رییس شورای نظارت بر ارزشیبابی درکمیته نظارت بر نمایش در گنگره بزرگ تئاتر کشور عنوان کرد:
با توجه به ماهیت تئاتر نمی‌توانیم به نگاه سطحی و مبتذل در تئاتر دلخوش کنیم.
کمیته تخصصی ”نظارت بر نمایش“ در نخستین کنگره بزرگ تئاتر کشور روز سه‌شنبه 15 آذر ماه ساعت 3 بعدازظهر در تالار میخک هتل شهر برگزار شد.
در این نشست تخصصی دکتر خبری، مدیر شورای نظارت بر ارزشیابی محمود فرهنگ، رییس تالار سنگلج و جمعی از اعضای نظارت بر نمایش شهرستان‌های کشور حضور داشتند. محمود فرهنگ در ابتدای جلسه به معرفی دکتر خبری برای حاضران پرداخت و گفت: دکتر خبری گزینه مناسبی برای مدیریت شورای نظارت بر ارزشیابی نمایش است چون وی سال‌های تجربه تئاتری در استان قم داشته و بسیاری از فعالان تئاتری این استان از شاگردان ایشان بوده‌اند.
وی افزود: متاسفانه وظایف شورای نظارت بر نمایش در میان هنرمندان معرفی درستی نشده، در حالیکه هدف عمده شورای نظارت بر نمایش ترویج تئاتر است. امیدواریم که بتوانیم به قوانین مدونی برای نظارت به نمایش برسیم، تا ضمن جلب نظر مسوولان کشوری بتوانیم اعتبارات بیشتری را برای ترویج تئاتر جلب کنیم.
دکتر محمدعلی خبری با تاکید بر اینکه هدف شورای نظارت بر نمایش رسیدن به یک نگاه معتدل است، گفت: ما باید با نگاه تئاتری، هنری و فرهنگی پدیده‌ای مانند تئاتر را مورد ارزشیابی قرار دهیم.
وی افزود: اگر نگاه تئاتری با هدف فرهنگ‌سازی در تولید تئاتر ملاک و معیار شود، آن وقت دیگر هیچ نیازی به نظارت نیست. بن‌مایه تئاتر اندیشه است، و در تئاتر هستی نگری به عنوان رکن اساسی مطرح است. ما با توجه به ماهیت تئاتر نمی‌توانیم به نگاه سطحی و مبتذل در تئاتر دلخوش کنیم.
مدیر شورای نظارت بر نمایش در ادامه به نقل از پیتر بروک به چهار گروه مؤلف در تئاتر اشاره کرد و گفت: نمایشنامه‌نویس اولین مؤلف، کارگردان دومین مؤلف، بازیگر سومین مؤلف و مخاطب چهارمین مؤلف است. بنابراین باید ارتباط درست بین گروه هنرمندان و مخاطب برقرار شود، و اثری که در این سرزمین تولید می‌شود باید بیانگر زندگی من ایرانی باشد. متاسفانه در برخی از آثار تولید شده ـ به ویژه آثار تجربی و دانشگاهی ـ هیچ اثری از فرهنگ و زندگی ایرانی نیست، و اینگونه آثار به راحتی مخاطب را از آثار خود حذف می‌کنند.
وی افزود: آثار ایرانی باید بتوانند با مخاطب وارد چالش متفکرانه شوند. شورای نظارت این توانایی را دارد که در اهمیت دادن به نگاه هستی شناسانه و توجه به فرهنگ ایرانی و اسلامی مؤثر باشد.
دکتر خبری دغدغه شورای نظارت را برقرار کردن ارتباط با مردم دانست و گفت: ما سیاسی‌ترین و حساس‌ترین حرفها را در آثار بزرگ تئاتری می‌زنیم. اگر بهترین حرفها در بستر اندیشه‌سازی قرار نگیرد، همه چیز در سطح و شعار باقی می‌ماند و اکثر آثار ایرانی در همین حد باقی مانده‌اند.
وی افزود: ما برای حمایت و کمک به تئاتر آمده‌ایم تا خدمتگزار آن باشیم.
وی متذکر شد که هدف اداره کل هنرهای نمایشی در دوره جدید ریاست خود بر آن است تا 70 تا 80 درصد توجه خود را معطوف به تئاتر شهرستان‌ها بکند، تا از این طریق تئاتر تهران هم نجات پیدا کند.
