پیش از این گزارش‌های"جین ترنر" از تمرینات روزانه‌یِ تئاتر"اودن" را که شامل هشت تمرین است در چهار بخش، در سایت ایران تئاتر ارائه کرده‌ایم. بخش دوم این تمرینات به کارگاه‌های(workshop) تئاتر اودن اختصاص دارد که دارای موضوعات و اهدافی مشخص هستند. بخش دوم شامل دو گزارش از کارگاه‌های تئاتر اودن است.
پیش از این گزارش‌های"جین ترنر" از تمرینات روزانه‌یِ تئاتر"اودن" را که شامل هشت تمرین است در چهار بخش، در سایت ایران تئاتر ارائه کرده‌ایم. بخش دوم این تمرینات به کارگاه‌های(workshop) تئاتر اودن اختصاص دارد که دارای موضوعات و اهدافی مشخص هستند. بخش دوم شامل دو گزارش از کارگاه‌های تئاتر اودن است.
پروازِ بدون صدا
نوشته: جین ترنر
برگردان به فارسی: علیرضا امیرحاجبی
بخش دوم
این بخش شامل گزارشاتی است از کارگاه‌های اعضای تئاتر اودن در طی هفته تئاتر اودن(2002 – 2001).
سرپرست و مربی کارگاه: "ایبن نایجل راسموسن"
مدت زمان کارگاه: یک ساعت و نیم
همان طور که در بخش قبلی گفته شد تمامی تمرینات در جهت انتقال و نمایاندن انرژی طراحی شده است. کارگاه‌های راسموسن شامل تمریناتی است که باید به آهستگی و با مقاومتی ملایم صورت گیرد. اگر تمرینات این کارگاه در پی تمرینات پیشینِ"روبرتا کاررِی" انجام شوند مفیدتر خواهند بود.
کارگاه شماره یک: با بدن خود یک شعر کوچک بگوئید
روش تمرین:
ـ دو به دو بایستید، نواری پارچه‌ای را به دور خود و دوست‌تان ببندید. ابتدا انتخاب کنید که چه کسی نفر A باشد و دیگری نفر B
ـ A نوار پارچه‌ای را به دور نشیمنگاه نفر B می‌اندازد و آن را محکم نگه می‌دارد.
ـ هر دو نفر باید به شکلی همسان وضعیت نشستن روی صندلی را به خود بگیرند. اما با این تفاوت که A انرژی خود را صرف حرکت به جلو می‌کند و انرژیB به سمت عقب معطوف است.
ـ A باید نقطه مقاومتی را که B ایجاد کرده احساس کرده و به جلو حرکت کند. مقاومت در طول تمرین ادامه می‌یابد.
ـ B به مقاومت پاسخ می‌دهد و از حرکاتِ A که هدایت را بر عهده گرفته پیروی می‌کند.
ـ هر دو باید انعطاف زانوان خود را حفظ کرده و ستون فقرات را عمودی و صاف نگه دارند. حرکات باید آرام صورت گیرد.
ـ هیچ کدام نباید به کشیدن(Pulling) دیگری اقدام کنند. بلکه باید در برابر حرکات مقاومت نشان دهند.
ـ حرکت با نوار پارچه‌ای به دور نشیمنگاه را 5 الی 10 دقیقه ادامه دهید. قدم‌های کوتاه را حفظ کنید. ـ حرکات باید هماهنگ، زانوان منعطف، بازوان و گردن آزاد و ستون فقرات فعال باشد.
ـ حالا پارچه را تا سینه بالا بیاورید تمامی حرکات قبل را تکرار کنید. در این جا می‌توانید شکل متفاوتی از مقاومت را احساس و مورد بررسی قرار دهید. به مطالعه چگونگی تاثیرات و تغییرات هر بخش از بدن بپردازید.
ـ سپس نوار پارچه‌ای را به دور پیشانی‌هایتان ببندید و تمرین را تکرار کنید.
ـ کل تمرین را تغییر دهید. یعنی در این جا B هدایت را بر عهده می‌گیرد و A از حرکات او پیروی می‌کند. تمرین را تکرار کنید.
ـ همواره چگونگی تغییر احساس را هم ذهنی و هم جسمی در خود تثبیت کنید.
ـ اینک تمامی تمرین را به شکلی انفرادی انجام دهید. تمامی وضعیت و مقاومت‌های بدن را بازآفرینی کنید: مقاومت در نشیمنگاه، سینه و پیشانی. در هر دو شکلِ هدایت کننده و هدایت شونده. تا آن جا که می‌توانید در حفظ و بازآفرینی مقاومت‌ها، انرژی و حرکات دقت کنید. به چگونگی تفاوت روش‌های دوگانه(تمرین با پارچه و بدون آن) توجه کنید.
