در حال بارگذاری ...

سال 94 و چشم‌انداز هم‌فکری و همکاری هنرمندان و مدیران تئاتر

چند چهره هنرهای نمایشی کشور در گفت‌و‌گو با سایت ایران تئاتر، سال 94 را بهترین فرصت برای هم‌دلی، هم‌فکری و همکاری میان هنرمندان و مدیران تئاتر کشور دانستند.
 
مهرانگیز قهرمانی: سال گذشته بین اهالی هنرهای نمایشی و مدیریت تئاتر کشور به دلیل پاره‌ای از مسائل فاصله ایجاد شده بود. با توجه به فرمایشات رهبر انقلاب، که سال 94 را، سال «دولت و ملّت، هم‌دلی و هم‌زبانی» نامگذاری کرده‌اند، امید است با توجه به رویکردهای مدیریت تازه تئاتر کشور، شاهد روزهای پربارتری برای این هنر باشیم.

از سوی دیگر، تئاتر، هنری جمعی است و با اتکا به این مسئله، می‌توان انتظار داشت این همکاری گروهی،‌ علاوه بر تولید و اجرای نمایش، در اداره امور تئاتر کشور هم دیده شود؛ نکته‌ای که مهدی شفیعی، مدیر‌کل هنرهای نمایشی در جلسه معارفه خود بر آن انگشت نهاد و از اهالی هنرهای نمایشی خواست تا در  عرصه اداره تئاتر کشور، بخشی از امور را به عهده بگیرند.  

تئا‌تر ایران در سال‌های اخیر با موضوعات و مسائل مختلفی روبه‌رو بوده است؛ موضوعاتی که مدیران و مسئولان سعی در یافتن راه‌حل و راهکارهای مناسب برای آن داشته‌اند. بدون شک می‌توان به هر ‌یک از این مسائل و راهکار‌ها از زوایای مختلف پرداخت و آن‌ها را بررسی کرد؛ و در این مسیر هنرمندان و کار‌شناسان تئا‌تر خود بهترین قاضی‌ها خواهند بود، چراکه طی سال‌ها و با کسب تجربه بسیار در این عرصه به نتایج عملی دست یافته‌اند. در این راستا، ضمن گفت‌و‌گو با چند هنرمند تئاتر به بیان دیدگاه‌ آنان در مورد این موضوع می‌پردازیم. 

ایرج راد: امور باید با خرد جمعی پیش‌برده شود
 
ایرج راد مدیر عامل خانه تئا‌تر معتقد است شناسایی امکانات و بهره‌گیری درست از آن‌ها، این توانایی را به هنرمندان تئا‌تر می‌دهد تا به رشد و گسترش این هنر در ابعاد مختلف بپردازند.

راد در باره نقش خانه تئا‌تر در این زمینه توضیح داد: «یکی از برنامه‌های خانه تئا‌تر از گذشته تا حال، ارائه راهکار، پیشنهاد و برنامه بر اساس نیاز‌ها بوده که به گسترش و رشد این هنر کمک می‌کرده است. اکنون نیز فعالیت‌های خانه تئا‌تر از این قضیه مستثنی نیست و ما آمادگی داریم به عنوان تشکل بزرگ هنرمندان که ۱۴ زیر مجموعه دارد، در پیشبرد امور هنری نقش ایفا کنیم.» 
 
مدیر عامل خانه تئا‌تر افزود: «در جلسه‌ای که سال گذشته با حضور تعدادی از هنرمندان و آقای علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتیم، قرار شد شورایی مشورتی با حضور هنرمندان تشکیل شود. طبیعتاً خانه تئا‌تر نیز یکی از ارکان این جریان است و در ارتباط با امور هنری، برنامه‌هایی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت را مطرح می‌کند.» 
 
شناسایی امکانات و بهره‌گیری درست از آن‌ها، این توانایی را به هنرمندان تئا‌تر می‌دهد تا به رشد و گسترش این هنر در ابعاد مختلف بپردازند.
 این هنرمند با اشاره به امکانات اندک موجود در تئا‌تر کشور بیان کرد: «امکانات فعلی نمی‌تواند پاسخ‌گوی نیازهای کشور باشد و باید برنامه‌های دیگری برای حرکت و گسترش تئا‌تر در نظرگرفت. خانه تئا‌تر هم به سهم خود تلاش می‌کند در این زمینه یاری‌گر باشد و همراه با مسئولان فعالیت کند.» 

