دکتر پروانه خسروی زاده: اسطوره ها، در زندگی ما جریان دارند

به گزارش ایران تئاتر ، در این نشست ، دکتر خسروی زاده، استاد دانشگاه و پژوهشگر ، درباره رابطه اسطوره ها با پیشینه کهنشان و تداوم آنها در زندگی امروز ما گفت:الگوهای جهانی پس زمینه ذهن بشرند و چیزهایی هستند که شناخت انسان از آنها نشات می گیرد. معمولا یک سری باورهای غالبی،  وجوه مشترک ذهن انسانهای خاکی اند که در دیدگاه های بشری هم حاضر می شوند.این باورها، کهن الگوهای را می سازند و با تغییرات جزیی در فرهنگ های مختلف می توان این کهن الگوها را دید. اما آنچه مهم است  این است که از طریق این الگوها به زیرساخت های شناختی انسان پی می بریم.

انسان توانایی زیادی برای شناخت دارد اما خودش هنوز هم که هنوز است برای خودش ناشناخته باقی مانده است.برای شناخت انسان به یک سری ابزار و شواهد و قرائنی نیاز داریم که یکی از این ابزارها، کهن الگوها هستند.جالب اینکه با مطالعه کهن الگوهای بشر، می توانیم روند حرکت علم را بفهمیم و اینکه بدر آینده به کجا قرار است برویم؟

دکتر خسروی زاده با اشاره به آغاز ساخت اسطوره  به خاطر ترس از خدایان تا رسیدن به چرائی و فلسفه در ذهن بشر، نگاهی تاریخ مند به این گذارگفت:بشر در آغاز، برای در امان ماندن از خشم خدایان،اسطوره ها را ساخت و پس از اینکه فلسفه متولد شد با طرح یک سری پرسش هااز همان اسطوره ها آغاز کرد و باورها و آئین ها از همین سوالات فلسفی در کنش با علم ، شکل گرفت.سوالاتی که علم در پی آن بود تا پاسخی در خور برای آن بیابد.

این استاد دانشگاه به اسطوره های مهم آفرینش و زروان اشاره کرد و گفت:یکی از اسطوره های مهم اسطوره زروان است که خدای بی زمانی و بی مکانی ست و در برهه ای تصمیم می گیرد که دنیا را کران مند و زمان مند کند که این برهه  قرار بوده 12 هزار سال طول بکشد و پس از آن دنیا به بی مکانی و بی زمانی آغازینش بازگردد.

دکتر خسروی زاده با اشاره به اهمیت برخی اعداد در اسطوره ها  گفت: اعداد 1، 2، 3، 4، 7 و 12 در اسطوره های ما خیلی اعداد مهمی هستند امااینکه اعداد چه نقشی بازی می کنند، شاید بتوان گفت، 3نشانه تثلیث جسم و روح و روان یا گذشته و حال و آینده است، ما از این دست سه تایی ها در جهان کم نداریم. عدد 4 بیشتر جنبه مادی دارد، مثل 4 عنصر آب و باد و خاک و آتش، یا 4 مزاج یا 4 عنصر اصلی یا 4 جهت اصلی اما 7 در اسطوره ها بسیار مهم بوده چراکه مجموع 3 و 4 است و نشانه کمال است. در اسطوره ها درخت حیات، 7 شاخه دارد یا عرفان 7 مرحله دارد، 7 امشاسپند داریم و عجایب هفتگانه را داریم. اما عدد 12 نشان پایان است جایی که چرخه کامل می شود و بازگشت صورت می گیرد.

او با اشاره به میرچا الیاده گفت: الیاده اسطوره شناسی بود که اسطوره را زیستن در دنیای مقدس می دانست اما در عین حال در یک نگاه دیگر دریدا می گوید که هیچ چیز ابتدایی ندارد و همه چیز از نیمه آغاز می شود.

او در ادامه گفت: از نظر من این اسطوره ها هنوز هم که هنوز است در زندگی ما حضور دارند و می توان در بسیاری از تجارب علمی ردپای این اسطوره ها را یافت.در بسیایر از اتفاقات علمی هنوز هم پشتوانه های اسطوره ای را می توان دید. به طور مثال علم شیمی ، اصلا از کیمیاگری می آید. ریشه زبانی شیمی،CHEMISTERYرا هم اگر در نظر بگیریم ، همان کیمیاگری ست. یا به طور مثال اگر به قصه زندگی  استیوجابز دقت کنید، می بینید که نشان ساخته های او که یک سیب گاز زده است، می تواند نشانی از اسطوره آفرینش و رانده شدن آدم از بهشت به واسطه سیبی باشد که از درخت آگاهی می خورد. چراکه زندگی نامه جابز، هم مارا به این تشابه می رساند.

دکتر خسروی زاده در پایان گفت: کهن الگوها هنوز هم در زندگی ما جریان دارند. آنها پس زمینه ذهن بشری هستند  و وجوه مشترک ذهن انسانها در هر کجای جهان هستند.

نشست«الگوهای جهانی و بررسی نقش اسطوره در جهان علم» با حضور دکتر پروانه خسروی زاده، با پرسش و پاسخ حاضران  درباره پیشینه اسطوره ها و چگونگی تداوم آنها در زندگی روزمره ما، پایان یافت. 

 

گزارش از مریم آموسا