از پیشرفت الاکلنگی اجتناب کنیم
باید در ابتدا، بین اهالی تئاتر همدلی ایجاد شود.
رضا آشفته:
ایجاد همدلی
هرمز هدایت، در این نشست، حل کردن مسایل تئاتر را به گفتوگو در پشت چنین میزهایی مرتبط ندانست و گفت:«من بزرگترین عزت و شکوه و حقیرترین رفتارها و پشت پا زدنها را از همین اهالی تئاتر دیدهام. باید در ابتدا، بین اهالی تئاتر همدلی ایجاد شود. روزی که خانه تئاتر، در دلِ خانه هنرمندان ایجد شد، در آن جا فضایی مشترک بین اهالی هنرهای مختلف ایجاد شد و وقتی چنین جریانی با جدایی خانه تئاتر از خانه هنرمندان قطع شد، من نگران آن شدم.»
وی در این نشست که روز شنبه، چهارم شهریور ماه، در محل تالار اجتماعات خانه تئاتر برگزار میشد، رسمیت بخشیدن به اعضای خانه تئاتر را با صدور کارتهای معتبر، یک راهحل اساسی تلقی کرد و گفت:«متاسفانه جامعه ما با نقشه پیش نمیرود و بلکه عمل جلوتر از تفکر است.»
این کارگردان، به حضور همه افراد در خانه تئاتر تاکید کرد و گفت:«برخیها در همان آغاز تشکیل خانه تئاتر، راغب نبودند که یک عده دیگر در این تشکیلات وارد شوند و علاقه داشتند این تشکیلات حول محور خیلی محدودی بگردد.»
وی افزود:«خانه تئاتر با بحث کارشناسی و صداقت رفتاری میتواند به تمامی کارهایش سر و سامان بدهد و به این ترتیب بنا بر روایتِ نصرتالله کریمی، از یک پیشرفت پلکانی برخوردار شویم و از پیشرفت الاکلنگی اجتناب کنیم.»
هرمز هدایت در ادامه سخنان خود تاکید کرد که اگر تا امروز خانه تئاتر در خانه هنرمندان ایران باقی میماند، امروز شاهد فعال شدن سولههای ایرانشهر میبودیم.
دکتر قطبالدین صادقی در نشست انجمن کارگردانان خانه تئاتر گفت:«اولین نکتهای که مانع از بروز خلاقیت هنری در تئاتر ایران میشود، نبودن نیروی متخصص است. با آن که ما نیروی مستعد و متخصص به حد کافی داریم ولی به دلیل آن که به لحاظ مالی، در تئاتر، تامین نمیشوند، مجبور به حضور در سینما، تلویزیون و رادیو میشوند. این بازیگران، به تدریج با از دست دادنِ فرصت مطالعاتی و نپرداختن به بدن و بیان با افت در بازیگری روبرو میشوند.»
کارگردان"مویه جم" گفت:«بحران مدیریت، دومین مانع در تعالی کشورمان بوده است. هر نظامی بر پایه ارتباط نیروی متخصص مدیریت میشود. هزار متخصص، بدون داشتن مدیریت، نمیتوانند کاری را پیش ببرند و بالعکس.»
وی از علی منتظری به عنوانِ یکی از بهترین مدیران تئاتر ایران یاد کرد که در زمانه مدیریت خود با دلسوزی برای اهل تئاتر باعث ارتقاء بودجه، راهاندازی انتشارات نمایش، انجمن نمایش کشور و دعوت مجدد از هنرمندان و پیشکسوتان شد. علی منتظری با حضور در مجلس و رویارویی با مدیران دولتی باعث شد تا حق اهل تئاتر بازگردانده شود.
کارگردان"آرش"، سعه صدر را عامل مهمی در درک متقابل و باعث خلاقیت و آزادی دانست و از مدیران خواست که در حال حاضر، با توجه به آن که هنرمندان بهتر از هر کسی به خطوط قرمز توجه دارند، زیادتر از حد معمول به جملات و حرکات طراحی شده توسط کارگردانان، اعمال نفوذ نداشته باشند.
دکتر قطبالدین صادقی، کمبود بودجه را یک عامل مهم در ایجاد بحران تلقی کرد و از سوی دیگر با توجه به نبودن معیارهای شناخته شده، همین بودجه اندک نیز به طرز ناعادلانهای بین اهالی تئاتر تقسیم میشود. گاهی نیز نبودن معیارها باعث شده که با نیروهای حرفهای برخوردی در حد آماتورها شود.
این استاد دانشگاه، از نبودنِ عشق و غیرت در میان اهالی تئاتر اظهار نگرانی کرد و ابراز داشت:«تئاتر فقط"حرفه" برای ما نیست بلکه جهان بینی و موضعگیریهای ما از طریق آن صورت میگیرد. ما از طریق تئاتر، با هستی، جامعه و مردم ارتباط برقرار میکنیم.»
وی یکی از معضلات ریشهای نهادینه نشده تئاتر در جامعه ایرانی را نهادینه نشدن"نظام مدرنیته" در کشورمان دانست و گفت:«اول، تعریف مدرنیته، برقراری و وجود نهادهای مدنی و ساختارهای مدرن است. کارگردان"ببر دیوانه، مرد فرزانه" در ادامه با اشاره به نبودن سندیکا و گروههای تئاتر گفت:«من در حال حاضر یک اتاق 4×3 برای تجمع افراد گروهم ندارم و پس از سالها کار کردن، باید هر سال در مکانهای متفاوت تمرین کنیم.»
گروه قطبالدین صادقی با 20 سال تجربه و 37 نمایش، امروز از جایگاه مشخصی برخوردار نیست و گروههای دیگر نیز از چنین آسیبی مصون نیستند.
این کارگردان از فارغالتحصیلان دانشکدههای تئاتری که در هر سال در حدود 800 نفر هستند، به عنوان مدعیان تئاتری یاد کرد که در حال حاضر با توجه به عدم توسعه یافتگی تئاتر در کشورمان سلسله مراتب را رعایت نمیکنند. او معتقد است که کار کردن، حق مسلم این افراد است اما باید برای چنین منظوری، در ابتدا، امکانات توسعه تئاتر مهیا باشد و از سوی دیگر، آنان باید در یک روند مشخص و با رعایت سلسله مراتب وارد کار شوند.
دکتر صادقی، طی یک بررسی به این نتیجه رسید که شهر تهران در حال حاضر نیاز به 120 تالار فعال در زمینه تئاتر دارد که در حال حاضر کمتر از 10 سالن در این زمینه فعالیت میکنند.
جمشید جهانزاده هم در این نشست، به مدیریت تالارهای موجود در گوشه و کنار تهران با حضور اهالی تئاتر و با تایید مرکز هنرهای نمایشی تاکید کرد و گفت:«باید این مدیران آن قدر قدرت داشته باشند که تصمیم گیرنده نهایی برای تایید کارها باشند و دیگر، نظارتی از طرف مرکز هنرهای نمایشی صورت نگیرد.»
دکتر صادقی نیز در پایان، با اشاره به عقل جمعی تاکید کرد که با چنین رویکردی میتوان بر تمامی مشکلات غلبه کرد تا شرایط مطلوب برای خلاقیت هنری ایجاد شود.