جلسه گفت‌و‌شنود نمایش”شیطان با سه شاخ طلایی” برگزار شد

پیمان شیخی:
جلسه گفت‌و‌شنود نمایش”شیطان با سه شاخ طلایی” به کارگردانی دیتر کومل از آلمان با حضور اعضای گروه، تنی چند از خبرنگاران و علاقه‌مندان به تئاتر در سالن کنفرانس خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، نمایش”شیطان با سه شاخ طلایی” چهارمین اثر نمایشی است که دیتر کومل در ایران روی صحنه می‌برد. در این نشست مطبوعاتی کومل به همراه گروه نمایش خود شرکت کرد.
وی در ابتدای جلسه در مورد روند شکل گیری نمایش‌های خود گفت:«ابتدا ما به متن می‌پردازیم به این صورت که بازیگران یک زندگی نامه تخیلی از نقش خود می‌نویسند و بعد از آن با صحنه آرایان صحبت می‌کنیم تا کارشان را آغاز کنند. به طور کلی گزینشی در مورد فرم وجود ندارد و این مضمون است که تاثیرگذار است.»
در این نشست خبرنگار سایت ایران تئاتر در خصوص شیوه اجرای نمایش از دیتر کومل پرسش کرد اما دیتر کومل پاسخ به این پرسش را به کریستل هافمن واگذار کرد. این محقق آلمانی در پاسخ گفت:«در این جا باید به این نکته اشاره کنم که تئاتر مارین باد در یک حمام سنتی تاسیس شده و به همین دلیل تغییراتی در تئاتر صورت می‌گیرد. اما در مورد شیوه اجرایی این نمایش باید گفت که برخلاف سایر نمایش‌های دیتر کومل جنبه‌های مختلفی را در بر دارد که انرژی نیز شامل آن می‌شود. بازیگران این نمایش همواره پرنشاط هستند و برای تماشاگران اجرا می‌کنند و با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنند. همچنین یکی از عناصر کارشان این است که سمبلیک کار می‌کنند، طراحی سمبلیک آقای کومل صرفاً داستان را روایت نمی‌کند، در حقیقت از شیوه بازی بازیگران چیزهایی را بیان می‌کند.»
دیتر کومل در ادامه این مطلب گفت:«برای مثال از شیوه کاربردی ابراز روی صحنه نمایش”شیطان با سه شاخ طلایی” می‌توان به استفاده از وسایل آشپزخانه اشاره کرد. ضمناً زمانی که از ابزار و وسایل زیادی در اجرا استفاده نمی‌کنیم، موجب می‌شود که هنرمندان انرژی بیشتری را برای هنرنمایی خود صرف کنند. به طور کلی هنرمندان به نوعی عریان بازی می‌کنند و این باعث می‌شود که هنرمند با خلاقیت بیشتری کار کند.»
کارگردان نمایش”شیطان با سه شاخ طلایی” در پاسخ به پرسش افشین خورشیدباختری، مدیر برگزاری نشست مبنی بر این که آیا در قصه پالایش صورت گرفته گفت:«به طور معمول ما در کارهایمان اصالت متن را حفظ کرده و سعی می‌کنیم در آن دست نبریم.»
اشتن باخ بازیگر و دستیار دیتر کومل، در ادامه این مطلب گفت:«البته این نمایش یک استثناء محسوب می‌شود چرا که متن نمایش با شروع کار شکل گرفت و از نویسنده درخواست به کار کردیم و نمایش به وجود آمد. در این جا باید به نظر و عقیده نویسنده نمایش اشاره کرد که معتقد است حتی افسانه‌ها نیز باید مطابق زمان حال شوند. برای نویسنده نمایش مهم بود که هر صحنه آئینه‌ای از نمایش باشد. ضمن این که قصد داشت اصالت متن را حفظ کند و با اندک اضافه‌ای که در مورد نمایش صورت گرفته داستانی امروزی به وجود بیاید. همچنین این مسئله که افسانه این نمایش حالتی کمدی داشته باشد برای نویسنده بسیار مهم بود و در برخی صحنه‌ها با این شیوه بازی قصد داشت نشان دهد که گاهی اوقات زندگی تا چه اندازه سخت است.»
