اگر دولت برخورد مثبتی با سند توسعه تئاتر و بودجه تئاتر داشته باشد مجلس شورای اسلامی همکاری لازم را انجام خواهد داد
مرتضی تمدن عضو هیئت رئیسه کمیسیون بودجه مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش که با توجه به این مشکلات آیا می‌توان امیدوار بود بودجه تئاتر افزایش پیدا کند، تصریح کرد:«بودجه بخش فرهنگ مقوله‌ای است که سال‌هاست مورد بحث و بررسی است. هیچ گاه سهم فرهنگ از مجموعه منابع مالی تکافوی نیازهای این بخش گسترده را نمی‌کرده است. من هم با تمام کسانی که معتقدند بخش فرهنگ متناسب با نیازهای واقعی خود، بودجه نداشته هم داستان هستم. هر چند همه مشکلات به بودجه ختم و سهمی که برای آن در نظر گرفته شده برنمی‌گردد. »
گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما شب گذشته با حضور مرتضی تمدن عضو هیئت رئیسه کمیسیون بودجه مجلس شورای اسلامی، محمدحسین ایمانی‌خوشخو معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین پارسایی مدیر اداره کل هنرهای نمایشی و علی نصیریان پیشکسوت تئاتر کشور از استودیوی خبر شبکه دو سیما پخش شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، در این برنامه که به بهانه برگزاری کنگره بزرگ تئاتر کشور و با عنوان”آسیب شناسی تئاتر ایران” از تلویزیون پخش شد، ابتدا علی نصیریان در پاسخ به مجری جلسه درباره جایگاه تئاتر و ظرفیت‌های بالقوه این هنر گفت:«با پیدایش تصویر در دنیا تصور می‌شد به موقعیت فیلم و تئاتر لطمه وارد شود ولی این اتفاق نیفتاد و هنوز هنرمندان در این عرصه‌ها مشغول کارند. دلیلش این است که هنر نمایش یک هنر آئینی بوده و دارای خاصیت تکثیر ناشدنی است. به گونه‌ای که هر شب با شب قبل فرق می‌کند. این اتفاق یک اتفاق نادر و ناب است به همین دلیل نیز تئاتر صاحب ارزش است.
در ادامه برنامه، پارسایی در پاسخ به این پرسش که آیا ما تاکنون توانسته‌ایم از تمامی ظرفیت‌های هنر نمایش استفاده کنیم، گفت:«ما سالانه بیش از هزار فارغ‌التحصیل تئاتر، 100 گروه حرفه‌ای، 500 انجمن نمایش و تعداد زیادی علاقه‌مند داریم و در یک کلام در حال حاضر خانواده تئاتر بالغ بر 90 هزار تن است. بنابراین پتانسیل عظیمی در تئاتر کشور وجود دارد. با این حال تنها یک مجموعه تئاترشهر داریم که هرازچندگاهی دچار حوادثی نیز می‌شود و هیچ تالار موثر و استاندارد دیگری نداریم. با همه این‌ها چاپ فصلنامه، مجله نمایش، نمایشنامه‌ها و ... برگزاری 38 جشنواره استانی و منطقه‌ای و سه جشنواره بزرگ عروسکی، آئینی و فجر و تعاملات ما با خارج از کشور و اعزام گروه‌های نمایشی به خارج و تولید و اجرای نمایش در تهران و شهرستان‌ها و توسعه فضاهای نمایشی از جمله مواردی است که با آن روبرو هستیم. علیرغم همه این‌ها هنوز سالن و فضای تئاتری از بزرگترین مطالبات اهالی تئاتر است.
سپس دکتر ایمانی با اشاره به نقش دولت در توسعه تئاتر، گفت:«تئاتر به علت ویژگی‌هایی که دارد نمی‌تواند هزینه‌های خود را از طریق گیشه تامین کند. در تمام کشورها دولت و نهادهای عمومی دولت مانند شهرداری‌ها هستند که نقش ویژه‌ای در حمایت از تئاتر دارند. از پس از انقلاب اسلامی بودجه تئاتر و نقش دولت در تاسیس سالن‌های تئاتری به دلایل مختلف در شأن و در خور این هنر نبوده است. حتی در زمان جنگ و در زمان پس از انقلاب که هنوز حوزه فرهنگ به طور کامل بررسی نشده بود، سهم تئاتر در کل فرهنگ و سهم آن در بودجه کل کشور در نظر گرفته نشد. بنابراین شاید به این نتیجه برسیم که ما استفاده لازم را از پتانسیل این هنر نکرده‌ایم. این که چه دلایلی وجود داشته و آیا دولت در این زمینه کاستی‌هایی داشته یا میان تولیدات تئاتری و نیازهای جامعه فاصله وجود داشته را باید بررسی کرد.
