاید، استقبال میکنم.