«جوادیه» نقد شد
تاراج: می‌خواستم فرهنگ جوادیه را یادآوری کنم
نشست نقد و بررسی نمایش «جوادیه» نوشته و کار کهبد تاراج، پس از اجرای روز دوشنبه 16 آذرماه با حضور رسول نظرزاده، سعید محبی و سولماز غلامی به عنوان منتقد و رضا بهرامی، دستیار کارگردان، در سالن کوچک تالار محراب برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، در این جلسه، کهبد تاراج درباره شکل‌گیری نمایش «جوادیه» گفت: از سال 90 تا 91 هر روز ساعت 4 صبح به محله جوادیه می‌رفتم و حدود 40 تا 45 دقیقه در قهوه‌خانه‌ای می‌نشستم و روابط آدم‌ها را می‌دیدم. دیالوگ‌هایی که بین آدم‌ها رد و بدل می‌شد واقعا فضای نمایشی داشت. همان زمان تصمیم گرفتم متنی درباره آدم‌های جوادیه بنویسم. دو سال پیش این متن را نوشتم و دو اجرای خصوصی داشتم. دلم می‌خواست این کار را رضا بهرامی، که در این کار مشاورم است، کارگردانی کند. اما زمانی که به من مجوز دادند بهرامی خارج از کشور بود و مجبور شدم خودم کارگردانی کنم.
رسول نظرزاده، عضو کانون ملی منتقدان، گفت: مدت‌هاست نمایش‌هایی درباره جامعه خودمان، خیلی کم داشته‌ایم. بیش‌تر کارگردان‌ها متن‌های خارجی یا اقتباسی اجرا می‌کنند و متاسفانه از اجتماع خودشان فاصله گرفته‌اند. درست است که تئاتر ریشه غربی دارد ولی بهتر است آن را ایرانیزه کنیم.
سعید محبی، عضو دیگر کانون هم درباره عنوان این نمایش گفت: من اهل محله جوادیه هستم و تمام خاطراتی که در این نمایش به آن اشاره شد برایم آشناست. وقتی مخاطب اسم جوادیه را می‌شنود، توقع دارد با محله‌ای پر از خلاف و آدم‌های شریر و اراذل و اوباش روبه‌رو شود. یعنی اولین چیزی که با شنیدن اسم جوادیه در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد، بار منفی‌ای است که این منطقه همیشه با خودش یدک کشیده است. اما در واقع این‌طور نیست. جوادیه یک مکان و جغرافیا نیست، بلکه یک فرهنگ است. آدم‌هایی با طرز تفکرات خاص دارد. اگر می‌بینید که شعر عمران صلاحی ماندگار می‌شود به این دلیل است که از دیدگاه دیگری به جوادیه نگاه کرده است. صلاحی در شعرش خاک را ندیده، بلکه به آدم‌هایی نگاه کرده که در این منطقه زندگی می‌کنند. من خوشحالم که در نمایش «جوادیه» آدم‌های خاکستری دیدیم. آدم‌هایی دیدیم که هم عشق سینما دارند و هم غیرتمند هستند و دنبال کسب روزی حلال‌اند و هم از ناموس‌شان دفاع می‌کنند و هم دوست دارند پیشرفت کنند و طبقه خود را عوض کنند.
در ادامه جلسه، نظرزاده درباره شیوه مونولوگ‌نویسی گفت: تک‌گویی‌نویسی کار دشواری است چرا که همه چیز را باید در واژه‌ها بشنوی. ذهن مخاطب را هم فعال‌تر می‌کند. مخاطب از لحن و نوع واژه‌ها و از نوع ارتباطی که با شخصیت برقرار می‌کند، متوجه داستان و فضاسازی‌ها می‌شود.
محبی در تکمیل صحبت‌های نظرزاده گفت: این ساختار اپیزودیک و مونولوگ‌گونه می‌تواند برای مخاطب جذاب باشد. به نظر من در «جوادیه» این اتفاق افتاده است. البته بیش‌تر جذابیت از بازی‌ها است. بازیگران با نوع بازی‌شان تماشاگر را جذب می‌کنند. شاید یکی از دلایل این باشد که مسأله نمایش، دراماتیک نشده است.
کهبد تاراج، نویسنده و کارگردان نمایش «جوادیه» هم در این باره گفت: مونولوگ را به این دلیل انتخاب کردم که به نظرم اعتراضی است. خیلی از مسائل را می‌تواند با اعتراض بیان کند و نقدش هم بیش‌تر است. برای من دیوار چهارمی وجود نداشت، تا بازیگر راحت با تماشاگر ارتباط برقرار کند. اگر من مونولوگ را به دیالوگ بین شخصیت‌ها تبدیل می‌کردم حرفی را که می‌خواستم، نمی‌گفتم. با این حال احساس می‌کنم پس از 30 اجرا، فقط به آن‌چه می‌خواستم نزدیک شده‌ام. من می‌خواستم با این چهار مونولوگ فرهنگ جوادیه را یادآوری کنم.
رضا بهرامی، مشاور کارگردان، در ادامه صحبت‌های تاراج گفت: «جوادیه» تلنگری به جامعه ما است؛ چه در حوزه فرهنگ، چه اقتصاد و چه جامعه. کهبد تاراج این‌ها را بهانه‌ای کرد تا تلنگری بزند هم به سینمای آن دهه، هم به مباحث اجتماعی و هم روابط مدنی آن دوره و تقابل آن دوره با امروز را هم بیان کرده است.
بهرامی همچنین از ابراهیم گله‌دارزاده، مدیر تالار محراب، تشکر کرد که با پیگیری‌هایش باعث اجرای این نمایش شد.
نمایش «جوادیه» در اجرای دوشنبه شب، 16 آذرماه، میزبان هنرمندانی چون داود فتحعلی‌بیگی، محمدحسین ناصربخت، ناصح کامگاری، مالک سراج، علی استادی و... بود.