 
ایرج راد ادامه داد: «تئا‌تر بدون گروه معنا پیدا نمی‌کند. باید گروه‌ها و کمپانی‌های تئا‌تر به وجود آیند. نیازهایی وجود دارد که باید به سرانجام برسند. بایستی تشکیلات مختلفی در عرصه تئا‌تر حرفه‌ای، آماتور و دانشجویی با تعاریف و امکانات مشخص داشته باشیم که به صورت مستمر فعالیت کنند. بررسی و شناسایی امکانات، تامین و در اختیار قرار دادن آن‌ها، باعث خواهد شد هنرمندان توانایی تداوم گسترش و رشد تئا‌تر در ابعاد مختلف را داشته باشند.» 
 
ایرج راد در پایان تاکید کرد: «فکر می‌کنم دوره مدیریت آقای شفیعی بر اداره کل هنرهای نمایشی همراه با گفت‌و‌گو و تعامل با هنرمندان تئا‌تر باشد و شرایط را برای بهره‌گیری از یک خردجمعی فراهم کند.» 
 
بهروز غریب‌پور: نباید با هم بجنگیم و سرمایه‌های تئاتر را هدر دهیم
 
در این زمینه، بهروز غریب‌پور، نویسنده و کارگردان تئا‌تر با تایید این رویکرد مدیران تئاتر کشور، عملیاتی شدن همکاری هنرمندان در اداره امور را نیازمند یک نقشه راه دانست. او در این ارتباط گفت: «معتقدم بدون نقشه راه نمی‌توانیم برخی از امور را به دست خود هنرمندان بدهیم. تحقق این امر زمانی میسر خواهد شد که بدانیم هر گونه مشارکت بدون پذیرش نتایج و عواقب آن می‌تواند پر خطر باشد. این در حالیست که در مقابل قوانین جاری، تنها مدیر پاسخگوست.» 
 
کارگردان اپرای عروسکی «حافظ»، با ارائه پیشنهادی گفت: «توقع می‌رود که مدیر اداره‌کل هنرهای نمایشی، ابتدا گروهی از هنرمندان را مامور کند تا مصوبات پیشین را که به اجرا گذاشته نشده‌اند، اجرایی کنند. از سوی دیگر می‌توان مصوبات و رویکردهایی را که سلیقه‌ای بوده و باعث مسدود شدن راه تعامل و تفاهم خانواده تئا‌تر و مسئولان شده است، شناسائی و سپس در یک حرکت حساب شده آن‌ها را کاهش و سپس حذف کرد.» 
 
ما می‌توانیم بجنگیم و سرمایه‌ها هدر دهیم یا همانند یک خانواده اهل اندیشه با هم تعامل کنیم.
 غریب‌پور افزود: «معتقدم آقای مهدی شفیعی دارای روحیه تعامل و تفاهم است و می‌تواند راه برون رفت از فضای پر تنش یک ساله گذشته را پیدا کند. او حتی به‌خاطر تجربه‌اش در امور مالی، خواهد توانست با همین بودجه محدود، امور خانواده تئا‌تر را بسامان سازد.» 

 
این هنرمند پیشکسوت در پایان تاکید کرد: «باید از تجربه‌های گذشته بیاموزیم. ما می‌توانیم بجنگیم و سرمایه‌ها هدر دهیم یا همانند یک خانواده اهل اندیشه با هم تعامل کنیم. طبیعتاً تعامل میان مرکز هنرهای نمایشی، خانه تئا‌تر و هر نهاد دیگر لازمه چیره شدن بر بخش عمده‌ای از مشکلات به جا مانده از گذشته است.» 
 
علیرضا کوشک‌جلالی: اول باید زیرساخت‌ها را آماده کرد
 
در این رابطه، هنرمندان نظرات و دیدگاه‌های گوناگون و راهکارهایی را مطرح می‌کنند. از جمله علیرضا کوشک جلالی، نویسنده، مترجم و کارگردان ایرانی مقیم آلمان در مقایسه تطبیقی اداره تئا‌تر در آن کشور با ایران گفت: «در نظام اداری آلمان، یک مدیر‌کل برای هنر تئا‌تر توسط اداره فرهنگ و هنر انتخاب می‌شود. در مرحله بعد، مدیران تئا‌تر شهر‌های مختلف هستند که به امور اجرایی می‌پردازند.» 
 
