باید به تئاتر، نگاه کارکردی داشت

 گفتگو از: پژمان پروازی

 اشاره
آنچه باید درباره افروغ بدانیم: شخصیتی فرهنگی که با روی باز به سؤالات پاسخ می‌دهد. نماینده مجلس هفتم، رییس کمیسیون فرهنگی مجلس و دیگر اینکه «دکتر عماد افروغ»!
کمیسیون فرهنگی مجلس، پنج کمیته دارد که یکی از آنها «هنر و رسانه» است و تئاتر هم در آن قرار دارد.

 کمیسیون فرهنگی در زمینه مسایل فرهنگی کشور بویژه هنر چه اقداماتی صورت داده است؟
 درباره سینما، موسیقی، تئاتر و سایر هنرها، اقدامات مؤثری صورت پذیرفته و رویکرد ما در این بخش مثبت بوده است. درباره سینما، تقویت فیلمهای فرهنگی و اجتماعی و در کل تقویت این صنعت مورد توجه مجلس است و با مشورتهایی که با صنوف سینمایی انجام شده، تصویب حداقل بودجه پیشنهادی و نیز ده درصد از بودجه توسعه استانی به این هنر اختصاص داده شده است. پوشش شبکه‌های تلویزیونی و عمدتاً فعالیتهای مربوط به ارشاد و تقویت سینمای بومی از اهم این موارد محسوب می‌شود.
 درباره هنرهای نمایشی تا چه اندازه توجه شده است؟
 سال گذشته در قالب ردیفهای بودجه به اصحاب تئاتر، قولهایی داده بودیم که علاوه بر بودجه مطرح شده که می‌توان به بودجه 90 میلیاردی اشاره کرد در قالب تبصره دو برای فعالیتهای فرهنگی، هنری و ورزشی، مبلغ 5/62 میلیارد تومان هم اضافه شد که تئاتر را نیز در بر می‌گیرد.
 به نظر می‌رسد، مجلس به تئاتر و هنر نمایش توجه جدی دارد...
 تئاتر بر خلاف سینما به گونه‌ای با زندگی مردم عجین‌تر است. عجیب است که همه ما سابقه کار تئاتری داریم و به گونه‌ای با زندگی روزمره و زیستی جهان ما آمیخته است و درگیر آن بوده‌ایم. ممکن است سینما رفته باشیم؛ ولی بازیگر آن نبودیم؛ اما در زندگی، همواره نمایش بازی کردیم؛ چه مستقیم و چه غیر مستقیم؛ نمایشی که می‌توان اسم آن را تئاتر گذاشت. واقع آن است که نباید به تئاتر بی‌توجه بود.
 چه نوع تئاتری بیشتر مورد توجه سیاستگذاران فرهنگی کشور است؟
 من می‌خواهم به مظاهر تئاتر در ایران اشاره کنم. تئاتر روحوضی با عروسکهای خیمه شب‌بازی به خانه ما می‌آمد و با زندگی ما مأنوس بود. ما باید اینها را نگهداریم. اینها بخشی از زندگی ماست. این بی‌توجهی‌ها به بی‌توجهی ما به فرهنگ بر می‌گردد. باید تلاش نماییم و برنامه‌ریزی کنیم و از تئاتر برای رفع مشکلات فرهنگی و اجتماعی استفاده به عمل آوریم.
 تئاتریها در این بین چه وظیفه‌ای برعهده دارند؟
 تئاتریهای ما هم باید فرهنگی‌تر و اجتماعی‌تر باشند تا کارشان تقاضا پیدا کند. اجرای نمایشی که به فرهنگ و تاریخ ایرانی چندان توجهی ندارد، شاید برای قشری خاص جاذبه داشته باشد؛ اما برای عامة مردم جذاب نیست و آن وقت است که تئاتر از نقش عمومی و اجتماعی‌اش محروم می‌شود و بالطبع بازارش را هم از دست می‌دهد.
 منظورتان به طور اخص کدام دسته از نمایشهاست؟
 اصولاً منظور من این نیست که تئاترهای سطحی به نمایش گذاشته شود؛ اما می‌توانیم «مسأله محور» به این هنر نگاه کنیم. مسایل فرهنگی و اجتماعی را احساس کنیم و پاسخ خودمان را از متون کهن و غنی ادبیات فارسی بگیریم. باز مخالف اجرای نمایشهای مدرن و برگرفته از متون غربی نیستم؛ اما به هر حال باید نگاه کارکردی هم به تئاتر داشت و تئاتر را صرفاً برای یک قشر خاص تعریف نکرد؛ هر چند آنها هم جزو اقشار اجتماع‌اند. این نظر بنده است به عنوان کسی که سابقه اجرا، نویسندگی و بازیگری تئاتر دارم و خودم را از آن جدا نمی‌دانم.