کومل در ادامه سخنان اشتن باخ گفت:«ما یک ضرب المثل داریم که می‌گوید:”هیچ وقت با نویسنده‌های زنده کار نکن”، البته من هر زمان با نویسنده‌هایی که در قید حیات هستند کار می‌کنم، می‌خواهم که از او نیز استفاه کنم برای همین از این امکان استفاده می‌کنم که وقتی در تمرین با مشکلاتی مواجه می‌شویم، از حضور نویسنده برای مشورت برای تنظیم و تغییراتی که صورت می‌گیرد استفاده می‌کنیم. نکته مهم دیگر این است که من با نویسنده این نمایش از نظر سیاسی و اجتماعی نیز هم رأی بودیم به همین دلیل کار کردن راحت‌تر بود. برای مثال می‌توانم به این نکته اشاره کنم که معمولاً در افسانه‌ها وقتی فردی از طبقه پایین جامعه به قدرت و پادشاهی می‌رسد، در همان جا می‌ماند، اما با کمک نویسنده به این نتیجه رسیدیم که عروسی در طبقه پایین صورت می‌گیرد.»
در ادامه نشست کریستل هافمن در پاسخ به خورشیدباختری مبنی بر این که آیا قدرت یکی از تم‌های اصلی این نمایش است اظهار کرد:«این درست است. در این افسانه موضوع قدرت موضوع بسیار مهمی است و این پادشاه است که برای حفظ قدرت خود مانع از حیات دیگران نیز می‌شود. اما باید به دو نکته اشاره کنم، اول این که نقش زنان در نمایش مشهود است معمولاً در افسانه‌های سنتی بدین گونه که نقش زنان بارزتر از مردان است، همچنین نقش راهزنان که با اصل متن متفاوت است. راهزنان گروهی هستند که از جامعه خارج می‌شوند و در حاشیه جامعه قرار می‌گیرند البته این‌ها حس هنری قوی را در خود حفظ می‌کنند.»
کومل در ادامه این مطلب گفت:«مایلم اضافه کنم که این افسانه در زمانی نوشته شده که ما علیه پدرانمان عصیان می‌کردیم و برخلاف ادبیات شرق که پدر، پسر را می‌کشد همچون”رستم و سهراب” در ادبیات ما این پسر است که پدر را می‌کشد.»
این کارگردان آلمانی در پاسخ به این که برای اجرای این نمایش دچار خود سانسوری شده‌اید یا خیر گفت:«در مورد متن به هیچ عنوان سانسور نمی‌کنیم و اگر مجبور شویم که این کار را انجام دهیم، از شرکت و اجرا انصراف می‌دهیم، اما باید به این نکته اشاره کنم که ما در ایران حضور داریم که کشوری اسلامی است و باید پایبند به مقررات آن باشیم. اما باید خاطر نشان کنم که به تجربه به ما ثابت شده که گاهی اگر موضوعاتی در پرده بیان شوند، جذاب‌تر و جالب‌تر به نظر می‌رسند.»
دیتر کومل در خصوص حضور هدایت هاشمی در این نمایش افزود:«یکی از بازیگران ما به خاطر بیماری مادرشان نتوانستند به ایران بیایند و می‌توان گفت که یک تصادف و شانس بود که هدایت هاشمی در نمایش ما حضور پیدا کرد. به این ترتیب که همزمان من و سه تن از بازیگران نمایش بازی هدایت هاشمی را در کارگاه نمایش دیدیم و همگی اتفاق نظر داشتیم که این انتخاب خوبی است و حضور او موجب شد که تماشاگران ایرانی ارتباط بهتری با متن برقرار کنند. او بازیگر خوبی است و به هیچ عنوان نیازی نبود که با او تمرین زیادی داشته باشیم.»
کومل در خصوص آشنایی با تئاتر جوانان ایرانی گفت:«طی سال‌های اخیر نمایش‌های زیادی از گروه‌های ایرانی دیده‌ایم که مسلماً برخی از آن‌ها خوب بوده و برخی از کیفیت کمتری برخوردار بودند اما فرم‌هایی که اجرا می‌کنند جالب است، هر چند برخی از این نمایش‌ها برای سلیقه ما کمی قدیمی هستند. تاکنون نیز دو گروه تئاتر”تجربه نو” از اصفهان و”می‌بوسمت و اشک” که نمایش مدرن است را به آلمان دعوت کرده‌ایم و در آینده نیز این دعوت‌ها ادامه خواهد داشت.»
در پایان کومل به مراحل اجرای نمایش اشاره کرد و گفت:«معمولاً ما مشترکا یک متن را انتخاب می‌کنیم و با تحقیق موضوعات اصلی آن را بیرون می‌آوریم. همچنین سایر آثار آن نویسنده را مورد تحقیق و مطالعه قرار می‌دهیم و اگر در قید حیات باشد از حضور او نیز استفاده می‌کنیم. گفت‌وگو با بازیگران نیز در دستور کار ماست و پس از ایجاد تغییراتی تمرینات را آغاز می‌کنیم.»
وی خاطر نشان کرد:«مدتی پس از گذشت تمرینات، افراد صاحب نظر را دعوت می‌کنیم تا پس از تماشای نمایش در مورد آن اظهار نظر کنند.»