I.T.I مرکز ملی، فراگیر و متعلق به همه اهل تئاتر کشور است

 اردلان جنتی

اولین رکن اساسی انتخابات در I.T.I حضور همه جانبه و فعال اهالی تئاتر در آن است که متأسفانه این امر به دلیل اطلاع‌رسانی ضعیف و وجود حاشیه‌های فراوان پیرامون خود، هنوز نتوانسته به یک تشخص درست در بین تئاتریها و به‌خصوص شهرستانیها دست یابد؛ لذا مرکز هنرهای نمایشی و انجمن نمایش برای سامان دادن به این فرآیند، دست به کار شدند تا در راستای شفاف‌سازی موضوع و رفع ابهامات گشایشی حاصل آید. نظر برخی از فعالان تئاتر شهرستان را در این باره پرسیده‌ایم که در زیر می‌خوانید.

 I.T.I با این شکل که اداره می‌شود، نمی‌تواند پاسخگوی تئاتر ایران باشد
«ابراهیم پشت کوهی» از فعالان تئاتر هرمزگان ضمن بیان مطلب مذکور درباره مدیریت و سازماندهی I.T.I افزود: «تئاتر شهرستان در تصمیم‌گیریهایی که درباره خودش می‌شود، هیچ نقشی ندارد و همه چیز در تهران خلاصه و ختم می‌شود. به نظرم I.T.I ایران باید به سمتی برود که مرکز هنرهای نمایشی صرفاً نقش ناظر را داشته باشد و اجازه دهد تا ارگانهایی مثل انجمن نمایشها در آن دخالت مستقیم داشته باشند. اگر در سیستم مدیریتی I.T.I امروز اشکال به وجود آمده، صرفاً به این دلیل است که شهرستانها را در اتفاقهای مهم تئاتری کشور دخیل نمی‌کنند. به نظرم باید به انجمن نمایشهای شهرستانها اجازه داده شود تا آنها هم وارد عمل شوند و در انتخابات شرکت کنند. تنها راه رهایی این است که شهرستانها به خصوص انجمن نمایش را در تصمیم‌گیریها دخالت دهند.

 I.T.I نمی‌تواند توسط بخش خصوصی اداره شود
«اصغر خلیلی» از فعالان تئاتر اصفهان، ضمن بیان این مطلب افزود: «اولین مشکل I.T.I که بدین شکل اداره می‌شود، این است که هیچ شهرستانی در انتخابات I.T.I حضور نداشت. اگر قرار است I.T.Iبهره‌ای برای تئاتر کشور داشته باشد باید شهرستانها هم در آن نقش داشته باشند و از منافع آن استفاده کنند. به نظرم حضور مرکز هنرهای نمایشی در I.T.I حرکت مثبت و رو به جلویی است؛ چون این مرکز در مباحث کلان فرهنگی کشور حضور دارد و مطمئناً در بخش I.T.I هم می‌تواند عملکرد خوبی داشته باشد. فقط باید دید که عملکرد مرکز در این زمینه به چه صورت است.» وی همچنین افزود: «زمانی تصمیم گرفته شد تا تئاتر به سمت خصوصی‌سازی پیش برود. این اتفاق میمونی است؛ چون حرف اول و آخر تئاتر را تماشاگر می‌زند و تماشاگر، وقتی جذب تئاتر می‌شود که تئاتر به سمت خصوصی‌سازی پیش برود. بر طرف شدن این قضیه در بلند مدت رخ می‌دهد و نمی‌توانیم بر پایه آن راهکارهای کوتاه‌مدت را بنا کنیم. برای همین اعتقاد دارم اگر قرار است I.T.I شکل بگیرد باید از سوی دولت حمایت شود. خیلی ساده است. به نظرم I.T.I در بحث بودجه دوباره به مرکز هنرهای نمایشی وابسته می‌شود. پس چه بهتر که از همان ابتدا، تشکیلات دولتی به خود بگیرد و در این زمینه مرکز هنرهای نمایشی دخیل باشد. بخش خصوصی نمی‌تواند از عهده I.T.I برآید؛ چون پشت این قضیه وام دولتی مطرح است و دوباره به حمایتهای دولتی نیازمند است.»

 درد و دل بچه‌های شهرستان را مرکز هنرهای نمایشی می‌فهمد، نه بخش خصوصی
«فرشید صمدی پور» از فعالان تئاتر لرستان، ضمن بیان این مطلب درباره هیأت اجرایی تشکیلات I.T.I گفت: «اولین مشکلی که I.T.I تا به حال داشته، این است که در جهت اطلاع‌رسانی هیچگونه تلاشی صورت نگرفته است. ضمن اینکه I.T.I اساساً باید زیرنظر مرکز هنرهای نمایشی اداره شود؛ چون هنرمندان شهرستانها فقط مرکز را می‌شناسند و دوستانشان را در مرکز هنرهای نمایشی می‌توانند پیدا کنند. بالطبع اگر درد و دل یا حرفی هم داشته باشند، راحت‌تر می‌توانند مستقیم پیش آقای پارسایی بروند و آنجا مطرح کنند. از سوی دیگر تئاتر ما وابسته به ارگان دولتی است و بخش خصوصی یا خانه تئاتر؛ چون هنوز تشکیلات منسجمی ندارند، بالطبع نمی‌توانند برش خوبی درباره I.T.I داشته باشند. من وقتی شنیدم این قضیه قرار است از سوی مرکز هنرهای نمایشی دنبال شود، خوشحال شدم و موافق این قضیه هستم که I.T.I زیرنظر مرکز هنرهای نمایشی اداره شود.