دکتر خبری همچنین به اعمال سیاست‌هایی برای تولید تئاترهایی برای ایرانیان خارج از کشور برای حفظ و نگهداری فرهنگ ایرانی و اسلامی تاکید کرد.
مطیع، مدیر نظارت بر نمایش استان کرمانشاه در ادامه جلسه گفت: شورای نظارت برخلاف انتظار دیگران نباید نیروی باز دارنده تلقی شود.
وی افزود: متاسفانه نهادها و سازمان‌های فرهنگی چندان توجه‌ای به قوانین موجود در آیین‌نامه شورای نظارت ندارد، بلکه هر نهادی برای خود ضوابطی را برای تصویب و مجوز تدوین و اجرا می‌کنند. در صورتی که باید همه نهادهای موازی با ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تابع قوانین آیین‌نامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی باشند.
وی افزود: ما در استان کرمانشاه از استانداری خواسته‌ایم تا از طریق معاونت اجتماعی به تمامی نهادهای ذیربط ابلاغ شود که برای اجرای نمایش در تالارهای عمومی شهر از طریق شورای نظارت بر نمایش اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام کنند.
مطیع در ادامه یادآور شد: باید راهی برای تثبیت این آیین‌نامه در کل کشور، ارایه شود. در ثانی آیین‌نامه‌ای برای صدور پروانه نمایش تدوین شود.
وی از عدم برنامه‌ای مشخص در زمان ورودیه و خروجیه آثار نمایشی در شورای نظارت بر نمایش انتقاد کرد، و گفت: باید نحوه برخورد با آثار و همچنین حق‌الزحمه کارشناسان طبق دستورالعمل مشخص از اداره کل هنرهای نمایشی به تمامی شوراهای نظارت بر نمایش کشور ابلاغ شود، تا با یکدستی در برخورد با آثار روبرو شویم.
مطیع برخورد سلیقه‌ای را یکی از مشکلات عمده شورای نظارت بر نمایش دانست، و علت آن را نداشتن آیین‌نامه مشخص در صدور پروانه نمایش تلقی کرد.
مطیع در ادامه به اجرای نمایش‌های مبتذل و جلف در شهربازی‌ها انتقاد کرد و گفت: متاسفانه ما از قدرت اجرایی بالایی برای برخورد با اینگونه نمایش‌ها برخوردار نیستیم.
در همین رابطه دیگر نماینده‌های شهرهای کشور نیز از هجوم و استمرار در اجرای نمایش‌های مبتذل انتقاد کردند و خواهان برخورد جدی با اینگونه آثار شدند.
محمود فرهنگ با اشاره به ماده 14 آیین‌نامه شورای نظارت بر ارزشیابی نمایش به برخورد قاطع با جریان‌های مبتذل تاکید کرد و گفت: ما باید اتوریته از دست رفته خود را دوباره بازگردانیم تا بتوانیم بر اجرای نمایش‌ها نظارت دقیق و قاطع داشته باشیم.
وی افزود: ما نمی‌توانیم قانون گریز باشیم، بلکه همگی باید با احترام به قانون و شئونات اسلامی در ترویج هنر تئاتر کوشا باشیم.
نماینده شورای نظارت بر نمایش شهرستان شوشتر از مشخص نبودن خطوط قرمز انتقاد کرد و گفت: با دخالت مسوولان شهرستان در اجرای نمایش‌ها ما نمی‌توانیم نظارت لازم و کافی را در اجرای نمایش‌های شهرمان داشته باشیم. چون در برخی از موارد با مشکلات غیر قابل پیش‌بینی‌ای روبرو می‌شویم.
وی از مدیران اداره کل هنرهای نمایشی خواست تا قدرت اجرایی نظارت بر نمایش را بالا ببرند، تا از دخالت بی‌رویه دیگر مسوولان جلوگیری شود، در ضمن ضمانت اجرایی کامل به این بخش داده شود تا در صورت بروز مشکلات خاص بتوان با قدرت از پس حل و فصل آن برآمد.
نماینده شورای نظارت ساوجبلاغ به بازداشت 7 ساعته یک گروه نمایشی به دستور بسیج شهرستان اشاره کرد و گفت: باید امنیت لازم از طریق مجوز شورای نظارت بر نمایش‌ها اعمال شود، و نهادها و سازمان‌های ذیربط مانع اجرای نمایش‌ها نشوند ـ در صورت بودن مشکل باز هم با مداخله شورای نظارت دستورالعمل جدید در ممانعت اجرایی صادر شود.
