رئیس انستیتوی جهانی I T I در گفت و گوی اختصاصی با ایران تئاتر
یک سازمان دولتی نیست بلکه یک سازمان کاملاً غیر دولتی است . I T I در هر کشوری از طریق مرکز بین المللی I T I آن کشور کنترل می شود . در حال حاضر در ٨۵ نقطه دنیا مرکز I T I وجود دارد . مرکز یونسکو در سال ١٩٩۵ در کاراکاس ونزوئلا تأسیس شد .
مهدی عزیزی: دیمیتریو کرنلیو رئیس انستیتوی ITI جهانی امسال با حضور در بیستوسومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر پیشنهادات تازهای را برای تئاتر ایران و حتی برگزاری جشنواره به همراه آورد.
او در یک نشست اختصاصی با سایت ایران تئاتر به پرسشهای ما درباره ITI، ارتباط هنرمندان ایرانی با خارج از کشور و حضور آنان در کنگرههای جهانی و ... سخن گفت .دکتر فریندخت زاهدی و حسن محمودی در این نشست حضور داشتند.مشروح این نشست را در پی میخوانید.
چرا این انیستیتو بین المللی تئاتر احداث شد؟
برای اینکه رابطی بین یونسکو و دنیای تئاتر باشد .
انیستیتو بین المللی تئاتر ، تنها ارگان از یونسکو است که می تواند با نام یونسکو و از طرف یونسکو صحبت کند و مجوز کار بگیرد . محل اصلی سازمان بین المللی تئاتر داخلی ساختمان یونسکو است و از نظر مالی هم از طرف یونسکو تأمین می شود و تمام گزارشها کار و اطلاعات I T I به یونسکو داده می شود . حتی کنگره بین المللی تئاتر که هر دو سال یکبار برگزار می شود نیز تحت پوشش یونسکو کار می کند .
نکته مهم این است که I T I یک سازمان دولتی نیست بلکه یک سازمان کاملاً غیر دولتی است . I T I در هر کشوری از طریق مرکز بین المللی I T I آن کشور کنترل می شود . در حال حاضر در ٨۵ نقطه دنیا مرکز I T I وجود دارد . مرکز یونسکو در سال ١٩٩۵ در کاراکاس ونزوئلا تأسیس شد . این مرکز به عنوان مرکزی برای ایجاد ارتباط بین دانشکده های تئاتر کل جهان تأسیس شد . هسته اصلی این سازمان تحرّک است . این تحرّک در سه جهت حرکت می کند؛ دانشجویان ، استادان و اطلاعات . برای تحرک اطلاعات ما از مدرن ترین و سایل استفاده می کنیم از جمله ویدئوسی دیها، دی وی دیها و اینترنت ، همچنین گزارش های تئاتر . برای تحرک اساتید، آموزشای خاصی را در نظر گرفتیم . برای مثال کلاسهای تخصصی که مخصوص اساتید است قرار است در هند،در شهر دهلی نو و از ۵ تا ٢٠ تشکیل شود . این کلاس ، کلاسی است که نقشه اصلی آموزشگاه در آن تدریس می شود و شامل قوانینی است که باید در طول یکسال رعایت شود .
این راهی است که برای پیشرفت اساتید و دانشجویان جوان در نظر گرفته شده است . این بورس ، کلاسی است که برای اساتید بنگلادش ، پنال و هند در نظر گرفته شده و امروز از اساتید دانشگاههای ایران هم دعوت کردهاند که اگر مایل بودند شرکت کنند .
این پروژه در واقع تجربه است که ما از این طریق بتوانیم روابطمان را با هند گسترش دهیم و بعد از طریق اینترنت آن را در کل جهان مطرح کنیم . به هر حال ما الان در مرحله تجربه در حال ساختن ساختمان کارمان در هند هستیم تا بتوانیم پروژه خود را در تمام دانشگاه های هند پیاده کنیم.
اگر اساتید ایران هم بخواهند ؛ این روش با آن ها نیز کار خواهد شد و در ایران نیز این روند ادامه پیدا خواهد کرد.
