نمایشنامه «پچپچه های پشت خط» بهترین نمایشنامه دفاع مقدس است
تقدیم به مادرانی که هیچ کوچه و خیابانی به نامشان نیست
در «پچپچه های پشت خط» از جنگ و آدم های ناشناخته، مادرهای شهدای گمنام صحبت می شود و علیرضا نادری در اول نمایشنامه نیز متنی نوشته که این نمایش نیز مانند متن "تقدیم می شود به مادرهایی که با سوت قطارهای جنوب یک روز از جوانی شان کاست و مادرهایی که دیگر پسری ندارند چیزی تقدیمشان کنم و آنهایی که هیچ کوچه و خیابانی به نام شان نیست."
با توجه به این که نمایش «پچپچه های پشت خط» پیش از این توسط «علیرضا نادری» و «اشکان خیل نژاد» روی صحنه رفته چه شد که دوباره تصمیم گرفتید این نمایش را روی صحنه ببرید؟
من اصالتا خوزستانی هستم و به دلیل این که در آبادان زندگی می کردیم از دوران کودکی جنگ را تجربه کرده ام و بسیاری از اعضای خانواده من شهید شده اند و همیشه پای صحبت بزرگترهایی که هر یک به نوعی جنگ را با گوشت و پوست شان لمس کرده اند نشسته ایم و از کودکی همواره آرزویم بود که روزی نمایشی با موضوع جنگ در خوزستان و دفاع مقدس روی صحنه ببرم. من در هفت سالگی شانس این را داشتم که شاهد اجرای «علیرضا نادری» از نمایش «پچپچه های پشت خط» باشم و تماشای این نمایش آن قدر ذهن من را درگیر کرد که آرزو کردم روزی من هم این نمایش را روی صحنه ببرم و خوشحالم که بلاخره به آرزویم رسیدم.
متن نمایش پچپچه های پشت خط چه ویژگی دارد که شما را جذب خود کرد؟
در این نمایشنامه از جنگ و آدم های ناشناخته، مادرهای شهدای گمنام صحبت می شود و اول نمایش نیز متنی نوشته ایم که این نمایش تقدیم می شود به مادرهایی که با سوت قطارهای جنوب یک عمر از جوانی شان کاست و مادرهایی که دیگر پسری ندارند و هیچ کوچه و خیابانی به نام شان نیست. این نمایشنامه در واقع درباره این قشر از افرادی که جنگ را تجربه کرده اند حرف می زند . درباره هشت قشر از افراد جامعه که در حد فاصل زمانی آتش بس سال 1361 و عملیات سال 1361 در ماه های خرداد ، تیر و مرداد جانفشانی کردند و خوشبختانه این شانس را داشتم که این نمایش را پس از 30 سال دقیقا در همان مقطع زمانی روی صحنه ببرم. البته باید به این نکته اشاره کنم که این نمایش از نظر من کار دفاع مقدسی نیست، هدف اصلی من از روی صحنه بردن این نمایش این است گوشه ای از اتفاقات پشت پرده جنگ را به نمایش بگذارم، افرادی که به هر دلیلی از جنگ به منافع مادی خودشان دست یافته اند. این نمایش می خواهد بگوید که در جبهه فقط دعای کمیل پخش نمی شد بلکه افرادی چون علیرضا هم پشت خط نبرد بود تا با شوخی هایی که می کرد، فضایی را بوجود آورد تا شهریاری که تنها 18 سال بیشتر نداشت و آرزویش پوشیدن کت و شلوار دامادی بود نفهمد که دو روز دیگر شهید خواهد شد.
در اجرای این نمایش چقدر به اجراهای «علیرضا نادری» و «اشکان خیل نژاد» توجه داشته اید؟
من در این اجرا به نمایشنامه پایبند بوده ام و اما در اجرا تلاش کرده ام به شیوه خودم دست یابم و برای رسیدن به آن چه که مد نظرم بوده است از نور و طراحی صحنه و خود بازیگران بهره گرفته ام. شیوه اجرای من بسیار رئال است و در این نمایش خواسته ام با طنزی تلخ واقیعت های جنگ را به مردم نشان دهم. در واقع من تلاش کرده ام بازیگران با بدن و دیالوگ هایشان فضای این نمایش را بسازند و این نمایش طراحی صحنه بسیار ساده ای دارد و از اکسسوارهای که در جنگ بوده استفاده کرده ام. من خیلی دوست داشتم که سر صحنه تفنگ واقعی هم داشته باشم اما چنین چیزی میسر نشد.
بازتاب این نمایش در میان مخاطبان تان چگونه بود؟
این نمایش در مدت کوتاهی که روی صحنه رفته بازتاب خوبی داشته است و در طول اجراها با افرادی مواجه می شوم که هنگام اجرا بارها اشک چشمانشان جاری می شود. مثلا شب گذشته پس از اجرا خانم مسنی جلوی من را گرفت در حالی که اشک از چشم هایش جاری شده بود و گفت:«من اجراهای پیشین این نمایش را دیده ام و واقیعت جنگ ما این است همان چیزی که در این نمایش شاهدش هستیم. این چیزها برای من بسیار ارزشمند است.»
چرا موسیقی این نمایش در طول چند اجرایی که داشتید با تغییر مواجه شده است؟
نمایش «پچپچه های پشت خط» با این که یک نمایش دفاع مقدسی محسوب می شود؛ اما برای روی صحنه رفتنش با مشکلات متعددی روبرو بوده و همچنان نیز با این مشکلات مواجه است موسیقی این نمایش نیز از این امر بری نبوده است و مجبور شدیم تغییراتی در موسیقی این نمایش بوجود آوریم. طراحی موسیقی این نمایش را خودم انجام داده ام و موسیقی این نمایش توسط استدیو ماهور ساخته شده است ودر بخشی از نمایش نیز از دو قطعه موسیقی قدیمی استفاده کرده ام.
آیا دوباره به سراغ متن های دفاع مقدسی می روید؟
نمایشنامه «پچپچه های پشت خط» بی شک و بدون اغراق بهترین نمایشنامه دفاع مقدس ایران است و احتمال این وجود دارد ؛ اگر با متن خوبی روبرو شوم باز هم نمایش دفاع مقدسی را روی صحنه ببرم، چون ناگفته های بسیاری درباره جنگ وجود دارد.
«محمدرضا ستاری»،«عباس خداوردیان»،«افشین واعظی» ،«حجت غلامی» ،«رامین دلفانی» ،«مسعود عابدی»،«مسعود شیرانی فرد» و«کسری بنائی» در این نمایش به ایفای نقش می پردازند. همچنین «سید رضا بزرگ زاده» تهیه کننده، «سیروس همتی» مشاور هنری، «نیلوفر زارع» طراحی صحنه هستند و «مهدی سربازی» روابط عمومی این نمایش را برعهده دارد.
نمایش «پچپچه های پشت خط نبرد »از ۱۹ خرداد تا ۱۸ تیر ساعت ۱۷:۳۰ به مدت ۹۰ دقیقه در سالن بزرگ تالار مولوی میزبان علاقمندان به این عرصه هنری است.
*مریم آموسا