نماینده انجمن نمایش شهر خمین به ترکیب اعضای شورای نظارت بر نمایش اشاره کرد و گفت: در این ترکیب 5 نفره فقط حضور 2 کارشناس تئاتر پیش‌بینی شده است، در حالیکه این ۵ نفر باید با هنر تئاتر آشنایی کافی داشته باشند، در صورتیکه اصلاً اشاره‌ای به میزان شناخت این افراد به هنر تئاتر نشده است.
میری‌نژاد، کارگردان تئاتر در شهر یزد از برخی از ممیزی‌های سلیقه‌ای انتقاد کرد و گفت: گاهی دستور حذف یک کلمه و تخطی از آن باعث نادیده گرفتن ماهها تمرین یک گروه ٣٠ نفره می‌شود.
وی افزود: باید افراد دلسوز، آگاه و هنرشناس در شورای نظارت حاضر باشند تا با سعه صدر و برخورد علمی و آگاهانه کارها مورد ارزیابی و ممیزی قرار گیرد. چون بارها مشاهده شده است که افراد ناصالح و نا آگاه بنابر سلیقه فردی خود مانع یک اجرای بدون اشکال شده‌اند.
یزدانی، نماینده شورای نظارت شاهرود با تاکید بر پیشبرندگی این شورا در جهت اعتلای تئاتر گفت: باید افراد هنرمند و آگاه در شوراها حضور داشته باشند تا این شورا به عنوان نیروی بازدارنده تئاتر تلقی نشود.
نماینده شورای نظارت اصفهان هم که خود کارگردان تئاتر است، از نادانستگی برخی از همکاران خود گلایه داشت و گفت: باید از نگاه دلبخواهی و سلیقه‌ای در قضاوت و ارزیابی نمایش‌ها پرهیز شود. حضور آدم‌های آگاه تضمین کننده برخوردهای اصولی با آثار نمایشی است.
نماینده میانه از صدور مجوز از کانال‌های متفاوت در شهر خود گلایه کرد: هیچ منبع و مرجع موثقی برای تصویب و اجرای نمایش‌ها در میانه وجود ندارد.
مدیر شورای نظارت شهر گرگان با اظهار خرسندی از انتخاب دکتر خبری گفت: ما اساساً با مشکلات مطرح شده از سوی دوستان و همکاران در شهرهای مختلف روبرو نیستیم چون بر اساس حسن نیت بر آن بوده‌ایم تا چراغ تئاتر برای همیشه در گرگان روشن نگه داشته شود.
وی افزود: در شهر بزرگی مانند گنبد کاووس فرد متخصص مانند عباس بیژنی مسوولیت نظارت بر نمایش‌ها را بر عهده گرفته و دیگر گرگان به عنوان مرکز استان دخالت در رای و نظر آنان ندارد. همچنین در شهرهای کوچک نیز با فرستادن کارشناسان شورای نظارت مجوز اجرا صادر می‌شود.
نماینده گرگان با رضایت خاطر از نبودن مشکلات در این شهر به دیگر همکاران خود پیشنهاد داد: باید بهترین افراد که در شهرستان تعهد مذهبی و سیاسی دارند و خود تئاتری هستند، در شورای نظارت عضو شوند تا هر چه بهتر در تولید و اجرای آثار نمایشی ارزشیابی اعمال شود.
دکتر خبری در پایان جلسه با اشاره به اینکه خانواده تئاتر ایران سوار یک کشتی شده‌اند، گفت: اگر یک نفر به دلخواه بخواهد سوراخی در این کشتی ایجاد کند، همه اهل تئاتر غرق خواهند شد.
وی افزود: باید یکسری اصول اجتماعی را رعایت کنیم تا تداوم تئاتر مملکت تضمین شود. اگر در شهر گرگان می‌بینیم که مشکلات خاصی در اجرای نمایش‌ها تاکنون مشاهده نشده، به این دلیل است که در این شهر تئاتر پویا وجود داشته و اهل تئاتر نظارت بر آن را بر عهده گرفته‌اند.
دکتر خبری از همکاران خود در شهرهای کشور در خواست کرد تا با ایجاد ارتباط دو جانبه و ارسال انتقادات و پیشنهادات خود در سر و سامان گرفتن شورای نظارت بر نمایش شهرستان‌های کشور کوشا باشند.