گزارشی از حضور همزمان بازیگران تئاتر در چند پروژه نمایشی
الهام پاوه‌نژاد:چنان چه هنرمندان صنوف مختلف روی یک پروژه و یا یک کار متمرکز باشند، به طور قطع موفق‌تر خواهند بود و اثری که ارائه می‌دهند نیز انسانی است و زمانی که ادعا داریم که کار خلاقه انجام می‌دهیم، حضور همزمان در چند نمایش موجب می‌شود که بازیگر مورد نظر به دور باطل و تکرار بیفتد
پیمان شیخی:
طی سال‌های اخیر بارها مشاهده شده که بازیگران تئاتر به طور همزمان در دو یا سه نمایش ایفای نقش داشته‌اند، در همین راستا طی یک نظرسنجی، دیدگاه تنی چند از هنرمندان تئاتر که به عنوان بازیگر و کارگردان تئاتر فعالیت داشته و دارند را در این مورد جویا شدیم.
یک بازیگر و سه شخصیت؟!
بهزاد فراهانی در این باره می‌گوید:«چنان چه تئاتر نتواند پاسخگوی نیازهای یک آرتیست حرفه‌ای باشد، هنرمند مجاز است طی یک سال کاری در چند اثر نمایشی حضور پیدا کند تا نیازهای او برطرف شود، اما باید در نظر داشت که تئاتر از مبانی و اصولی برخوردار است که در هم ریختن آن چندان به نفع تئاتر نیست.»
این هنرمند تئاتر که از دهه چهل تاکنون در عرصه تئاتر کشور حضور داشته می‌گوید:«شخصاً نمی‌توانم بپذیرم یک بازیگر در یک زمان مشخص در قالب سه شخصیت زندگی کند؛ چرا که بازیگری که در دو نمایش حضور پیدا می‌کند، شخصیت ذاتی او نیز سومین کاراکتری است که ارائه می‌کند و به اعتقاد من، ارائه سه شخصیت در یک زمان واحد نمی‌تواند خوشایند باشد.»
حضور همزمان یک بازیگر در چند نمایش = محرومیت سایر بازیگران
داود رشیدی که اکنون در حال ایفای نقش در نمایش"زمین مقدس" به کارگردانی ایوب آقاخانی است. در ارتباط با حضور همزمان یک بازیگر در چند نمایش می‌گوید:«حضور همزمان یک بازیگر در چند نمایش نه تنها مفید نیست، بلکه به توان بازیگر نیز آسیب می‌رساند. علاوه بر این با وجود کمبود سالن نمایش، این شیوه کار کردن موجب محروم ماندن سایر بازیگران از حضور روی صحنه نمایش می‌شود. کارگردانان تئاتر نیز باید در این رابطه دقت عمل بیشتری در انتخاب بازیگر داشته باشند و هر قدر هم بازیگر، توانمند باشد از حضور سایر بازیگران استفاده کنند؛ چرا که هنرپیشه‌هایی هستند که تشنه بازی بوده و بی کار به انتظار حضور در نمایش هستند.»
فقط برای امرار معاش!
اما هنرمندان جوان در این رابطه به نکات تازه و مشترکی اشاره کردند که مشکلات اقتصادی بازیگران یکی از آن‌هاست.
خبرنگار سایت ایران تئاتر در ارتباط با همین موضوع با تنی چند از هنرمندان جوان تئاتر نیز به گفت‌وگو نشست که سیامک صفری یکی از آن هنرمندان جوان است. او معتقد است بازیگران تئاتر از نظر اقتصادی تامین نیستند و در جامعه‌ای زندگی می‌کنند که برای شغل آن‌ها تعریفی وجود ندارد، بنابراین به طور مستمر و در یک زمان واحد در چند نمایش بازی می‌کنند.