هزینه این پروژه به عهده I T I است و یا ایران باید آن را تامین هزینه کند ؟
ـ از طریق یونسکو تأمین مالی می شوند . استادی که برای این کار در نظر گرفته می شود یکی از اساتید مهم سن پترزبورگ روسیه است . آکادمی تئاتر سن پترزبورگ ، آکادمی ایست که حدود ٢٠٠ سال پیش تأسیس شده و یکی از پنج آکادمی برتر جهان است ، سازمان یونسکو حدود ٨۵ در صد هزینه را تأمین می کند . هند یک کشور بسیار بزرگ ولی فقیر است و در واقع مبلغی که برای شرکت در این کلاس ها در نظر گرفته شده بسیار اندک و نمادین و حدود ۶٠ دلار است . یعنی ۶٠ دلار برای ۶٠ جلسه و در طی ١۵ روز ، این پیشنهاد یونسکو برای پیشرفت هند بسیار مناسب است. ما میخواهیم هنر و اطلاعات خودمان را به خانه هند ببریم و با هم در ارتباط باشیم .
با وجود تمام فعالیت های I T I ، اساتیدی که برای اینکار معرفی می شوند از طرف خود I T I دعوت میشوند یا از سوی آموزش عالی انتخاب میشوند؟
پرفسور و اساتیدی که برای درس خواندن به آنجا میروند ثبت نام آنها آزاد هستند و می توانند مستقیماً با یونسکو در ارتباط باشند، ولی پرفسوری که درس می دهد از سوی یونسکو انتخاب می شود.
من در حال حاضر به این فکر می کنم که پنج یا شش کرسی جا برای اساتید ایرانی در کلاسها خالی بگذارم که اگر موافقت کردند در آن کلاس ها حضور یابند . در اینجا دیگر طبق تأیید دستور هیچ مافوقی عمل نمی شود ، بلکه اولویت شش نفر اول است که ثبت نام کنند.
شما به عنوان رئیس I T I جهانی تئاتر ایران و ارتباطی که طی این سالها برقرار شده است را چگونه شناخته اید ؟
ایران در چه سالی به صورت رسمی عضو I T I شد ؟
ارتباط ایران با I T I از حدود ده سال پیش آغاز شده ولی حدود سه سال است که این ارتباط بیشتر شده است .
اما در مورد سوال اول من میخواهم به وزیر فرهنگ ایران پیشنهادی در مورد فستیوال فجر بدهم . ما در این فستیوال کار خاصی را انجام می دهیم که کامل نیست . چرا می گویم کامل نیست ؟!
این فستیوال یک تلاش بزرگ و ارزشمند است که از لحاظ مالی و قدرت در سطح بالایی است . همچنین یک ثروت فرهنگی قوی است . که یکدفعه ٢٩ ژانویه تمام می شود و یا به عبارتی در یک مقطع زمانی مشخص تمام می شود واین نرمال نیست .
بهتر این است که بهترین کارهای جشنواره روی ویدئو ضبط شود و با زیرنویس انگلیسی ترجمه شود . در واقع با این کار آرشیو ملی درست میشود و این ثروتی است که به شما تعلق دارد و باید حفظ شود . در واقع وقتی شما کارتا را ضبط می کنید می توانید آن را به جهانیان معرفی کنید و از طریق سفارت ، مرکز هنرهای نمایشی و یا دانشگاه کار را معرفی کنید.
من فکر می کنم از دیدگاه شما فقط این مهم است که به کارگردانها پول بدهید تا با بازیگران ایرانی کار کنند .
شما می خواهید هنرپیشه های ایرانی را انتخاب کنید و با همان متدهایی که داشته اید و با آنها کار کنید. مثلاً ٨۵ بازدید کننده خارجی به ایران می آیند و این همه پول خرج می شود ولی برای دیدن یک کار فقط ٣٠٠ نفری که در سالن هستند کار را می بینند .
بهتر این است که شما چند کارگردان یا هنرپیشه خارجی را دعوت کنید و یک همکاری متقابل داشته باشید یعنی آنهارا با هم تعویض کنید . مثلاًَ کارگردان خارجی باشد و هنرپیشه ایرانی یا برعکس و این تبادل را گسترش دهید .
این کار مشترک و تبادل نظر باعث می شود ایده ها با هم عوض شوند آموخته ها با هم مبادله شوند .
شما باید به این نکته توجه کنید که ایران کشوری با تمدن هزار ساله است . کشوری نیست که از ٢٠٠-٣٠٠ سال پیش شکل گرفته باشد . شما باید پایه و بنیان کارتان را همین مسئله قرار دهید که فرهنگ بسیار قوی ای دارید و هزاران سال آداب و رسوم و فرهنگ در کشور شما نهفته است .