او ادامه داد: «هر شهر یک مدیر تئا‌تر دارد که توسط مدیر‌کل کشور برگزیده می‌شود؛ این افراد هنرمند نیستند، بلکه کارشناسانی آگاه به مدیریت هنری‌اند که با گروه‌های نمایشی و هنرمندان کار می‌کنند. آن‌ها به خوبی، تئا‌تر و فضای هنری را می‌شناسند و از شرایط اداری و وضعیت بودجه آگاه‌اند.» 
 
کوشک جلالی با دسته بندی تئا‌تر به سه بخش در آلمان بیان کرد: «تئا‌تر در این کشور به سه دسته دولتی، خصوصی و خصوصیِ خصوصی تقسیم‌بندی می‌شود. تئا‌تر دولتی کاملاً به نهادهای دولتی وابسته است و توسط آن‌ها تامین هزینه می‌شود. تئا‌تر خصوصی توسط بخش دولتی و خصوصی اداره می‌شود؛ در این تئا‌تر، گروه‌های نمایشی دارای سالن‌های دولتی هستند که در آن‌ها تمرین و کار می‌کنند. تئا‌تر خصوصیِ خصوصی مربوط به آن دسته از افرادی است که سالن دولتی ندارند و کار‌های‌شان را در مکان‌ها و سالن‌های خصوصی اجرا می‌کنند.» 
 
کار هنرمند بر صحنه شکل می‌گیرد. پس هیچ کس انتظار ندارد هنرمندان پشت میز مدیریت بنشینند.
 این کارگردان با اشاره به نوع فعالیت گروه‌های تئا‌تری در آلمان توضیح داد: «همان‌گونه که یادآور شدم، اداره فرهنگ و هنر آلمان، مدیر کل را انتخاب می‌کند. او از بودجه سالانه آگاه است و آن را تقسیم بندی و در اختیار مدیران تئا‌تر هر شهر قرار می‌دهد. این بودجه توسط مدیران اداری و بعد از آن مدیران هنری میان گروه‌های ثابت تقسیم می‌شود؛ گروه‌هایی که دارای هنرمندان مشخص و شناخته شده‌اند. می‌توان این نظام را به نظام اجرایی فوتبال شبیه دانست. نکته قابل توجه آنست که مدیران اداری در کار مدیران هنری هیچ نوع دخالتی نمی‌کنند.» 
 
او این نظام اجرایی را درست دانست و تاکید کرد: «کار هنرمند بر صحنه شکل می‌گیرد. پس هیچ کس انتظار ندارد هنرمندان پشت میز مدیریت بنشینند. مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در ارتباط با دخیل کردن هنرمندان در امور اداره تئا‌تر، بی‌شک هم این نگاه را دارند؛ اینکه هنرمندان به آنان مشورت دهند و البته نهادهای دولتی هم زیرساخت‌ها را برای تولید هنری فراهم کنند.» 
 
کوشک جلالی با اشاره به این‌که در چند سال گذشته بسیاری از گروه‌های تئاتری و هنرمندان در ایران بدون کمک و بودجه دولتی دست به تولید هنری زده و در جذب مخاطب و تامین هزینه‌ها هم موفق بوده‌اند، افزود: «اما همه امور تولید هنری را از صفر تا صد نباید بر دوش هنرمندان گذاشت. برای طراحی یک نظام کارآمد مدیریت تئا‌تر کشور، ما با مشکلات ریشه‌ای روبه رو هستیم، تا زمانی‌که این مسائل از جمله میزان بودجه سالانه و تخصیص آن، نظام آموزش، وضعیت سالن‌ها، مسائل استان‌های مختلف و... حل نشوند، بستر مناسبی شکل نگرفته است. اولین نکته آنست که زیرساخت‌هایمان را اصلاح کنیم و آنگاه بر اساس آن، نظامی تئاتری را بر ستون و پایه توانایی‌های هنرمندان بنا نهیم.» 
 
