ما این تلخی را به جان میخریم و قضاوت را به تاریخ میسپاریم
محورهای دومین جلسه پاسخگویی عمومی مدیر کل هنرهای نمایشی : ماجرای" هتل ایران":مسئله حذف یا اجرای نمایشی خاص موردنظر نیست تعیین اولویتها یا محدودیت !؟:هیچ کارگردان یا گروه نمایشی که حرفی برای گفتن داشته باشد صرفاً به جهت تطبیق با اولویتهای اعلام شده حذف نخواهندشد شایعات و بلاتکلیفی قراردادها:تعیین رقم قراردادهای تیپ ضروری است چرا همه راهها به اتاق آقای مدیر ختم میشود!؟:انسجام، هماهنگی و تقویت فعالیتهای اجرایی آن مرکز تلقی میشود نه خودمحوری و تمرکز قدرت این همه تقاضا و یک تئاترشهر در نیمسال دوم :مادامی که تئاتر حرفهای تعریف نشود و تئاترشهر و تالارهای نیمبند آن به یک تعریف حرفهای نرسند این آشفته بازار وجود خواهدداشت رابطه یا ضابطه در اعزام گروههای نمایشی به خارج :معتقدم زیره به کرمان نبریم
حسین پارسایی ـ مدیر کل هنرهای نمایشی ـ به همراه مدیران مرکز هنرهای نمایشی در دومین جلسه پاسخگویی عمومی خود که چهارشنبه آخرهرماه برگزار میشود، از نزدیک پای صحبتهای دهها مراجعهکننده اعم از دستاندرکاران، خبرنگاران و هنرمندان شهرستانی نشسته و پاسخ پرسشهای ایشان را دادند. آنچه در پی میآید گزارش چکیدهای از دومین جلسه پاسخگویی عمومی مدیر کل هنرهای نمایشی در آخرین چهارشنبه ماه جاری ـ 27 اردیبهشتماه ـ است که میخوانید:
ماجرای" هتل ایران"
حسین پارسایی در دومین جلسه پاسخگویی مرکز هنرهای نمایشی در پاسخ به واکنش برخی از هنرمندان که طی هفته گذشته و بعضاً با حضور در این جلسه به وی درخصوص عملکرد شورای نظارت و ارزشیابی انتقاد داشتند، اعلام کرد: بسیاری در برخوردهای نزدیک با من اذعان دارند دایره نظارت و ارزشیابی تنگتر شده است.
در آئیننامههای نظارتی توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی بیش از مفاد دیگر در انتخاب آثار نقش پیدا میکند. هنرمندان ما قبل از هر مدیری آگاه به زمان خود هستند؛ بنابراین شورای نظارت و ارزشیابی هرگز تمایل به منع اجرای نمایشی نداشته و خود را موظف میداند که از ارزشهای حاکم بر جامعه پاسداری کند و بیشتر به صیانت تئاتر کشور بپردازد. اگر همکاران خوب من در عرصه تئاتر کمی دقت داشته باشند متوجه خواهندشد که همه ما در تعیین مصالح موجود شریک هستیم. مسئله حذف یا اجرای نمایشی خاص موردنظر نیست بلکه ما مجاز نیستیم شرایطی را به خاطر صرفاً اجرای یک نمایش فراهم کنیم که زمینهای برای اعتراض یا توهین به ساحت مقدس هنرمندان شود. ما این تلخی را به جان میخریم و قضاوت را به تاریخ میسپاریم.
