دکتر مصطفی مختاباد پیرامون تئاتر ملی و نسبت آن با تئاتر جهانی سخنرانی می‌کند

دکتر مصطفی مختاباد در دومین جلسه اولین سمینار پژوهشی تئاتر ملی سه شنبه 23 خرداد ماه در تالار شهید آوینی دانشگاه تهران پیرامون تئاتر ملی و نسبت آن با تئاتر جهانی به ایراد سخن می‌پردازد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، دکتر مصطفی مختاباد در این سمینار مقاله‌ای تحت عنوان”تئاتر ملی و نسبت آن با تئاتر جهانی” ارائه می‌دهد که چکیده آن به شرح زیر است:
در روزگار ما تندباد بینان کن فرهنگ جهانی، جز زبان همگونی و یک شکلی را برنمی‌تابد؛ سرمنزلی که به غلط از آن با عنوان یگانگی فرهنگ‌ها یاد می‌شود، همگرایی و تکثیری که فرهنگ‌های بومی را به شدت هضم و جذب می‌کند. رهیافت عبور از این چالش، ایجاد تحول فرهنگی و پرهیز از واگرایی است، یعنی با تامل و تفکر بیشتر به ارزش‌های فرهنگ بومی – ملی می‌توان شکاف‌های فکری خود را بر مبنای گفتمان تاریخی – عصری بازخوانی و بازشناسی نمود که در آن صورت به رویکردی زمانه اندیشی، نو و بدور از تکرار تفکر توریستی و گلخانه‌ای دست یافت. با چنین نظریه‌ای می توان به حوزه اندیشه تئاتر ملی ره برد.
کنت دوگوبیسنو ایران شناس غربی در اواسط قرن نوزدهم پیش بینی کرد که از درام غنی تعزیه در آینده نه چندان دور، درام ملی ایران‌، یعنی نوعی نمایش که از بطن آن، درام انسانی و روزمره ایرانی زایش خواهد کرد. گوبیسنو از خاستگاه تئاتر یونانی و شکل گیری گونه‌ای تئاتر ملی در یونان آگاه بود، او می‌دانست که اشیل با بهره جستن از ایلیاد و تلفیق زبان و روایت هومری با زبان و روایت دیترامبی تئاتر ملی یونان را خلق کرد که با تکیه بر این ساختمایه توانست نه تنها بر نهایی ترین زاویه دید انسان، یونانی در حوزه اسطوره و باورمندی‌های دینی و زیباشناختی او نقب زند، بلکه به خلق آثار تبلیغی و سیاسی نیز دست یازد.
در این مقاله، مرور به تجربه ملی ما ایرانیان چون خلق تعزیه و در امتداد آن وقایع روزانگاری چون پیش واقعه و تعزیه مضحک و یا روحوضی، و نسبت آن با تئاتر جهانی بازشناسی و برمدار اندیشه تئاتر ملی بحث و مکاشفه صورت می گیرد.
گفتنی است دکتر مصطفی مختاباد، مدرس و پژوهشگر دانشگاه تربیت مدرس، دانشیار و مدیر گروه ادبیات نمایشی دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس و صاحب امتیاز و مدیر مسئول مجله”هنرهای نمایشی” است.