دومین نشست تخصصی هویت بصری گروه‌های تئاتر برگزار شد
گرافیک باید معرف هویت گروه تئاتر باشد
دومین نشست هویت بصری در گروه‌های تئاتر با حضور اشکان خیل‌نژاد، یوسف باپیری، آرمان کوچکی و هوتن شکیبا، اعضای گروه تئاتر «تازه»، برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، در ابتدای این نشست احمد غلامی گرافیست که اجرای نشست را برعهده داشت به اختصار درباره اهمیت هویت بصری در گروه‌های تئاتری سخن گفت.
در ادامه، یوسف باپیری با بیان این‌که برندینگ باید بر قلب و ذهن مخاطب تاثیر بگذارد، گفت: در گروه «تازه» اصلا ادعا نداریم که به این مرحله رسیده‌ایم اما در مسیر رسیدن به هویت بصری و برند شدن گام برمی‌داریم. گروه «تازه» نیز بر اساس دغدغه‌هایی که برای خودش دارد تعاریفی نیز دارد و تعاریف گروه ما با تعاریف رایج در گروه‌ها همسو نیست و تاکنون هنوز به این فکر نیفتاده‌ایم که برای گروه‌مان اساسنامه‌ای تنظیم کنیم.
او افزود: از زمانی که تصمیم گرفتیم گروه تئاتری داشته باشیم برخلاف سایر گروه‌ها که به فکر اساسنامه هستند ما تصمیم گرفتیم در کنار یکدیگر کار و زندگی کنیم و بعد به مرور بتوانیم هویت گروه‌مان را پیدا کنیم. در ایران بیشتر گروه‌ها به این شیوه راه‌اندازی می‌شوند که ابتدا بایدها و نباید‌های خود را فهرست می‌کنند و براساس آن پیش می‌روند و پس از مدتی نیز این گروه‌ها فرو می‌ریزند.
باپیری گفت: زمانی که تصمیم گرفتیم گروه تئاتری داشته باشیم از شیوه راه‌اندازی و فعالیت گروه بین‌المللی خورشید استفاده کردیم. گروه خورشید یک سوله بزرگ را برای زندگی و فعالیت خود انتخاب کردند. تمام اعضای گروه از ملیت‌های مختلف در این سوله در کنار هم زندگی و کار می‌کردند و در نهایت نمایش‌هایی را به صورت گروهی روی صحنه می‌بردند.
او با بیان این‌که اگر گروه‌های تئاتری در ایران بخواهند مبنای شروع فعالیت خود را بر داشتن مکانی برای فعالیت بگذارند، هرگز گروهی نباید شکل بگیرد، گفت: حتی گروه لیو نیز با سال‌ها تجربه و کار هنوز نتوانسته مکانی را برای خودش در اختیار داشته باشد. گروه «تازه» از قواعد مرسوم گروه‌ها تبعیت نمی‌کند و در طول سال فعالیت مستمر ندارد، اما اعضای گروه همچون اعضای خانواده همواره با هم در ارتباط هستند و این آزادی را دارند که با سایر گروه‌ها همکاری کنند. همین امر موجب می‌شود که اعضای گروه در طول سال تجربیات متعددی را کسب کنند.
باپیری افزود: گروه تئاتر «تازه» برند نشده است اما از آن چنان انسجامی برخوردار است که می‌توانیم ادعا کنیم که تا سال‌های سال در کنار هم می‌توانیم فعالیت کنیم و گروه‌مان از هم نخواهد پاشید. در بیشتر گروه‌ها یک نمایشنامه‌نویس اصلی داریم اما در گروه تئاتر تازه ما طراح گرافیست را به نمایشنامه‌نویس ترجیح دادیم.
در ادامه، آرمان کوچکی، طراح گرافیک گفت: هر گروه تئاتری که فعالیتش را شروع می‌کند بی‌شک هدفی را دنبال می‌کند. هدف یک گروه تئاتری تولید محصول است و هر گروه تئاتری باید بتواند مخاطبان خاص خودش را داشته باشد و برای این که بتواند گروهی هویت خودش را با مخاطبانش در میان بگذارد باید آرم و لوگوی خاص خودش را داشته باشد. وظیفه طراح گرافیست است که بتواند لباس مناسبی برای یک گروه طراحی کند.