تعیین اولویتها یا محدودیت !؟
یکی از هنرمندان پیشکسوت عرصه تئاتر که به بهانه پیگیری اجرای خود در سال 85 و کاملاً به طور اتفاقی مراجعه کرده بود از حسین پارسایی خواست تا هدف مرکز هنرهای نمایشی را از تعیین این اولویتها بازگو کند. او معتقد بود این اولویتها ممکن است برای تولید آثار خلاقه محدودیت به بار آورد. پارسایی در پاسخ به سئوال مذکور چنین گفت: هر دستگاه فرهنگی محورهای کاری خود را با عنوان اولویت در صدر برنامههایش قرار میدهد. همه هنرمندان معتقدند تئاتر کشور از حیث مخاطب به آسیبشناسی جدی نیاز دارد. حتی اگر بپذیریم هنر نمایش هنری خاص و فاخر است این نکته باقی میماند پس که جایگاه مردم کجاست؟ و آیا یک دستگاه فرهنگی بزرگ که متولی تئاتر کشور نامیده میشود، مجاز است همه اعتبار خود را به این تفکر اختصاص دهد؟ اولویتهای اعلام شده، علاوه بر این که چشمانداز تئاتر در سال 85 تلقی میشود نقاط آسیبپذیر جذب مخاطب نیز هست. در این اولویتها راهبردهای فرهنگ و ضرورتهای اجتماعی هنر نمایش صرفاً به عنوان یک تذکر گوشزد شده است. هنرمندان ما پیش از این خود در ارایه این مفاهیم پیشرو بودهاند و مرکز هنرهای نمایشی متعهد میشود هیچ کارگردان یا گروه نمایشی که حرفی برای گفتن داشته باشد صرفاً به جهت تطبیق با اولویتهای اعلام شده حذف نخواهندشد. کیفیت آثار نمایشی محور تولیدات این مرکز است.
شایعات و بلاتکلیفی قراردادها
تعدادی از هنرمندان و نمایندگان گروههای نمایشی که عمدتاً جوان بودند با مراجعه به مرکز هنرهای نمایشی و به قصد دسترسی آسان به رئیس این مرکز چندین سئوال را به بهانه حضور خود قرار دادند که در صدر آن اشاره مستقیم و بیچون و چرا به پارسایی بود. آنها معتقد بودند مدیرکل هنرهای نمایشی را کمتر میبینند که پارسایی بیدرنگ پاسخ داد: در اتاق من همواره باز است. انتظار نداشته باشید در حین رسیدگی به کارهای جاری همکاران خودتان همواره در دسترس باشم. مراجعین با لبخندی که "حالا بگذریم" نگرانی خود را از شایعات اخیر درخصوص عقد قرارداد با گروههای نمایشی در سال 85 و سختگیری شورای ساخت اعلام داشتند. پارسایی گفت: نگرانی شما از چیست؟ خود شما مگر به شیوهنامه سال گذشته معترض نبودید؟ پس شورای ساخت چه باید بکند؟ قبلاً هم گفته بودم رئیس شورای ساخت هم در مصاحبه خود اعلام کردند که تا زمان تدوین شیوهنامهای متناسب با ظرفیتهای موجود و واقعیتهای مالی مرکز هنرهای نمایشی باید به شکل توافقی عمل کنیم این توافق پیش از تمرین هر گروه شکل خواهد گرفت. در حال حاضر نیز شورای ساخت در تلاش است با بهرهگیری از تجارب گذشته، مطالعه پیشنهادات همکاران و هنرمندان و بررسی قراردادهای تیپ خانه تئاتر به یک معیار کمی و کیفی دست یابد البته ناگفته نماند که اعتبار تولیدی تئاتر تهران یک میلیارد تومان است که تعداد آثار تولیدی سال 85 متناسب با کف و سقف مبلغ این قراردادهاست. واضحتر بگویم تعیین رقم قراردادهای تیپ ضروری است متناسب با تعداد گروههای متقاضی و واجد شرایط و سقف اعتبارات باشد؛ بنابراین تا تدوین شیوهنامه موردنظر برآورد پیشنهادی هر گروه با کارگردان نمایش در شورای ساخت و کاملاً به صورت توافقی مورد بررسی قرار میگیرد. همه این حرفها را بارها در مصاحبههایم گفتهام، چطور خبر ندارید!؟
چرا همه راهها به اتاق آقای مدیر ختم میشود!؟
پارسایی در پاسخ به انتقاد برخی از خبرنگاران و مراجعین نسبت به مدیریت متمرکز وی چنین پاسخ داد: مگر غیر از این است!؟ تئاتر کشور به دلیل فراز و فرودهای بسیار و چالشهای فراوان در طی این سالها آسیبپذیر شده است. سلایق و دیدگاههای متفاوت، اعمال رویههای شخصی در زیرمجموعه، عدم تمرکز بر فعالیتهای محوری این مرکز و کسب تجارب مدیران بخشهای تابعه و همه و همه مدیر را در مرکز تئاتر کشور بر آن وامیدارد تا ضمن بهرهجویی از خلاقیت و توان هر کدام از مدیران زیرمجموعه به قصد تعامل و تبادل تجربیات و بررسی پیشنهادات و طرحهای پیش رو دست به این وحدت رویه دست بزند.
