نقد و بررسی نمایش اسرار شبانه توسط دکتر قطب الدین صادقی

شیما بهره مند
دکتر قطب الدین صادقی روزشنبه ١٠ بهمن ماه در نشستی با حضور گروه آلمانی مارین باد که در کافه تریای اصلی تئاتر شهر برگزار شد . به نقد و بررسی نمایش اسرار شبانه به کارگردانی دیتر کومل پرداخت . دکتر قطب الدین صادقی در ابتدای نشست با ابراز تأسف از مرگ مادر کارگردان این نمایش ، دیترکومل در مورد نویسنده داستان نمایش گفت : میشل تورینه یک شخصیت شناخته شده ادبی است و آلمان شناس است . تحصیلات وی در زمینه فلسفه بوده است . وی به رمان نویسی روی آورد و از این جهت باید به این نمایش گروه مارین باد که برگرفته از رمان تورینه است توجه بیشتری داشت .
وی افزود : ” عامل اسطوره و تخیل در تمام آثار تورینه دیده می شود . بازنویسی این رمان ها برای کودکان و نوجوانان از کارهای شگفت انگیز و بی نظیر است . کتاب های وی در فرانسه و کشورهای دیگر نیز محبوبیت بسیاری دارد و مورد استفاده قرار می گیرد . این نویسنده در رمان هایش تخیل و واقعیت را تلفیق می کند و معتقد است اگر کتاب های کودکان بزرگ و پر محتوا نباشد نمی تواند پاسخگوی این گروه سنی بود . تورینه ادبیات کودکان را بسیار مهم می داند و اصلاً آن را کوچک
نمی پندارد . در نوشته های تورینه اسطوره به کمک نویسنده می آید تا دنیای امروز را بهتر درک کرده و بر خلاف همگان معتقد است که اسطوره ها زادگاه جوامع دموکرات و منظم هستند . “
دکتر صادقی مدرس تئاتر با اشاره به بعد فلسفی آثار تورینه گفت : ” اتکای به فلسفه بعد دیگر آثار این نویسنده است . وی از افکار ناب فیلسوفانی چون کانت و اسپیلوزا در آثارش استفاده می کند و به همین دلیل بسیاری او را قاچاقچی فلسفه می دانند . “
وی در ادامه پیرامون داستان نمایش اسرار شبانه گفت : شخصیت ”پرو“ یک دلقک فرانسوی است که در قرن ١٨ خلق شده است . دلقکی محزون و نوجوان و به همین دلیل کارگردان و گروه مارین باد این رمان را هوشمندانه استفاده می کند .
وی در مورد جنبه های مختلف این نمایش گفت : ” این نمایش یک معنای توراتی دارد ومعنای دیگر آن یک مفهوم تربیتی است زیرا بعد اندیشه و پرورش آن در این اثر به کار گرفته شده و در مرحله بعد نیز پرورش احساس های ناب بشری و آشتی کودکان ونوجوانان با طبیعت و تربیت تخیل ، عواملی است که در این نمایش به درستی مطرح می شود . “
صادقی تصریح کرد : این نمایش راهنمای تربیتی برای نوجوانان به ویژه دختران است . چرا که این نمایش به جوانان می آموزد که بعد از هر شکستی راهی برای بازگشت وجود دارد .
صادقی در مورد ساختار این نمایش گفت : ساختار اسرار شبانه بر مبنای چهار فصل است و به تعبیری اینکه تجربه ها می میرند و به آغاز بر می گردند . نمایش دارای ساختاری اپیزودیک و رمان گونه است . هم چنین ترکیب بازی با عروسک ها ساختاری متنوع و زیبا را به وجود آورده است .
ماجرای قصه در چهارراه تعارض های آلمان غربی و شرقی روایت می شود و به نوعی این نمایش این فصل را جشن می گیرند . وی بر ساختار تکنیکی نمایش تأکید کرده و گفت : ” چهره عروسک ها به شدت زنده است و بدون تردید بازی نرم با عروسک و تسلط بر آن است . از طرفی دیگر ترکیب موسیقی و رقص و تنوع رنگ در صحنه فضایی جشن گونه همراه با شادی کودکانه را روی صحنه به وجود
می آورد . “
در ادامه این نشست یکی از بازیگران این نمایش گفت : ما در مرحله اول با متن نمایشنامه آشنایی چندانی نداشتیم و کار خود را با شناخت موسیقی نمایش آغاز کردیم و در گام بعدی به نمایش نامه رسیدیم . در پایان یکی دیگر از بازیگران گروه مارین باد در مورد عروسک گردانی در این نمایش گفت :
” ما در درجه اول بازیگر بودیم نه عروسک گردان ” در اروپا حدود ١۵ سال است که روی ارتباط عروسک و عروسک گردان بررسی و تحقیق می شود و همواره بدنبال این بودیم که یک شخصیت زنده در کنار عروسک حضور داشته باشد تا به نوعی بتوان وجدان عروسک ها را نیز خواند . “