شما باید از این مسئله کمک بگیرید . اینجا یکی از مهمترین مراکز تمدن کل دنیاست و ما نمی توانیم با این کشور مثل جایی رفتار کنیم که در حال تحول است . از وارد کردن پرهیز کنید . یادگیری هیچ وقت بد نیست منتها شما هیچ وقت نیاز به هجی کردن ندارید و قرار نیست ضوابط اصلی را کسی به شما بگوید . سیاست ایران باید این را در نظر بگیرد که از ریشه ، پایه و بنیان فرهنگ خودش استفاده کند و باید خیلی آگاه باشید . این قضیه فروتنی نیست .
ما به این امر خیلی آگاه هستیم و ولی سازمانهای جهانی ما را یاری کنند؟
من نمی توانم از طرف تمام دنیا صحبت کنم ولی اگر بخواهم از طرف سازمان خودما یعنی یونسکو صحبت کنم، میگویم ما دراین فکر هستیم و می خواهیم تا سال آینده آشنایی خودمان را با ایران محکم کنیم . در فکر هستیم تا آموزش ها و اطلاعات خودمان را در ایران گسترش دهیم . مثلاً یکی ازی پیشنهادات من به وزیر فرهنگ این است که یک فیلم مستند از تئاتر تعزیه ایران که یکی از سنت های قدیمی ایران است تهیه کند . ما این صحبت ها را با وزیر فرهنگ مطرح خواهیم کرد.
یک فیلم توسط آقای تقوایی درباره تعزیه ساخته شده است؟
مستندی که از طرف یونسکو ساخته شود نه ایران . در واقع یک مستند مستقل و بین المللی . مثل یک بچه که نمی تواند از طرف والدینش صحبت کند و دیگران این کار را انجام می دهند .
این در واقع یک جور مذاکره است شما اینها را مشخص می کنید و بعد آنها از شما می پرسند که چه می خواهید و در اختیارتان قرار می دهند مثل یک جور مذاکره سؤال و جواب است .
نخستین کاری که یونسکو در ارتباط با دانشجویان انجام میدهد، چسیت؟
یونسکو در ماه ژوئیه از 12 کشور دعوت میکند و همه میتوانند در این کنفرانس به صورت رسمی یا به شکل تماشاگر شرکت کنند. در آنجا شما میتوانید خود واقعیتان را معرفی کنید. همچنین شما برای کنفرانس مدیران جهان دعوت شدهاید که اگر مدیر دانشگاه هنر و دانشگاه تهران و دانشکده هنرهای زیبا در این کنفرانس شرکت کنند میتوانند عضوی از این کنگره و جزء تصمیمگیران باشند. خیلی مهم است که مدیر این دو دانشگاه یعنی دانشگاه تهران و دانشگاه هنر در این کنفرانس شرکت کنند تا بعد شما به کنگره جهانی تئاتر فیلیپین در سال آینده دعوت شوید.
اگر این مدیران در کنگرهها شرکت کنند چون از طرف سازمانهای دولتی ایران حضور دارند، یک چهره بزک شده و زیبا از تئاتر ایران ارائه میدهند و در نهایت همین چیزی میشود که الان وجود دارد.
من دو پیشنهاد متفاوت برای شما مطرح کردم: یکی پروژه ماه ژوئیه است که جای اجرا است و دانشجویان میتوانند بیایند و شما میتوانید در آنجا کار ارائه دهید. ولی در یک کنفرانس جهانی فرد نمیتواند خودش را مطرح کند.
من میخواهم بعنوان یک تئاتری در ایران، پیشنهادی به ITI بدهم و آن این است که ITI میتواند در نقش یک آشنا به تئاتر پیشقدم شود و اساتیدی را برای تدریس در داخل ایران همراه با work shop شناخته شده معرفی کند. به طور مثال پیتر بروک یا موشکین.
تمام این امکانات وجود دارد. درست است که مبلغ استخدام پیتر بروک 25 هزار دلار است ولی خیلیها هستند که میآیند و با دستمزدهای کمتری کار میکنند و work shop میگذارند. ما میتوانیم منتظر نسل بعدی بروک باشیم تا آنها بیایند و در ایران کار کنند. من برای برنامه فستیوال سال آینده در نظر دارم از دو تن از شخصیتهای مهم تئاتر جهان دعوت کنم به این جا بیایند و از برنامهها دیدن کنند.