پارسایی در ادامه گفت: هر کدام از همکارانی که من با آنها افتخار همکاری دارم علاوه بر اینکه از خانواده تئاتر انتخاب شدهاند همه توشه و توان خود را در جهت برنامهریزی و اعتلای تئاتر کشور به خدمت گرفتهاند. هماندیشی مدیران مرکز هنرهای نمایشی و ارتباط اداری آنها با یکدیگر و سرانجام طرح مسئله از طریق مدیریت این مرکز نه تنها اتفاقی پسندیده در تئاتر است که بسیار بدیهی به نظر میرسد؛ بنابراین اگر همه راهها به دفتر هر مدیری ختم میشود، انسجام، هماهنگی و تقویت فعالیتهای اجرایی آن مرکز تلقی میشود نه خودمحوری و تمرکز قدرت؛ چراکه همه دوستان و همکاران با روحیه و رویه کاری من آشنا هستند. خود من برای کوچکترین کارها و تصمیم در بسیاری از موارد با هنرمندان مشورت میکنم به جای طرح این موضوعات، با ما همراه شوید تا جهانی بهتر از گذشته برای تئاتر فراهم کنیم.
این همه تقاضا و یک تئاترشهر در نیمسال دوم
یکی از اتفاقات قابل توجه در جلسات پاسخگویی عمومی آخرماه طرح موضوعاتی است که در سنوات گذشته و در محافل خصوصی هنرمندان مرور میشد تا نزد مدیران. به قول یکی از مراجعین که از ذکر نام وی خودداری میکنیم: "این فرصتها کمتر در مرکز هنرهای نمایشی مشاهده میشد یکی از این نکات، زشت و زیبای فعالیتهای جاری و نقد مدیریت هنرهای نمایشی است که جلوههای مثبت و منفی در پی دارد." تنی دیگر از مراجعین نیز اعتقاد داشتند که طرح فرم تقاضا برای نیمسال دوم و فرصتهای اندک تا برگزاری جشنوار ه فجر چقدر پاسخگوی متقاضیان است؛ چرا که به گزارش مدیران تالارها تاکنون بالغ بر 300 فرم تقاضا برای ارایه به مرکز هنرهای نمایشی تکمیل شده است. این هم حکایتی بود که پارسایی چنین پاسخ داد: چه باید کرد؟ پس چگونه انتخاب کنیم؟ تمام تالارهای مجموعه تئاترشهر برای سال 85 مورد استفاده قرار خواهندگرفت؛ تالار وحدت، اندیشه، مولوی و حتی چند فرهنگسرا. مادامی که تئاتر حرفهای تعریف نشود و تئاترشهر و تالارهای نیمبند آن به یک تعریف حرفهای نرسند این آشفته بازار وجود خواهدداشت همه تئاترشهر را میخواهند بیآنکه اندکی به جایگاه حرفهای خود فکر کنند.