 I.T.I تا به امروز چشم‌انداز خوبی نداشته و نیازمند حمایت مرکز هنرهای نمایشی است
«خداداد خدام» از فعالان تئاتر و اعضای انجمن نمایش اراک، ضمن بیان مطلب مذکور درباره چشم‌انداز آتی I.T.I گفت: «به نظرم I.T.I با توجه به این پیشینه‌ای که داشته فقط در حد حرف باقی مانده و اختلاف نظرهای جاری در آن سبب شده تا نتواند رشد و بالندگی داشته باشد. اینکه در ابتدا قرار بود I.T.I توسط بخش خصوصی اداره شود، فرضیه خوبی بود که هرگز در عمل ماحصل خوبی نداشت. به نظر می‌رسد هنوز دولت و ساختار نظام‌مند کشور درباره واگذاری فعالیتهای تئاتر در بخش خصوصی دچار موانع زیادی است و این قضیه درباره تئاتر هم صادق است. ما اگر بخواهیم ایده‌آل فکر کنیم در شرایط کنونی به جایی نمی‌رسیم. به نظرم بخش خصوصی؛ مانند خانه تئاتر، توان اداره I.T.I را ندارد و سرانجام ناچار به استفاده از حمایت دولتی می‌شود. من شاهد بودم که بعضی از بخشهای خصوصی از این رانتهای دولتی به نفع خود سودجویی کرده‌اند. البته باید این را هم یادآور شوم که هر چقدر مرکز هنرهای نمایشی اعمال نظر مستقیم نداشته باشد، بلکه به عنوان ناظر و حامی در کنار این نهادها قرار بگیرد، رشد بالنده و پایدارتری صورت می‌گیرد.

 I.T.I با حضور انجمن نمایش شهرستانها شکل جامع‌تری خواهد داشت
«ناصر ایزدی فر» از فعالان تئاتر قزوین، ضمن بیان این مطلب افزود: «با همه این احوال به نظر می‌رسد از آنجایی که هیچ تشکلی به جز انجمن نمایش در شهرستانها وجود ندارد پس باید انجمن نمایش متولی I.T.I باشد؛ چون انجمن نمایش، هویت مستقلی دارد و یک N.G.O به حساب می‌آید. این انجمنها به هر شکلی باید در I.T.I هم دخیل باشند؛ اما با این احوال باید در زمینه اعضای I.T.I نشستی در انجمن نمایش مرکز با حضور نماینده همه انجمن نمایشهای سراسر کشور برگزار شود و نمایندگانی که مرکز هنرهای نمایشی کاندیدا می‌کند، توسط شرکت‌کنندگان این نشست تعیین شوند.»

 انجمن نمایش، بهترین گزیده هدایت I.T.I است
«سعید تشکری» از فعالان بخش تئاتر خراسان رضوی، ضمن بیان این مطلب افزود: «بخش تئاتر ما به عنوان پیکره‌ای جامع و ناگسستنی اداره می‌شود و هر گونه حرکتی که بخواهد به نوعی با آن مقابله کند در عمل واپس‌گرایانه پیش می‌رود. واگذاری امور به بخش خصوصی، دقیقاً نوعی مدیریت است که واکنش منفی را به بار می‌آورد. بدیهی است که در چنین شرایطی و با توجه به قوانین قابل پیروی در تئاتر کشورمان، اگر بخش یا ارگانی بخواهد مستقل عمل کند، نتیجه کافی و لازم را نمی‌گیرد. پس چه بهتر که از همان ابتدا این بخش توسط خود انجمن نمایش و با حمایت مرکز هنرهای نمایشی اداره شود.»