 منوچهر اکبرلو: حلقه‌های مشورتی هنرمندان باید تشکیل شود
 
منوچهر اکبرلو، منتقد، پژوهشگر و نویسنده در ارتباط با نقش هنرمندان در اداره امور تئاتر کشور گفت: «سخن از این‌که بسیاری از امور را می‌توان به دست اهالی هنر سپرد، سیاستی است که از سطوح بالای دولت تدبیر و امید و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شنیده شده است. این هدفی است که آقای شفیعی نیز بر آن تاکید کرد و بی‌شک برنامه‌هایی برای تحقق آن دارد.» 
 
 این پژوهشگر و نویسنده در این ارتباط و در قالب پیشنهاد گفت: «در زمینه تئا‌تر، باید فهرستی از امور که می‌توان به هنرمندان واگذار کرد، تهیه و برایشان برنامه‌ریزی شود. برای مثال در امور زیربنایی و مواردی مانند ساخت سالن، نیازمند وضع قوانین حمایتی و تسهیلاتی هستیم تا بخش خصوصی برای ورود به این عرصه انگیزه پیدا کند.» 
 
باید فهرستی از امور که می‌توان به هنرمندان واگذار کرد، تهیه و برایشان برنامه‌ریزی کرد.
 اکبرلو افزود: «در حال حاضر گروه‌هایی هستند که برای این کار تمایل دارند و اقداماتی هم صورت داده‌اند، اما نبود قوانین لازم برای حمایت مانع رشد ساخت سالن توسط خصوصی می‌شود. همچنین سالن‌های موجود با مشکلات زیادی روبه رو‌ هستند که مهم‌ترین آن‌ها خلاء قانون‌های حمایتی است. مهم‌ترین کار ایجاد سالن با گروه‌های ثابت و مستقر است. گرچه تعداد قابل توجهی سالن بدون استفاده وجود دارند که تحت قدرت مدیریت تئا‌تر نیست، مگر آن‌که تمهیداتی داشته باشند تا با امضای تفاهم نامه‌هایی، این تالار‌ها به تئا‌تر اختصاص داده شوند.» 
 
 او همچنین تاکید کرد: «حمایت از جشنواره‌ها و مسابقات بخش خصوصی می‌تواند راهکار دیگری در جهت سپردن امور به هنرمندان باشد. با این کار از فشار مالی برگزاری جشنواره‌های دولتی تا حد زیادی می‌توان کاست.» 
 
 این نمایشنامه نویس با اشاره به اقداماتی که در حوزه نشر می‌تواند رخ دهد، عنوان کرد: «معتقدم در این بخش، مراکز دولتی باید از رقابت با بخش خصوصی دست بردارند و فقط وارد حوزه‌های پژوهشی بشوند و در مقابل از آثار منتشر شده ناشران خصوصی در زمینه‌های دیگر مانند نمایشنامه یا کتاب‌های آموزشی با خرید بخشی از تیراژ آن‌ها حمایت کنند.» 
 
 اکبرلو در مورد ایجاد شورای مشورتی با حضور هنرمندان نیز گفت: «حلقه‌های مشورتی باید همراه کارگزاران اجرایی و در تعامل دائم با آن‌ها باشند و حتی توانایی دنبال کردن و ارزیابی سیاست‌ها و برنامه‌های تدوین شده را داشته باشند. در این صورت، حاصل هم‌اندیشی هنرمندان و مدیران اجرایی می‌شود و امور بر اساس خرد جمعی پیش می‌رود.» 
 
حمیدرضا نعیمی: هنرمندان و مدیران همگی عضو یک خانواده‌اند
 
حمیدرضا نعیمی، نویسنده و کارگردان تئا‌تر از این رویکرد استقبال کرد و آن را نشانه بهره‌گیری از خرد جمعی در پیشبرد امور دانست. نعیمی گفت: «مهدی شفیعی، بهترین و شایسته‌ترین گزینه‌ برای مرکز هنرهای نمایشی بود. این مسئله جای خوشحالی دارد. قطعاً اگر کسی بتواند وضعیت تئا‌تر را به لحاظ مدیریتی از بحران دور کند، کسی جز او نیست، چراکه سالهاست عهده‌دار پست‌های حساس است و می‌داند در چه جاهایی دچار مشکلات اساسی هستیم. او طرفدار خرد جمعی و مشورت است و این امری ارزشمند محسوب می‌شود.» 
 