پارسایی اشاره هنرمندان را درست تلقی کرد و در ادامه افزود: ما برای پرهیز از هرگونه رابطه و اسم و رسم اشخاصی که طی سالیان گذشته فرصت حضور پیدا کردند راهکارهای بسیاری را طراحی کرده بودیم. به نظر همه دوستان، طرح فرم تقاضا قبل از ارسال نمایشنامه این امکان را میدهد که ما با حجم تقاضا آشنا شویم و برای همه گونههای نمایشی اعم از گروههای جوان، دانشگاهی، عروسکی، آیینی ـ سنتی، کودک و بزرگسال تا حرفهای سهم قائل شویم. کار بسیار دشوار است. ما نیمسال اول 85 را به گروههایی اختصاص دادیم که در نوبت اجرا از سال گذشته بودند. یک نیمسال دوم داریم و این همه تقاضا. طبیعی است بهترینها انتخاب خواهندشد؛ حتی نسبت نمایشنامههای ایرانی و خارجی در این تقاضاها و تازهبودن آثار ترجمه و ضرورت طرح آن قابل بررسی است. سعی کنیم با در اختیار گرفتن تالارهای دیگر گروههای بیشتری را گزینش کنیم که حداقل گروههای فعال و شاخص سالی یکبار مجالی برای اجرا به دست آورند.
مراجعین با لبخندی حاکی از آن که "با این تفاسیر نوبت به ما نمیرسد" برای مرکز هنرهای نمایشی آرزوی توفیق کردند.
رابطه یا ضابطه در اعزام گروههای نمایشی به خارج
تعدادی از گروههای نمایشی از ابتدای سال و با ارتباطات شخصی دعوتنامههایی از مراکز و فستیوالهای تئاتری دریافت کرده و از امور بینالملل مرکز هنرهای نمایشی برای حمایت از اعزام خود به خارج از کشور پاسخ منفی شنیده بودند، جلسه پاسخگویی آخرین چهارشنبه هرماه را بهترین فرصت برای طرح مسئله خود دانستند تا پارسایی به عنوان رئیس این مرکز پاسخگو باشد. پارسایی تقاضا کرد تا محمد اطبایی ـ مدیر امور بینالملل ـ حضور پیدا کند و اطبایی نیز توضیح توضیح داد: من بارها اعلام کردهام؛ حتی در مصاحبه اخیر خود نیز دلایل اعزام گروهها را گفتهام. همه اعتبار ارزی این مرکز سیصد هزار دلار بیشتر نیست بجز این امور بینالملل تکالیف دیگری هم دارد که به گروههای شرکت کننده در فجر مربوط است؛ بنابراین همه تصمیمها در امور بینالملل توسط کمیته اعزام و با حضور نمایندگان معاونت هنری، انجمن نمایش، نظارت و ارزشیابی و دو کارشناس هنری صورت میپذیرید. تقاضا ی این دوستان از نظر این کمیته قابل حمایت نیست. گروههایی که در سال 85 اعزام میشوند میباید متناسب با شاخصهای فرهنگی که بیشتر کیفیت آثار نمایشی را مدنظر قرار داده باشند مورد توجه قرار میگیرند.
پارسایی در ادامه صحبتهای اطبایی گفت: من معتقدم زیره به کرمان نبریم. فستیوالهایی که دعوتنامه ارسال میکنند انتظار دارند با توانمندی هنرمندان ایرانی و فرهنگ این آب و خاک آشنا شوند آنها گاه بیش از ما به یک تبادل فرهنگی فکر میکنند. تجربه و سوابق نشان میدهند نوعاً آثاری آن سوی مرزها موفق بودهاند که رنگ و بویی ایرانی داشتهاند. به نمایشهای سنتی ـ تعزیهها آیینها و آثار مدرنی که جوهرههای فرهنگی ما را دستمایه قرار دادهاند دقت کنید متوجه میشوید اگر شما هم در امور بینالملل بودید حتی با میلیونها دلار اعتبار ارزی چه گروههایی را اعزام میکردید؟ به نظرم، همه ما عزت هنرمندان ایرانی را در این فستیوالها خواهانیم. ما میباید برای نمایشهای اعزامی خود به فکر تولید باشیم. جالب است بدانند که عدهای از کارگردانهای شرکتکننده خارجی در جشنواره فجر سال گذشته سراغ شاهنامه را از من میگرفتند. البته من نمیگویم که همیشه رستم و سهراب روی صحنه ببریم، بلکه میگویم به گنجینههای پایانناپذیر و فاخر خود بیشتر توجه کنیم.