کوچکی معتقد است هویت یک گروه چیزی نیست که آن را بسازیم بلکه به مرور شکل می‌گیرد و گرافیک یک گروه با الِمان‌ها و نشانه‌ها باید بتواند هویت یک گروه را با مخاطب در میان بگذارد.
او افزود: اعضای گروه «تازه» متشکل از پنج نفر است. البته نمایشنامه‌نویس و بازیگران زن هم داریم که با گروه ما همکاری می‌کنند اما این افراد عضو اصلی گروه به شمار نمی‌روند. در گروه «تازه» شیوه کار به این شکل نیست که طراح با دو جلسه گفت‌وگو با کارگردان و تهیه‌کننده و خواندن متن نمایشنامه اقدام به طراحی پوستر گروه کند. بلکه من در تمام جلسات گروه حضور دارم و حتی هنگام طراحی پوستر گاه یک هفته شبانه‌روز در کنار هم هستیم و در نهایت با نظر گروهی پوستر یا بروشور نمایش را قطعی می‌کنیم.
امیر اسمی، مدیر بخش پوستر و هویت بصری سی‌و‌چهارمین جشنواره تئاتر فجر نیز گفت: در ایران بیشتر گروه‌ها حول محور یک کارگردان یا یک خانواده شکل گرفته‌اند و کم‌تر گروهی را سراغ دارم که شیوه اداره آن شبیه گروه «تازه» باشد. این ویژگی گروه قابل تامل است.
به گفته امیر اسمی، طراح صحنه و طراح گرافیک و نور، ذهن‌های متخصص کارگردان هستند و کارگردان در مرحله پیش‌تولید یک نمایش با این افراد وارد گفت‌وگو می‌شود و در مراحل بعدی بازیگران به جمع اضافه می‌شوند. مثلا حمید سمندریان زمانی که می‌خواست نمایش «گالیله» را روی صحنه ببرد، که هیچ‌وقت اجرا نشد، در نخستین گام علی رفیعی را به عنوان طراح صحنه انتخاب کرد.
اشکان خیل‌نژاد هم با بیان این‌که تولیدات گروه‌های هنری با کمپانی‌های اقتصادی تفاوت دارد، گفت: زمانی که سال 1388 دولت پیشنهاد راه‌اندازی تئاتر خصوصی را داد و به تبع آن تماشاخانه‌های خصوصی راه‌اندازی شد، زمینه‌ای فراهم شد که گروه‌های تئاتری شکل بگیرند. این گروه‌ها برای این که اسقلال مالی خود را حفظ کنند به فعالیت خود به عنوان یک کمپانی نگاه می‌کنند.
در ادامه، هوتن شکیبا هم گفت: من از ابتدا که کار تئاتر را به شکل حرفه‌ای شروع کردم با این که پیشنهادهای متعددی از سوی گروه‌های معتبر برای عضویت داشتم، اما به هیچ گروهی نپیوستم چون دلم می‌خواست آزاد باشم و استقلال داشته باشم که با هر گروهی همکاری کنم. به همین دلیل وقتی دوستانم تصمیم گرفتند که گروه «تازه» را تشکیل بدهند با توجه به آزادی عملی که در این گروه بود و فعالیت ما را منحصر نمی‌کرد، تصمیم گرفتم که به عضویت این گروه دربیایم.
او افزود: در گروه «تازه» من همواره به نفع گروه از خودگذشتگی نشان داده‌ام. در این گروه همه ما در تصمیم‌گیری‌ها نقش داریم. مثلا در جریان چگونگی شکل‌گیری پوستر نمایش‌ها هستیم و مثل سایر گروه‌ها نیست که در روز پایانی تمرین با پوستر روبه‌رو بشویم.