توجه:
این تمرین هم به بررسی مقاومت در بدن می‌پردازدو هم کار کردن با"حافظه بدن" را مورد توجه قرار می‌دهد. هر دو نفر باید به این نکته توجه کنند که چگونه مقاومت و حرکات بر بدن تاثیر می‌گذارد. همواره وضعیت و کیفیت حرکت و بدن خود را بررسی کنید. شکل نشستن را حفظ کرده و عمل تنفس را مورد توجه قرار دهید. به احتیاجات خود جهت بازآفرینی یک حرکتِ بدون پارچه فکر کنید. روی چه چیز توجه و تمرکز بیشتری دارید؟ چه تفاوت‌هایی در مراحل مختلف تمرین وجود دارد؟
از گام برداشتن آهسته و از پیوستگی حرکات خود همراه با مقاومت اطمینان حاصل کنید. دقت را در تمامی لحظات حفظ کرده و از حرکات و کنش‌های غیر ضروری در تمرینات اجتناب کنید.
گسترش:
ـ دو به دو بایستید تمامی روش‌های متفاوت جهت هدایت و مقاومت را آزمایش کنید.
ـ سه روش مختلف را برای خود انتخاب کرده و آن‌ها را در تمرینات تثبیت کنید. سپس راهی را پیدا کرده تا این سه روش به همل وصل شوند.
ـ حرکات را با همان شکل قبلی از مصرف انرژی و مقاومت(بدون نوار پارچه‌ای) تکرار کنید. برای تمرینات زمان بگذارید، مشکلات حرکتی و مقاومتی را حل کنید.
ـ با دوست خود راه‌های متفاوت بهره‌گیری از انرژی جهت فشار دادنِ(Push) همدیگر را آزمایش کنید.
ـ سه روش جهت فشار آوردن به یکدیگر را انتخاب کرده و آن‌ها را در تمرینات تثبیت کنید. روشی برای اتصال این سه روش به همدیگر پیدا کنید.
ـ تمامی حرکات را در فاصله‌ای 5 سانتیمتری با یکدیگر تمرین کنید تکرار را ادامه دهید.
ـ سپس کشش و فشار دادن را با همدیگر ترکیب کنید.
ـ ارتباط بین هر کدام از بخش‌های تمرین را تعیین کنید.
ـ تمامی تمرین را به صورت انفرادی انجام دهید.
ـ با دوست خود روش‌هایی را جهت بغل کردن(در آغوش گرفتن) طراحی کنید. دو روش را انتخاب و به حرکات قبلی اضافه کنید.
انفرادی به تمرین پرداخته و دوباره به وضعیت دو نفری بازگردید. فاصله 5 سانتیمتری را حفظ کنید.
ـ سپس اندازه(Size) کنش‌ها را 50 درصد کاهش داده و بعد از مدتی صددرصد افزایش دهید.
حالا می‌توانید یک روش را با روش‌های دیگر ترکیب کنید. مرتباً اندازه حرکت را تغییر دهید. اما ازمقدار مصرف انرژی کاسته نشود.
گسترش‌های اضافی(الحاقی)
جهت گسترش بیشتر تمرین می‌توانید به شکلی انفرادی، یک شعر یا آواز یا بخشی از یک متن تئاتری(Theatrical) را به حرکات اضافه کنید. در حین تمرین، متن انتخابی خود را آرام نجوا(Whisper) کنید. از این نگران نباشید که معنای متن شما با تمرینات تناسب دارد یا نه. با ریتم و اشکال مختلف صدا تمرین کنید.
سپس می‌توانید در ترکیب با دوست خود به وسیله متن‌های انتخابی یک گفت‌وگو(دیالوگ) بسازید.
احتیاجی نیست که متن‌ها به لحاظ معنایی با هم مطابقت داشته باشند. در این جا تنها می‌توان از صدا، حرکت و تجربه تمرین لذت برد.
این تمرین نمایان‌گر ایده‌های پیشا بیانی و نیروهای هم ارز است.
****
کارگاه شماره دو: ارتباطات غیر کلامی، تماس و بداهه‌پردازی
سرپرست و مربی: تاگ لارسن(Tag Larsen)
مدت زمان کارگاه: یک ساعت و نیم.
تاگ لارسن بازیگر و یکی از اعضای برجسته تئاتر اودن، در این کارگاه ارتباط غیر کلامی را در شکلی بداهه آموزش می‌دهد. لزوم تمرینات لارسن تمرکز روی روش‌های گوناگون پویایی و ریتم است.
روش تمرین: (بخش اول)
ـ به شکل گروهی یک دایره بزرگ را تشکیل دهید.
ـ دویدن را به نحوی آرام آغاز کنید. کف دست‌ها به سمت پائین شانه‌ها آزاد و با ریتم دویدن بالا و پائین برود. پاهایتان سبک و منعطف باشد.