صفری در این مورد می‌گوید:«فعالیت بازیگران تئاتر، به دریافت دستمزد محدود می‌شود، بنابراین نیازهای زندگی موجب می‌شود پرکار شوند که البته به نظر من، نکته مثبتی است؛ چرا که به مطالعه کتاب‌های بازیگری چندان معتقد نیستم و به نظر من حرکت بازیگر روی صحنه پژوهش او محسوب می‌شود.»
رحیم نوروزی که در حال حاضر در نمایش"طناب" ایفای نقش دارد ضمن رد حضور همزمان یک بازیگر در چند پروژه نمایشی در این خصوص گفت:«از ابتدا که فعالیت بازیگری را آغاز کردم، همواره به ما تاکید شده که به طور همزمان در چند نمایش حضور نداشته باشیم و بهتر است بازیگر روی یک نقش تمرکز داشته باشد چرا که برخورداری از آرامش روحی، لازمه کار بازیگری است.»
وی افزود:«وضعیت ایده‌آل برای بازیگر تئاتر این است که طی سال در یک یا دو نمایش حضور داشته باشد و اوقات باقی مانده را به تحقیق و پژوهش بپردازد که البته با وضعیت موجود چنین انتظاری نمی‌توان داشت. با توجه به وضعیت اقتصادی بیمارگونه فعلی و ارتباط مستقیم معشیت بازیگران تئاتر به فعالیت تئاتری، چندان نمی‌توان خرده گرفت که یک بازیگر برای امرار معاش و کسب درآمد بیشتر، به طور همزمان در چند نمایش حضور داشته باشد، البته باید به این نکته نیز توجه کرد که وجود چنین شرایطی موجب تنزل تعهد بازیگر می‌شود و انگیزه اولیه‌ای که در وجود وی بوده کمتر دیده می‌شود؛ چرا که به این ترتیب صرفاً کار کردن و کسب درآمد مد نظر قرار می‌گیرد.»
هومن برق‌نورد یکی دیگر از بازیگران جوان تئاتر است که با اعتقاد به این که نمی‌توان حضور همزمان یک بازیگر در چند نمایش را پذیرفت، در این ارتباط گفت:«چنان چه دستمزد و درآمد بازیگران تئاتر به گونه‌ای افزایش پیدا کند که برای امرار معاش با مشکلی مواجه نشوند و یا آن که تعداد تالارهای نمایشی با جمعیت تهران تناسب پیدا کند، دیگر شاهد حضور همزمان یک بازیگر در چند نمایش نخواهیم بود.»
او می‌گوید:«چنان چه قصد ارائه اثر نمایشی ایده‌آلی را داشته باشیم، نمی‌توانیم حضور همزمان یک بازیگر در چند نمایش را بپذیریم، چرا که در این صورت، بازیگر، مجال مطالعه و کشف نقاط پنهان نقش خود را نمی‌یابد؛ گو این که برای من نیز پیش آمده که به طور همزمان، طی جشنواره فجر در چند نمایش حضور داشته‌ام. اما باید به این نکته توجه داشت اکثر بازیگرانی که به طور همزمان در چند پروژه نمایشی حضور دارند، برای امرار معاش این کار را می‌کنند و اگر از یک نمایش درآمد مکفی کسب کنند، دیگر لزومی ندارد که سختی بیشتری را تحمل کنند.»
افت کیفی کار بازیگر
الهام پاوه‌نژاد بازیگر تئاتر و تلویزیون نیز در این ارتباط معتقد است حضور همزمان یک بازیگر در چند نمایش چندان صحیح نیست و نمی‌تواند کار خلاقانه محسوب شود.
وی می‌گوید:«چنان چه هنرمندان صنوف مختلف روی یک پروژه و یا یک کار متمرکز باشند، به طور قطع موفق‌تر خواهند بود و اثری که ارائه می‌دهند نیز انسانی است و زمانی که ادعا داریم که کار خلاقه انجام می‌دهیم، حضور همزمان در چند نمایش موجب می‌شود که بازیگر مورد نظر به دور باطل و تکرار بیفتد.»