برنامههای فصل آینده تئاتر اودئون
دلمشغولیهای امروز اروپا و جهان در سالن معتبر تئاتر پاریس

جمعه سیزدهم ماه مه (٣١ اردیبهشت امسال)، منتقدان، خبرنگاران و نمایندگان رسانههای جمعی توانستند از زبان استفن برونشوگ، مدیر جدید اودئون، از برنامههای فصل آینده این تئاترِ معتبرِ شهرِ پاریس باخبر شوند. او که در انتهای فصل جاری و در شرایطی نسبتا اضطراری پس از درگذشت لوک بوندی به مدیریت این تئاتر منصوب شد، علیرغم فرصت محدود چند ماههاش توانسته است برنامهای پر و پیمان و رغبتانگیز تنظیم کند.
به گزارش خبرنگار ایران تئاتر در پاریس، بنا به گفته برونشوگ، بُعد اروپایی و بینالمللِ تئاتر اودئون محوری است که در این برنامه با ارائهی ٧ نمایش خارجی مورد تاکید مجدد قرار گرفته است. شاید یادآوری این نکته بیربط نباشد که از سال ١٩٨٣ و به ابتکار کارگردان بزرگ ایتالیایی جورجیو اشرهلر، پروژهی «اودئون تئاتر اروپا» کلید خورد که اساس آن بر پذیرا شدن یا تولید مشترک نمایشهای اروپایی برای تبیین هویت فرهنگی اروپاییان استوار است، هویت چندگانه، پیچیده، متناقض و در عین حال قابل تشخیصی که بهزعم اشترهلر در تار و پود تاریخ این مردمان تنیده شده است.
اما امروز «تئاتر اروپا» را چگونه باید تعریف و مشخص کرد؟ به باور برونشوگ، بیش از هر زمان دیگری، تئاتر اروپا یک نقش هنری، سیاسی و اجتماعی برای ایفا کردن داراست. او به بحرانهایی که این قاره و بهنوعی جهان با آنها مواجهاند، اشاره میکند: بحران پناهجویان و عکسالعمل بخشی از مردم و تعدادی از دولتهای اروپایی که به وحشت از ناشناختهها تسلیم شده و تصمیم به عقب نشینی و بستن مرزها گرفتهاند؛ بحران تروریسم، و حملات تروریستیایی که در قلب پاریس و دیگر شهرهای اروپا و جهان، قربانیان پرشماری بر جای گذاشته و میگذارند؛ قدرت گرفتن دولتهای دستراستی (همچون لهستان) و ناسیونالیستهایی که بنیان اتحادیه اروپا رانشانه گرفتهاند؛ بحثهای اجتماعی در مورد جذب و ادغام مهاجران، جایگاهی که باید به هویتهای اقلیتها داد؛ بدون فراموش کردن تنشها پیرامون حمایت اجتماعی و هزینههای نیروی کار ...
بهگفته برونشوگ، هویت اروپایی البته تا اندازه زیادی یک آرمانشهر باقی میماند، اما از جمله آرمانشهرهایی است که «ما برای رویارویی با واقعیتمان و تغییرش به آنها حقیقا نیاز داریم».
پس در واکنش به این بحرانهاست که اودئون دایرهی عملش را برای فصل آینده با دعوت از یک هنرمند برزیلی حتی به خارج از مرزهای اروپا، تا آمریکای لاتین، گسترش میدهد. چرا که بهزعم مدیر آن، در این برهه از زمان برای هنرمندان غربی ضرورت دارد تا با شرایط کار هنرمندانِ تئاتر در سرزمینهای دیگر، از جمله آمریکای لاتین و ایران ـ تنها کشوری که خارج از محدودهی کشورهای حاظر در برنامه مشخصا به آن اشاره شد ـ آشنا شوند: اینکه چگونه این بخش از دنیای تئاتر با کمترین امکانات و خارج از لوکس نهادهای بزرگ به خلق آثار در این عرصه میپردازند، به باور برونشوگ، میتواند حامل آموزههای بسیاری برای هنرمندان غربی باشد که بسیار به تکیه کردن بر این نهادها و امکانات وابسته شدهاند.
نتیجه اینکه بهموازات آثاری که از شکسپیر، توماس برنهارد و جورج فیدو با امضای نامآوران تئاتر امروز اروپا و جهان : توماس اوسترمایر، کریستیان لوپا، جورج لَوُدان در اودئون به تماشا در خواهند آمد، این تئاتر صحنه خود را بر نسل جدیدی از کارگردانان می گشاید
که بهگفته مدیر جدید آن حامل نگرش جدیدی به تئاتر هستند؛ نگرشی به شدت تصویری و تاثیرپذیرفته از سینما.
از جمله این موج جدید آفرینندگان صحنه که در فصل آینده اودئون و دیگر تئاتر وابسته به آن یعنی آتلیه برتیه را به تسخیر خود در خواهند آورد، باید از توما ژولیِ فرانسوی (متولد ١٩٨٢) و اجرایش از اثری از گئورگ کایزر، سایمون استونِ استرالیایی (م. ١٩٨٤) و نمایشش بر اساس مدهآی اورپید، سِلی پُت فرانسوی (م. ١٩٧٥) و نمایشش از رمان کریستین آنگو، پرفورمنسـچیدمانی ازکریستین ژَتَهیِ برزیلی (م. ١٩٦٨)، نمایش های خودنوشته هنرمندان ایتالیایی آنتونیو تاگلیارینی (م. ١٩٦٥) و داریا دفلوریان، و اجرای ١٢ ساعته ژولین گوسلَن (م. ١٩٨٧) از رمان ٢٦٦٦ روبرتو بولانیو نام برد که این آخری آغازگر فصل آینده خواهد بود.
از سوی دیگر، برونشوگ پرسش تماشاگران را به حال خود رها نکرده است. چرا که او کاملا به این مسئله وقوف دارد که اینهمه بدون حضور تماشاگران ارزش واقعی خود را نخواهد یافت. و این واقعیتی است که تئاتر در غرب هنر گرانی است (بلیط های اودئون از ٤٠ تا شش یورو قیمتگذاری شدهاند). پس بهمنظور فراهم کردن امکانی برای کسانی که موقعیت اقتصادیشان کمتر اجازه میدهد تا دست در جیب کنند و بلیط تئاتری خریده پا به سالن نمایش بگذارند، مدیر اودئون تصمیم گرفته که برای هر یک از شش نمایشی که از ژانویه ٢٠١٧ بر صحنه خواهند رفت، دو تمرین نهایی (ژنرال رپتیسیون) عمومی برنامهریزی کند، که بلیطهای آنها نیمبها عرضه خواهند شد و بدین ترتیب طیف دیگری از تماشاچیان بتوانند به سالن اودئون راه پیدا کنند.
فهیمه نجمی