کارگردان مجارستانی: تئاتر به سمت استفاده بیش‌تر از ویدئوآرت می‌رود
نشست خبری نمایش‌های «سطح زنده»، «سربازها» و «دگردیسی پروانه شدن» با حضور سوفیا برتسی و دو تن از بازیگران این نمایش در تئاترشهر برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، سوفیا برتسی کارگردان نمایش «دگردیسی پروانه شدن» ضمن معرفی خود گفت: دعوت به جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر یکی از مهم‌ترین اتفاقات زندگی من است. اتفاق دیگری که با دعوت به این جشنواره برای گروه ما افتاد این بود که جشن 10 سالگی روی صحنه رفتن نمایش «دگردیسی پروانه شدن» را در ایران می‌گیریم. این نمایش تاکنون در مجارستان، آلمان، هلند، ارمنستان، فرانسه، رومانی، ایتالیا و چند کشور دیگر روی صحنه رفته است.
او درباره شیوه اجرای این نمایش گفت: این نمایش بر اساس بداهه‌پردازی شکل گرفته است. من عکاس هستم. به همراه گروهم تعدادی عکس جمع‌آوری کردیم و درباره این عکس‌ها صحبت کردیم و سپس براساس این عکس‌ها داستانی را نوشتیم. در واقع در نمایش «دگردیسی پروانه شدن» از عکس به متن رسیدیم. سمیرا سینایی که یکی از دوستان من در مجارستان است متن ابتدای این نمایش را نوشت. نمایش «دگردیسی پروانه شدن» از سالن شروع نمی‌شود بلکه بخش ابتدایی این نمایش که پنج دقیقه است از جلوی در سالن با بازی دو بازیگر آغاز می‌شود.
او در ادامه با اشاره به شیوه اجرای این نمایش و تفاوت آن با نمایش‌هایی که در مجارستان روی صحنه می‌رود، گفت: من از 19 سالگی و به صورت اتفاقی با نمایش‌هایی که پایه آن پرفورمنس است در فرانسه آشنا شدم و این آشنایی موجب علاقه من به این شیوه از اجرا شد و پس از آن تمرکزم را روی این شیوه اجرا گذاشتم. اما در مجارستان و اروپا هنوز این شیوه آن گونه که باید با استقبال روبه‌رو نمی‌شود. این نمایش در مجارستان و در سایر کشورهای اروپایی منحصر به فرد است.
او درباره این که آیا نمایش‌های رومئو کاستلوچی و رابرت ویلسون را دیده است یا نه، گفت: من کارهای این کارگردان‌ها را ندیده‌ام و درست است که آن‌ها نیز تئاتر مبتنی بر تصویر کار می‌کنند اما موضوعات‌شان اکثرا سیاسی است. من در نمایش‌هایم از موضوعات سیاسی پرهیز و تلاش می‌کنم موضوعاتی درباره انسان و محیط زیست را به نمایش بگذارم.
این کارگردان مجارستانی در ادامه با اشاره به زمینه آشنایی‌اش با تئاتر ایران گفت: من تئاتر ایران را نمی‌شناسم و در کنار آن شناختی هم از ادبیات فارسی ندارم اما تماشای فیلم «بابا عزیز» که توسط یک کارگردان تونسی ساخته شده است زمینه این را به وجود آورد که با ایران و فرهنگ آن به اختصار آشنا شوم. من با دیدن این فیلم که درباره صوفی‌گری صحبت می‌کند و بخش‌هایی از آن درباره ایران است، نسبت به فرهنگ ایران و پوشش زنان آن علاقه‌مند شدم.
برتسی درباره چگونگی آشنایی و حضور در جشنواره تئاتر فجر گفت: از طریق یکی از دوستانم سال‌ها پیش با جشنواره تئاتر فجر آشنا شدم و سال پیش با سه نمایش در بخش بین‌الملل این جشنواره شرکت کردم اما متاسفانه ویزای من و اعضای گروه خیلی دیر صادر شد و همین موجب شد که نتوانم در این رویداد شرکت کنم. امسال از سوی بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر برای شرکت در این رویداد دعوت شدم. این برای نخستین بار است که با سه نمایش در جشنواره بین‌المللی شرکت می‌کنم و نمایش «دگردیسی پروانه شدن» نیز با این که در کشورهای مختلفی روی صحنه رفته اما نخستین اجرایش در یک جشنواره بین‌المللی است.
برتسی همچنین نظرش را درباره جشنواره تئاتر فجر گفت: به نظر من این جشنواره از انسجام و توان بالایی برخوردار است. در شش ماهی که ما با بخش اجرایی این جشنواره همکاری داریم تمام امکاناتی که گروه ما برای اجرا می‌خواستند را فراهم کردند. امیدوارم در ایام جشنواره بتوانم نمایش‌های متعددی از اجراهای ایرانی را ببینم.
او درباره گروه نمایش «تصاویر زنده» گفت: این گروه را من در سال 2002 تاسیس کردم. در طول این مدت تغییراتی در گروه به وجود آمده است اما بخشی از اعضای گروه همچنان حضور جدی دارند. سال‌هاست که نمایش‌های گروه ما بر پایه بداهه‌پردازی روی صحنه می‌رود و از این نظر شیوه اجرای هر نمایش ما متفاوت است و ممکن است همین امروز وقتی می‌خواهم نمایش «دگردیسی پروانه شدن» را روی صحنه ببرم تغییراتی در ساختار آن به وجود بیاورم.
این کارگردان مجارستانی در خصوص آینده تئاتر گفت: به نظر من در تئاتر از گذشته تا به امروز تغییراتی در ساختار به وجود نیامده بلکه این تغییرات مبتنی بر شیوه اجرا است. به نظرم تئاتر به سمتی می‌رود که در آن از جلوه‌های تصویری و ویدئو آرت بیش‌تر استفاده می‌شود.
برتسی درباره موضوعات مورد توجه کارگردان‌ها در عرصه بین‌المللی گفت: تئاتر یک آینه تمام‌نما است و آن چیزی که در جهان رخ می‌دهد را به گونه‌ای هنری به نمایش می‌گذارد. به نظر من امروز بیش‌تر کارگردان‌ها در نمایش‌هایشان با نگاهی انتقادی زشتی‌ها را نشان می‌دهند تا جهان را به سمت خوبی سوق دهند. اما ما در نمایش «دگردیسی پروانه شدن» تمرکزمان را از ابتدا بر روی نشان دادن زیبایی‌ها گذاشته‌ایم.
برتسی در بخش پایانی سخنانش گفت: من خیلی علاقه‌مندم که به همراه یک کارگردان و گروه ایرانی نمایش دو ملیتی را در مجارستان و ایران روی صحنه ببرم.