در ادامه نصیریان با اشاره به این که تمام مشکلات به نبود زمینه‌های لازم برنمی‌گردد، خاطر نشان کرد:«خلاقیت در انجام کار تئاتر بسیار موثر است. ما باید قبول کنیم که خلاقیت در هنر و تئاتر زمینه‌هایی را می‌طلبد و این زمینه‌ها تا حدی کارآیی دارند. حتی آن چه باید در کنگره بزرگ تئاتر کشور مورد توجه قرار گیرد بحث خلاقیت و پرورش آن است. خلاقیت آموختنی نیست و با پول هم به دست نمی‌آید. خلاقیت مربوط به کشف نیروهای درونی ماست. جوانان باید درک کنند که کار هنر زحمت و بینش و مطالعه می‌خواهد.
اما مرتضی تمدن عضو هیئت رئیسه کمیسیون بودجه مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش که با توجه به این مشکلات آیا می‌توان امیدوار بود بودجه تئاتر افزایش پیدا کند، تصریح کرد:«بودجه بخش فرهنگ مقوله‌ای است که سال‌هاست مورد بحث و بررسی است. هیچ گاه سهم فرهنگ از مجموعه منابع مالی تکافوی نیازهای این بخش گسترده را نمی‌کرده است. من هم با تمام کسانی که معتقدند بخش فرهنگ متناسب با نیازهای واقعی خود، بودجه نداشته هم داستان هستم. هر چند همه مشکلات به بودجه ختم و سهمی که برای آن در نظر گرفته شده برنمی‌گردد.
وی با اشاره به ماده 104 تا 107 برنامه چهارم توسعه که بر مبنای آن تکالیف متعددی به عهده فرهنگ گذاشته شده است، بیان کرد:«در طراحی بودجه سال 84 این نگرانی وجود داشت که تکالیف و وظایفی که در عرصه فرهنگ و هنر و تئاتر پیش بینی شده برآورده نشود. باید توجه کرد که بودجه مشخصاً به برنامه تعلق دارد. اگر بخشی، بودجه‌ای را از مجموعه مالی دولت طلب می‌کند باید متناسب با برنامه‌ای باشد که برای آن فعالیت عرضه می‌کنند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید به طور طبیعی در مقابل نقشی که در انجام وظایف دارد، برنامه لازم را ارائه دهد.
وی با اشاره به بودجه سه میلیارد تومانی تئاتر کشور، افزود:«نیمی از این سه میلیارد صرف حقوق و دستمزد افرادی می‌شود که در اداره کل هنرهای نمایشی در بخش اداری فعالیت می‌کنند. این در حالی است که باید یک میلیارد و 500 میلیون تومان از این مبلغ صرف برگزاری جشنواره‌های استانی و منطقه‌ای و بین‌المللی و اداره 500 انجمن نمایش باشد و طبعاً این مبلغ جوابگوی این نیازها نیست.
تمدن سپس با اعلام این که مسئولان و دست اندرکاران وزارت ارشاد و متولیان اداره کل هنرهای نمایشی باید تلاش کنند تا برنامه‌ای را مبتنی بر سند چشم‌انداز بیست ساله و برنامه چهارم توسعه و تکالیفی که برای این هنر معین شده، تهیه کنند، گفت:«بودجه هر بخش در دولت تعیین می‌شود و ما در مجلس قانون گذار هستیم. متولیان هنر باید تلاش کنند در ستاد بودجه دولت، بودجه مورد نظر خود را به تصویب برسانند.
سپس پارسایی در پاسخ به این پرسش مجری برنامه که بخش خصوصی تا چه حد می‌تواند کمک کند و برنامه اداره کل هنرهای نمایشی چیست، گفت:«برنامه‌ها روشن است. ما سال گذشته سند توسعه تئاتر را طراحی و تنظیم کردیم که برای تصویب به هیئت دولت ارائه شد ولی با تغییر و تحولات در دولت مواجه شدیم. اما در مورد خصوصی سازی باید بگویم تئاتر هنر پر هزینه‌ای است که هرگز نمی‌تواند از طریق گیشه روی پای خود بایستد. مخالفتی از سوی اداره کل هنرهای نمایشی برای جذب حمایت کننده وجود ندارد و این بسیار خوب است که بتوانیم مراکز دیگر را درگیر تئاتر کنیم ولی مساله فراتر از این‌هاست. هنرمند تئاتر شش ماه یا بیشتر برای آماده‌سازی نمایشش وقت می‌گذارد تا اثر را یک ماه روی صحنه ببرد و حال باید شش ماه تا یک سال در انتظار حقوق ناچیز خود باشد.