اهدای تندیس به رئیس مرکز
در جریان جلسه پاسخگویی پارسایی به مراجعین، گلزار محمدی ـ دبیر نهمین جشنواره بینالمللی تئاتر عروسکی دانشجویان ـ با اهدای تندیس از خدمات مرکز هنرهای نمایشی و حسن همکاری مدیریت این مرکز در جریان برگزاری جشنواره یادشده، تقدیر و تشکر کرد.
دلنگرانیهای هنرمندان شهرستانی
تعدادی از هنرمندان شهرستانی انجمن نمایش که از تغییرات ساختاری انجمن نمایش نگران بودند با حضور در این جلسه از احتمال بروز محدودیتها سخن گفتند. پارسایی به ایشان گفت: تغییری در کار نیست. قصد ما تقویت بنیه علمی و اجرایی انجمن نمایش است. تغییر ساختار انجمن نمایش هم مبتنی بر آییننامههای جدید انجمنهای نمایش شهرستانها خواهدبود. مطمئن باشید که انجمنهای نمایش سراسر کشور، بیش از پیش تقویت خواهندشد.
مسئولیت را با همه شما تقسیم میکنم
پارسایی در ساعات پایانی جلسه پاسخگویی خود به خبرنگار سایت ایران تئاتر گفت: به نظرم طرح برخی مسایل داخلی خانواده تئاتر مربوط میشود و احتیاج به امین و محرم دارد. گاهی اوقات این طور در ذهن مرور میکنم که بازتاب فعالیتهای این حوزه(مرکز هنرهای نمایشی) چگونه است؟
وی در ادامه افزود: کاش دوستان و همکارانی که آئینه تمامنمای فعالیتهای تئاتر کشورند مثل گذشته و همیشه با رعایت انصاف و امانتداری به انعکاس مطالب بپردازند. حتماً هر مدیری نقاط ضعف و قوتی دارد و چه خوب که خانواده بزرگ تئاتر( که من هم عضو کوچک آن هستم) در این امانت بزرگ همراهی بیشتری داشته باشند. گمان میکنم ما زمانی موفق خواهیم بود که آئینه تمامنمای یکدیگر باشیم در حضور هم، یکدیگر را نقد کنیم و فراموش نکنیم که تئاتر کشور شخصی نیست و اگر به فکر آبادانی آن هستیم بیهیچ حب و بغض میبایست پای در عرصه عمل بگذاریم و یار یکدیگر باشیم. من این مسئولیت را با همه شما تقسیم میکنم. همه شما به اندازه خانواده تئاتر در مدیریت این مرکز مسئول خواهید بود. مشتاق شنیدن نظرات و پیشنهادات هنرمندان محترم و همکاران خوبم، اصحاب رسانههای گروهی برای ساماندهی وضعیت موجود هستم و تقاضا میکنم بیش از گذشته به گفتوگو بپردازیم تا شرایطی فراهم شود تا نقد و نظر شما در گروهها و محافل صمیمیتان با حضور و از زبان خودتان شنیده شود تا برای ما راهگشا باشد.
وی ادامه داد: همچنان به صحنه تئاتر فکر میکنم و در انتظارم تا در کنار شما و در صحنه بیندیشم؛ هرچند که خدمت ناچیز خود را کمتر از حضور صحنه نمیبینیم، اما اینجا ـ حوزه مدیریت ـ بیشتر احتیاج به تمرکز و همراهی دارد. به همه شما احترام میگذارم.