او افزود: «قطعاً باید در چند جلسه، دیالوگ‌هایی میان هنرمندان و مدیرکل اداره هنرهای نمایشی برقرار شود تا دیدگاه‌ها شفاف‌تر عنوان شوند و راهکارهایی برای رفع مشکلات اندیشیده شود. بعد از این دیگر نباید تفاوتی بین هنرمندان تئا‌تر و مدیریت آن وجود داشته باشد، چون همه از یک خانواده‌اند.» 
 
نباید تفاوتی بین هنرمندان تئا‌تر و مدیریت آن وجود داشته باشد، چون همه از یک خانواده‌اند.
 این نویسنده و کارگردان خاطرنشان کرد: «البته عنوان سپرده شدن برخی امور به هنرمندان به معنای شانه خالی کردن مدیر نیست، بلکه به معنای آنست که اکنون همه در جهت رفع بحران و سختی‌هایی که تئا‌تر ما را به زانو در آورده، قدم برداریم. این مسئله در لحظه اول شعار است اما می‌توان به صورت نسبی در راه تحقق آن قدم برداشت، به‌گونه‌ای‌که آقای شفیعی در جلسه معارفه‌شان گفتند «از من انتظار معجره نداشته باشید». در واقع این انتظار از هیچ فردی نیست. قرار است ضعف‌ها و نقص‌ها ترمیم شوند.» 
 
نعیمی در مورد تعامل میان خانه تئا‌تر و مرکز هنرهای نمایشی اظهار کرد: «تئا‌تر دغدغه هر دو گروه است. برای این دغدغه مشترک باید به زبان و فهم مشترک برسیم. هیچ شاخه‌ای از تئا‌تر از سوی هیچ نهادی به عنوان شغل پذیرفته نشده است. می‌بایست تلاش و همکاری اداره‌کل هنرهای نمایشی و خانه تئا‌تر به سمتی برود که نهادهای مربوطه، کار هنرمندان تئا‌تر را به عنوان شغل بپذیرند.» 
 
آروند دشت‌آرای: باید شانه‌به‌شانه هم کار کنیم
 
آروند دشت‌آرای کارگردان تئا‌تر نیز در مورد سپرده شدن برخی از امور تئا‌تر کشور به دست هنرمندان توضیح داد: «این در همه جای دنیا مرسوم است. مدیران تئاتر‌ها، تئاتری‌اند. باید این امکان وجود داشته باشد که افراد خلاق، صاحب ایده و آشنا با تئا‌تر روز دنیا، همراه جریان هنرهای نمایشی کشور باشند. البته ممکن است این مسئله آسیب‌هایی را نیز به همراه بیاورد. متاسفانه ما دچار سوء‌تفاهم‌هایی هستیم، همیشه بر علیه یکدیگر اقدام می‌کنیم و سعی در حذف یکدیگر داریم. دیگر زمان آن رسیده است تا در تمام گرایش‌های اجرایی و هنری از جمله تجربی، آوانگارد، سنتی و... با هم یک‌دل باشیم و همه در کنار هم و شانه‌به‌شانه کار کنیم.»
 
دشت‌آرای تاکید کرد: «دوران مقابل هم ایستادن گذشته است. باید با مشارکت ارگان‌ها و نهادهای مربوطه، تئا‌تر را به مجلس شورای اسلامی معرفی و نمایندگان را به دیدن تئا‌تر دعوت کنیم. تئا‌تر ذات فرهنگ ساز دارد و تقویت فرهنگ ملی، راه‌گشای بن‌بست‌ها و برطرف کننده بسیاری از آسیب‌هاست. بخش اعظمی از آسیب‌های اجتماعی با گسترش و توسعه این هنر از میان می‌رود که باید مورد توجه قرار بگیرد.»