ـ شخصی از میان گروه به وسط دایره می‌رود و به شکلی بداهه و آزاد شروع به حرکت می‌کند. (کنشی انتخابی را اجرا می‌کند)
ـ نفر دوم هم به وسط دایره رفته و بلافاصله حرکات نفر اول را تقلید می‌کند.
ـ دو نفر اول مرکز دایره را ترک کرده و به گروه می‌پیوندند و دو نفر دیگر وارد مرکز شده و به شکلی دیگر حرکات بداهه را آغاز می‌کنند. کنش هر گروه باید با حرکات گروه دیگر متفاوت باشد. تفاوت هم در نوع حرکات است و هم به لحاظ مقدار مصرف انرژی.
ـ هر نفر می‌تواند به عنوان هدایت‌گر یا هدایت شونده به تمرین بپردازد.
ـ دویدن را ادامه دهید و از شکل دایره خارج نشوید.
ـ در برابر ریتم گروهی از خود مقاومت نشان دهید. ریتم‌های مختلف را در حرکات خود پیدا کنید. شروع به ساختن انواع مختلف مواجه با دیگران کنید.
ـ با چشمان خود بایک نفر ارتباط برقرار کنید.
بخش دوم تمرین: دعوت کردن
ـ روی یک زانو بنشینید وبا دست ضربه‌ای به ران خود بزنید با این ژست دیگران را دعوت می‌کنید که یکی از پاهای خود را روی ران شما بگذارند. شما نیز در مقابل این کار شانه بالا می‌اندازید.
ـ اشکال دیگر مواجه با دیگران را آزمایش کنید.
ـ به وسیله ضربه زدنِ آهسته روی شانه دوست خود، از او دعوت می‌کنید که خود را در آغوش‌تان بیاندازد.
(این تمرین نمونه خوبی است که شما را وادار می‌کند که در قبال کنش‌های دیگران مسئولیت‌پذیر باشید و آن‌ها را در هوا بگیرید.)
ـ ضربه به قوزک پا. این کنش دعوتی است که فرد دیگر پاشنه پای خود را به پاشنه مخالف شما متصل کند.
توجه: در بخش اول کارگاه مطمئن شوید که وقتی به مرکز دایره می‌روید(چه آن زمان که حرکتی را ارائه می‌دهید، چه آن زمان که تقلید می‌کنید) حرکات‌تان کلی نباشد بلکه باید با دقت و با جزئیات همراه باشند. کسانی که بیرون و محیط دایره می‌دوند باید آهستگی و ریتم را حفظ کنند. تا آن جا که می‌توانید پاهای خود را نرم و آهسته بر زمین بگذارید.
تاگ لارسن می‌گوید:«گام‌هایتان را به مانند پروازی بدون صدا، بردارید.»
ـ در تمام مدتِ این کارگاه تعادل و استحکام حرکتی را حفظ کنید. مراقب حوادث باشید. وقتی اشخاص مراقب پشت سر خود نیستند یا وقتی ناگهان خود را در مسیر حرکت دیگران قرار می‌دهند اتفاقات بدی روی می‌دهد.
این تمرینات به تحمل و حفظ تمرکز احتیاج دارند. از دست دادن تمرکز یعنی وقوع حوادث. سطح انرژی را همواره بالا نگاه دارید، در حین حرکت در جست‌وجوی فرصت‌هایی باشید که با دیگران تماس برقرار کرده و روش‌های آنان را مورد بررسی قرار دهید.
ـ همواره مراقب حرکات کل گروه باشید.
گسترش:
آخرین مرحله از تمرین"دعوت کردن"، شامل ضربه زدن با بازوان بسته است. این ضربه نشانه‌ای است که دوست شما را دعوت می‌کند تا انگشتان یک پای خود را به آهستگی روی قفسه سینه شما بگذارد و به جلو و عقب متمایل شود.
این تمرکز بیش از این که چیزی شبیه به جنگ یا رقابت باشد، یک کنش مشارکتی است. نمونه و الگویی مطلوب از تمرینات اعضای تئاتر"اودن".
اتصالات:
کارگاه لارسن و دیگر تمرینات نیازمند متمرکز کردن ذهنی و بدنیِ انرژی است. در این تمرینات شما به تقسیم انرژی بین خود و دوستان‌تان می‌پردازید. کار در حین خستگی نتیجه مفیدتری دارد. این وجه بسیار مهمی در تمرینات است.
اغلب وقتی شروع به کار می‌کنیم از انرژی خود بیش از حد استفاده کرده و به سرعت خسته می‌شویم. در این تمرینات باید توانایی و ظرفیت نگهداری و تمرکز انرژی را گسترش دهید.
پایان
بخش دوم