تراژدی نویس ها شاعر بودند

عصر روز گذشته عبدالله کوثری مترجم مطرح کشورمان در قالب نشست های نوزدهمین جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهی در سالن کنفرانس تئاتر شهر پیرامون تراژدی کارگاه آموزشی برای دانشجویان برگزار کرد.

به گزارش ایران تئاتر ، کوثری در این نشست گفت: در ترجمه آثار کلاسیک آنچه که اهمیت دارد، رسیدن به یک زبان مناسب است. با تجربه 40 ساله ای که در مطالعه تراژدی ها دارم، به این نتیجه رسیدم که آنها شعر هستند و تراژدی نویس ها شاعر بودند.

وی افزود: تاریخ تراژدی در ایران به دو ترجمه بزرگ درخشان از داستان ایلیاد و ادیسه در دهه 30 برمی گردد. سال 1335 ترجمه ای از زنده یاد سعید نفیسی منتشر شد که هنوز هم خواندنی است اما در مورد نسل ما ترجمه های شاهرخ مسکوب چیزی بود که تراژدی را به ما معرفی کرد.

کوثری با اشاره به اینکه سالهاست دلبسته تراژدی هستم ،ادامه داد: سال 90 متن هایی از آیسخولوس را منتشر کردم. تراژدی یا تراگودیا یعنی سرود بز یا بزخوانی. درباره علت این نوع نامگذاری روایات مختلفی وجود دارد. مثلا می گویند این یک آئین بوده که هر سال اجرا می شد و عبارت بود از خواندن اشعار حماسه گون و مرثیه وار درباره سرنوشت قهرمانان اساطیری که 15 همسرا با هم می خواندند.

وی تصریح کرد: بعد از قرن ششم میلادی تغییراتی در تراژدی رخ داد. آیسخولوس تراژدی را از یک سرود به نمایشنامه تبدیل و شخصیت را وارد کار کرد. در این نوع از تراژدی، همسرایان از پایه های اصلی هستند. بتدریج شخصیت ها دارای کنش شدند. منظور از کنش، فقط کنش فیزیکی نیست، بلکه احساس شخصیت نیز وارد شد.

کوثری با اشاره اینکه تراژدی با موسیقی همراه بود و من هم سعی کردم در ترجمه هایم زبان شعرگونه تراژدی را حفظ کنم، خاطر نشان کرد: سوفوکلس و اوریپیدس تراژدی نویسان پس از آیسخولوس بودند. برخی سوفوکلس را نماینده تعادل تراژدی می نامند. او تغییرات مهمی در تراژدی بوجود آورد. از جمله در رنگ آمیزی و دکور صحنه. اوریپیدس سال 480 یا 484 قبل از میلاد به دنیا آمد و حدود 30 سال سن داشت که وارد جهان تئاتر شد. 90 تراژدی به نام او ثبت شده که فقط 18 اثر باقی مانده است. در دورانی که او زندگی می کند، جهش فرهنگی عظیمی در قرن پنج در یونان پیش می آید. شخصیت های  او شکاک و کنجکاو و همواره به نوعی در تقابل با نظم جامعه هستند.

وی تصریح کرد: اوریپیدس روانشناسی را وارد تراژدی کرد و شخصیت های داستان هایش بر اساس غریزه و انگیزه ها عمل می کنند. ضمن اینکه او بخش هایی از اسطوره اصلی را در آثارش تغییر می داد.

بر اساس این گزارش در ادامه عبدالله کوثری بخش از متن یک تراژدی را خواند و سپس پاسخگوی سوالات دانشجویان شد.

عکس از پریسا خسروشاهین