وی با اشاره به تدوین سند توسعه تئاتر و ارائه طرح سازمان تئاتر کشور در این سند بر تعمیق نگاه متولیان ارشد فرهنگی کشور بر این حوزه و افزایش اعتبارات تئاتر تاکید کرد.
دکتر ایمانی نیز در توضیح این که چه مواردی در سند توسعه تئاتر لحاظ شده است، اشاره کرد:«این که دولت از چه طریق و چگونه از تئاتر حمایت کند، تولیدات تئاتر به چه نحوی باشد و ... پیش‌بینی‌هایی در سند توسعه تئاتر شده که اگر به تصویب برسد جایگاه هنر تئاتر ارتقاء خواهد یافت.»
وی با اشاره به این که وقت آن است که مشکلات را پشت سر بگذاریم، گفت:«حق هنرمندان و جامعه غنی فرهنگی ماست که بیش از پیش به آنان اهمیت داده شود.»
سپس مجری برنامه از مرتضی تمدن پرسید که نگاه مجلس شورای اسلامی تا چه حد به تئاتر معطوف است که وی پاسخ داد:«گرایش مجلس هفتم نسبت به مقوله فرهنگ جدی است و مقوله فرهنگ در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بینش مثبت همراه است.»
وی با تاکید بر این که نباید بخش زیادی از فعالیت‌های حوزه فرهنگ را به بخش خصوصی واگذار کرد، افزود:«با این که مشارکت مردم جزء لاینفک فعالیت‌های فرهنگی و هنری محسوب می‌شود ولی درباره پشتیبانی از هنر به دلیل این که نمی‌توان نگاه درآمدزایی صرف از آن داشت باید بیشتر دقت کرد. دولت باید برای فرهنگ سرمایه‌گذاری کند. من معتقدم اگر برنامه شما در حوزه تئاتر در تاریخ مقرر به صحن علنی مجلس راه یابد مورد اقبال مجلس قرار می‌گیرد.
در ادامه برنامه نصیریان با اشاره به شیوه پذیرش نادرست دانشجو در رشته هنر در دانشگاه‌های کشور آموزش در شهرستان‌ها را ضعیف و نیازمند بررسی جدی دانست و از متولیان و مسئولان خواست کارگاه‌های آموزش عملی را برای جوانان در رشته‌های مختلف هنری را‌ه‌اندازی کنند.
سپس پارسایی به همکاری تلویزیون و نهادهای دیگر چون شهرداری با تئاتر در جذب مخاطب برای این هنر اشاره کرد و گفت:«ما باید بخشی از اعتبارات را به آموزش و پژوهش کاربردی در شهرستان‌ها اختصاص دهیم. این که با متدهای آموزشی منسوخ شده و تنها برای بالا بردن آمار در شهرستان‌ها فعالیت کنیم، فایده ندارد.»
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز وضعیت فعلی تئاتر را امیدوار کننده دانست و اضافه کرد:«اگر از تمام ظرفیت تئاتر استفاده شده و اعتمادسازی بیشتر صورت گیرد و تئاتر بتواند به شکل ملموس‌تری در میان مردم مطرح شود جای امیدواری فراوانی است و آینده خوبی برای تئاتر کشور ترسیم می‌شود.»
در پایان برنامه نیز عضو هیئت رئیسه کمیسیون بودجه مجلس شواری اسلامی از تهیه سند توسعه تئاتر کشور ابراز خرسندی کرد و خطاب به مسئولان تئاتر تاکید کرد:«هر چه زودتر این سند عملیاتی شود تا تحقق یابد. وی از دکتر ایمانی و دیگر همکاران وی خواست با تلاش بیشتر سعی در تصویب این سند داشته باشند تا این سند در برنامه‌های دولت گنجانده شود.
وی اعلام کرد:«اگر دولت برخورد مثبتی با این سند و بودجه تئاتر داشته باشد مجلس شورای اسلامی در این مورد همکاری لازم را انجام خواهد داد.»