 مرکز هنرهای نمایشی معرف حضور بسیاری از هنرمندان است
«جمشید خانیان» نویسنده و نمایشنامه‌نویسی که در شهرستان اصفهان سکونت دارد، درباره شیوه مدیریتی و شکل‌گیری I.T.I گفت: «اگر فعالیت چند ساله مرکز هنرهای نمایشی را جمع‌بندی کنیم، می‌بینیم هر حرکتی که صورت گرفته دوباره به خود مرکز هنرهای نمایشی بازگشته است. باید در ابتدا به این پرسش پاسخ بدهیم که کدامیک از فعالیتهای تئاتری صورت گرفته در این مملکت، خارج از چهارچوب اصولی دولت و مرکز هنرهای نمایشی صورت گرفته است و چقدر توانسته در این زمینه موفق عمل کند؟ باید قبول کرد که مهمترین رویداد تئاتری ما جشنواره‌های تئاتر است که زیرنظر مرکز هنرهای نمایشی برگزار می‌شوند؛ اینکه بگذاریم امور به شیوه دموکراتیک و آزاد توسط بخش خصوصی اداره شود، نگاه خوبی است؛ ولی باید دید بخش خصوصی چقدر می‌تواند مثبت عمل کند و روی پای خود بایستد. در طی این سالها عملاً دیده‌ایم که بخش خصوصی هر چند که مستقل عمل می‌کند؛ ولی باز هم به حمایت دولتی و در رأس آن مرکز هنرهای نمایشی احتیاج دارد. مگر اینکه مانند I.B.B.Y عمل کند که راه دشوار و طولانی در پیش دارد و در کوتاه مدت پاسخی نمی‌گیرد. I.B.B.Y یک مرکز خصوصی و کاملاً مستقل در زمینه ادبیات کودک و نوجوان است و با حمایتهای مردمی اداره می‌شود و سالانه نویسندگان خود را در این زمینه بدون دخالت دولت به مؤسسه «هانس کریستین اندرسن» معرفی می‌کند و به طور بین‌المللی با ادبیات کودک و نوجوان جهان در ارتباط است. به نظرم اگر قرار است I.T.I مستقل اداره شود باید به همین صورت عمل کند و گر نه چه بهتر که از همان ابتدا زیر نظر مرکز هنرهای نمایشی باشد که معرف حضور بسیاری از تئاتریهای کشور است. چرا وقتی راه نزدیکی پیش روست، راه دوری را طی کنیم؟ از آن طرف هم انتخاب افرادی که برای اولین بار، جدا از نامهای تکراری حضور یافته‌اند باید به فال نیک گرفته شود.»

 در زمینه I.T.I اطلاع‌رسانی درستی صورت نگرفته است
«رضا خداداد بیگی» از فعالان تئاتر زاهدان، ضمن بیان این مطلب گفت: «من با توجه به شناخت کمی که از این قضیه دارم به نظرم می‌رسد اگر این تشکیلات بخواهد مستقل و خارج از حیطه و دایره اداری دولت اداره شود، ضربه می‌بیند پس در نتیجه به نظر می‌رسد که باید تحت نظارت و حمایت مرکز هنرهای نمایشی قرار بگیرد. همانطور که آقای پارسایی اظهار دارند، این تشکیلات به نحوی که امروز حمایت می‌شود و زیرنظر ایشان است، شکل مؤثرتری دارد.»

 بهتر است سایه دولتی بودن را تحمل کنیم
«جواد طاهری» از فعالان تئاتر شهرستان قم، ضمن بیان این مطلب افزود: «متأسفانه هیچ کار فرهنگی در ایران نمی‌تواند به طور خصوصی فعالیت داشته باشد؛ مثل فوتبال که نتوانست بدون حضور دولت سرپا باشد. به نظرم اگر بخش خصوصی، کارش را درست انجام می‌داد، مرکز هنرهای نمایشی در آن دخالت نمی‌کرد. واقعاً این مسأله جدی است که هیچوقت در تصمیم‌گیریها بچه‌های شهرستانی را دخیل نمی‌کنند و همه تصمیمها را خودشان می‌گیرند.

 مدیریت امروز مرکز هنرهای نمایشی برآمده از دل شهرستانهاست
«ساسان قجر» از فعالان تئاتر زنجان، ضمن بیان این مطلب افزود: «مشکل اصلی I.T.I این است که چرا در انتخابات، شهرستانیها را خبر نکردند؟ ما باید این را بپذیریم که نخبه‌های شهرستانی تئاتر کشور را یدک می‌کشند. چرا در این گونه مسایل کسی از شهرستانها خبر نمی‌گیرد؟ به همین ترتیب اگر قرار باشد تئاتر ما به جهان معرفی شود، این تئاتر شهرستان است که با تصمیم‌گیری و حضور خود می‌تواند موفق عمل کند. مسئولان مرکز هنرهای نمایشی می‌توانند با مشورت و سفرهای استانی از کم و کیف تئاتر شهرستان بیشتر آگاه شوند و هر چه بیشتر و بهتر در عرصه بین‌المللی فعالیت نمایند. در کل حرکت مرکز هنرهای نمایشی را مثبت ارزیابی می‌کنم به شرطی که سهم شهرستانها در تصمیم‌گیری و نظارت کاسته نشود. مدیریت امروز مرکز هنرهای نمایشی برآمده از دل شهرستانهاست و بهتر می‌تواند در شناساندن تئاتر ما به جهان موفق باشد.