آدم‌های نمایش هیچ کدام از جنس ما نیستند
مسئله طبقاتی بودن زنان این نمایش که جملگی از طبقات پایین جامعه بودند به علاوه نگاه فمنیستی از جمله نکاتی است که در این نمایش به آن توجه شده است. که اگر بخواهیم با این دو نگاه به نمایش و متن آن توجه کنیم می‌توان دو فضای نهفته را در آن متصور شد، اول: مسئله طبقاتی بودن زنان و دوم: پایمال شدن حقوق زنان. اما آیا این نمایش واقعاً توانسته به این موارد دست پیدا کند؟
کانون ملی منتقدان تئاتر جمهوری اسلامی ایران جلسه نقد و بررسی نمایش”تولیدی عروس خانم” را جمعه شب گذشته در محل تالار کوچک مجموعه تئاترشهر برگزار کرد.
به گزارش سایت ایران تئاتر و بنا به گزارش واحد اطلاع‌رسانی مجموعه تئاترشهر، در ابتدای این نشست حسن وارسته، منتقد جلسه با اشاره به این که هر اثر نمایشی را نمی‌توان پس از پایان نمایش بلافاصله مورد نقد و بررسی قرار دارد، گفت:«به نظر من یک اثر نمایشی باید رسوب شود تا بتوان آن را در وقت لازم تحلیل کرد؛ زیرا اگر بخواهیم نمایشی را بلافاصله پس از اجرا تجزیه و تحلیل کنیم، نمایش مذکور آن طور که مورد نظر است زیر ذره‌بین مورد تجزیه و تحلیل قرار نمی‌گیرد.»
وی در ادامه گفت:«حدود 6 ماه پیش بود که نمایشی از شهرستان یاسوج در بیست‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر روی صحنه رفت. (اشاره به نمایش”وقتی فرشته خواب سگ می‌بیند”) در این نمایش هم موضوع مظلومیت زن موضوع اصلی نمایش بود که اتفاقاً مورد استقبال منتقدان و تماشاگران تئاتر قرار گرفت.»
وارسته ادامه داد:«حال پس از 6 ماه شاهد روی صحنه رفتن نمایشی هستیم با همان مضمون که مظلومیت زن را به تصویر می‌کشد. اما تفاوتی که این نمایش با آن نمایش دارد در این است که من تماشاگر دیگر پس از دیدن نمایش مکث نمی‌کنم و دیگر آن فریاد زنانه‌ای که در نمایش قبلی دیده‌ام را در این نمایش نمی‌بینیم.»
این منتقد تئاتر همچنین گفت:«آدم‌های نمایش هیچ کدام از جنس ما نیستند و اگر بخواهیم آن‌ها را از منظر یک کارگر تولید پوشاک و لباس عروس ببینیم به هیچ عنوان به آن‌ها نزدیک نمی‌شدیم. در کل خانم سوسن رحیمی در این نمایش سهمی برای مردان نگذاشته‌اند و ناجوانمردانه و یک سویه تاخته‌اند.»
کورش سلیمانی دیگر منتقد حاضر در جلسه نیز با تقدیر از کارگردان نمایش به خاطر پرداختن به مشکلات کارگران زن گفت:«مسئله طبقاتی بودن زنان این نمایش که جملگی از طبقات پایین جامعه بودند به علاوه نگاه فمنیستی از جمله نکاتی است که در این نمایش به آن توجه شده است. که اگر بخواهیم با این دو نگاه به نمایش و متن آن توجه کنیم می‌توان دو فضای نهفته را در آن متصور شد، اول: مسئله طبقاتی بودن زنان و دوم: پایمال شدن حقوق زنان. اما آیا این نمایش واقعاً توانسته به این موارد دست پیدا کند؟»
در بخش دیگری از این نشست علیرضا احمدزاده از اعضای کانون ملی منتقدان تئاتر جمهوری اسلامی ایران هم با اشاره به این که در این نمایش شخصیت پردازی درام آن طور که باید در نمایش وجود نداشت گفت:«در نمایش”تولیدی عروس خانم” به قدری احساس جریان دارد که آن را به سمت یک ملودرام اشک انگیز می‌برد. اما این ملودرام، ملودرامی است که دور از قواعد درام‌نویسی است و ما نمی‌دانیم شخصیت‌ها چگونه و با چه معیاری پایه‌ریزی شده‌اند.»
وی افزود:«در درام باید شخصیت‌ها درست پایه‌ریزی شود و جوانب روانشناسانه به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا بتوان به درستی آن را روی صحنه بازی کرد. این موضوع باعث خواهد شد تا ارتباط درستی بین شخصیت‌های نمایش و مخاطب برقرار شود، چیزی که در این نمایش به درستی رعایت نمی‌شود.»
احمدزاده تاکید کرد:«سوسن رحیمی به عنوان کارگردان نمایش‌های خیابانی باید بدانند که اجراهای صحنه‌ای بسیار دشوارتر از اجراهای خیابانی است و این را هم باید بدانند که واقعیات را باید در قالب هنری بیان کرد؛ زیرا تئاتر اوج زیبایی است. ایده ایشان در این نمایش درست است اما متاسفانه شیوه‌های نادرستی در پرداخت این ایده به کار گرفته‌اند.»
رحیمی کارگردان نمایش نیز در این جلسه گفت:«متاسفانه در جامعه ایرانی حتی در قشر روشنفکران، زن و مرد شناخت روشنی از هم ندارند و این یکی از معضلات اساسی ماست. من در این نمایش خواستم از دیدگاه یک سری زن و دیدگاه‌های زنانه آن‌ها، مردان را نشان دهم؛ نتیجتاً دنیای مردان را نشان نداده‌ام بلکه در این نمایش خواسته‌ام بگویم در یک محیط بسته زنانه چه اتفاقاتی ممکن است به وقوع بپیوندد.»
رحیمی در بخش دیگری از صحبت‌های خود تصریح کرد:«خوشبختانه اغلب تماشاگران توانستند با متن نمایش به خوبی ارتباط برقرار کنند با این حال ممکن است قلم من آن توانایی لازم را نداشته باشد اما به زعم من موضوع نمایش چیزی نیست که تماشاگر نتواند با آن نمایش ارتباط برقرار کند.»