مطالب مرتبط

همراه با بازسازی ساختمان سابق اداره تئاتر

ضرورت بازسازی اصولی و تاکید بر مدیریت بهینه آن
همراه با بازسازی ساختمان سابق اداره تئاتر

ضرورت بازسازی اصولی و تاکید بر مدیریت بهینه آن

ایرج راد، قطب‌الدین صادقی و حسن دولت‌آبادی هنرمندان و پیشکسوتان تئاتر ایران از بازسازی ساختمانی که صفحات تاریخ تئاتر ایران در آن ورق خورده، گفتند و یکی از کاربری‌های این ساختمان را تبدیل آن به محل پلاتو برای نسل جوان تئاتر ایران به‌منظور تمرین و اجرا و حتی ایجاد موزه تئاتر ...

|

گفت‌وگو با داور هجدهمین جشنواره تئاتر کردی سقز

حمیدرضا نعیمی: تئاتر کردی درختی استوار است
گفت‌وگو با داور هجدهمین جشنواره تئاتر کردی سقز

حمیدرضا نعیمی: تئاتر کردی درختی استوار است

حمیدرضا نعیمی، داور هجدهمین جشنواره تئاتر کردی سقز، تئاتر کردی را همچون درختی استوار می‌داند که بر خاک این مرز و بوم ریشه تنیده و جزو هویت و شناسنامه این شهر به شمار می‌رود و تداوم این جشنواره برای هنرمندان اهمیت دارد.

|

جنونِ محضِ مایکل فرین وخنده‌ی ملیح کوشک‌جلالی بر آنچه می‌بینیم و آنچه نمی‌بینیم

روایتی معناگرا از نمایش جنون: کوشک جلالی
جنونِ محضِ مایکل فرین وخنده‌ی ملیح کوشک‌جلالی بر آنچه می‌بینیم و آنچه نمی‌بینیم

روایتی معناگرا از نمایش جنون: کوشک جلالی

عبدالحسین لاله: هنرمندان باهوش تاریخ از همان یونان باستان یاد گرفتند گاهی لازم است جدی‌ترین مفاهیم نزد بشر چون مقولات فلسفی را به سخره بگیرند. آنها در نمایشی که به «کمدی‌ اشتباهات» شهرت داشت نشان دادند چگونه فلاسفه‌ای که به خلقت و آفرینش هستی و انسان می‌اندیشند، حتی چاه ...

|

محمدمهدی اسماعیلی: تئاتر شهر قلب تپنده هنر تهران و ایران است

مراسم آغاز احداث حریم تئاتر شهر برگزار شد
محمدمهدی اسماعیلی: تئاتر شهر قلب تپنده هنر تهران و ایران است

مراسم آغاز احداث حریم تئاتر شهر برگزار شد

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم آغاز پروژه احداث حریم تئاتر شهر که روز شنبه دوم دی در سالن مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد، گفت: تئاتر شهر قلب تپنده هنر تهران و ایران است.

|

یادداشتی درباره نمایش «فردریک» نوشته اریک امانوئل اشمیت و کارگردانی حمیدرضا نعیمی

تئاتر؛ ساحتی برای بازنمایی جهان
یادداشتی درباره نمایش «فردریک» نوشته اریک امانوئل اشمیت و کارگردانی حمیدرضا نعیمی

تئاتر؛ ساحتی برای بازنمایی جهان

عباس شاه‌محمدزاده: اریک امانوئل اشمیت جایی می‌گوید: «فلسفه مدعی توضیح جهان است، تئاتر برای بازنمایی آن. با آمیختن این دو، سعی می‌کنم به طرز چشمگیری در مورد وضعیت انسان تأمل کنم، با صمیمیت ...

|

آیین نکوداشت زنده‌یاد جعفر والی برگزار شد

در ستایش کسی که صحنه برایش مقدس بود
آیین نکوداشت زنده‌یاد جعفر والی برگزار شد

در ستایش کسی که صحنه برایش مقدس بود

ایرج راد در آیین نکوداشت هنرمند فقید جعفر والی بازیگر و کارگردان پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون گفت زنده‌یاد والی در تمام زمینه‌ها عاشق تئاتر بود و همه نیز او را دوست داشتند. او فعالیت‌های زیادی را به انجام رساند و خصوصیات بسیار خاصی داشت که ازجمله آن‌ها ریزبینی، دقت، ...

|

نظرات کاربران